Dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hôm nay (ngày 17/1), Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) tổ chức phiên họp cho ý kiến về các nội dung liên quan đến Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khoá XV, trong đó có việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp của UBTVQH

Theo ông Vương Đình Huệ, dự thảo nghị quyết cơ bản nhận được sự đồng tình của các đại biểu Quốc hội. Đề nghị điều chỉnh lại kết cấu nội dung dự thảo Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia để bảo đảm ngắn gọn.

Về nội dung điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước, điều chỉnh kế hoạch đầu tư, Chủ tịch Quốc hội thống nhất với ý kiến của Chính phủ nhấn mạnh, việc phân cấp một mặt là để tạo sự linh hoạt, chủ động trong điều hành, nhưng mặt khác là phải đảm bảo được thực hiện mục tiêu của từng chương trình. Việc điều chỉnh giữa các chương trình với nhau sẽ phá vỡ tính chất cấu trúc, cũng như nhiều vấn đề phát sinh thêm thủ tục rất phức tạp. Do đó, đề nghị cho giữ như dự thảo Nghị quyết để thẩm quyền điều chỉnh trong nội bộ từng chương trình.

Về ban hành quy định trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án phát triển sản xuất, có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định UBND được quyền điều chỉnh các quy định do HĐND đã ban hành. Chủ tịch Quốc hội đề nghị giải trình nội dung và đề nghị UBTVQH cho ý kiến thêm về mặt thủ tục pháp lý và đề xuất phương án tốt hơn nếu có. Việc UBND sửa lại quy định của HĐND chưa thực sự phù hợp. Chủ tịch Quốc hội gợi ý phương án báo cáo Thường trực HĐND cho phép điều chỉnh và sẽ báo cáo HĐND ở kỳ họp gần nhất để vừa bảo đảm kịp thời, linh hoạt, vừa đúng nguyên tắc về mặt quản lý, tổ chức quản lý nhà nước.

Về sử dụng ngân sách trong trường hợp giao chủ dự án phát triển sản xuất từ thực hiện mua sắm, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội băn khoăn về tính khả thi, mức độ phức tạp, bởi việc định giá quy định thủ tục tính toán như quy định của dự thảo, nhất là việc giao cấp xã xác định giá hàng hóa theo thị trường. UBTVQH nhận thấy rằng, ý kiến đại biểu Quốc hội là xác đáng và xin tiếp thu, chỉnh sửa, bổ sung theo hướng: Cơ quan phê duyệt Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất giao cơ quan tài chính cùng cấp xác định giá thị trường. Chủ tịch Quốc hội đề nghị thảo luận về nội hàm của phần này, đồng thời đề nghị UBTVQH cho ý kiến về cách thể hiện tiếp thu, giải trình các nội dung chính sách, các điều khoản của dự thảo Nghị quyết và hiệu lực thi hành.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu tại phiên họp

Phát biểu tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, liên quan đến việc lựa chọn số huyện để thực hiện thí điểm, sau khi thông báo chủ trương cho thấy, số lượng các tỉnh đăng ký không nhiều. Do là thực hiện thí điểm, không nên mở rộng bởi sẽ khó kiểm soát. Vì vậy, kiến nghị xem xét không nên quá 2 huyện thực hiện thí điểm.

Theo tiêu chí lựa chọn, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, có hai xu hướng lựa chọn, có tỉnh lựa chọn địa bàn khó khăn nhất thí điểm để tháo gỡ, có tỉnh sẽ chọn huyện làm rất tốt để thử mô hình, để từ đó có đối chứng trên thực tiễn.

Nhắc lại ý kiến của Chủ tịch Quốc hội là cần phải giữ nguyên tắc: Chương trình mục tiêu quốc gia nào, thì cần giữ nguyên tắc của Chương trình mục tiêu quốc gia đó, không phá vỡ kết cấu, kế hoạch, mục tiêu của từng Chương trình mục tiêu quốc gia, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh lưu ý về thẩm quyền, cái gì đã ban hành thì có thể sửa lại, cái gì chưa ban hành thì dự thảo Nghị quyết có thể ủy quyền để triển khai thực hiện.

Cho ý kiến về giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng thống nhất với việc liên quan đến điều chỉnh dự toán là điều chỉnh trong phạm vi của từng dự án thành phần. Về thực hiện Nghị quyết từ ngày 18/1/2024 cho đến khi kết thúc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, nếu đến khi các chương trình hết thời hạn mà các dự án thành phần vẫn chưa xong thì có thể tiếp tục thực hiện...

Cũng theo ông Tùng, đối với các địa phương chưa ban hành quy trình, thủ tục để làm mẫu hồ sơ lựa chọn dự án phát triển sản xuất, thì nghị quyết giao quyền luôn cho UBND cấp tỉnh có thể quy định. Điều này hoàn toàn phù hợp với quy định của Luật Ban hành quy phạm pháp luật, cũng như Hiến pháp. Tuy nhiên, chỉ có điều băn khoăn là HĐND đã ban hành nhưng bây giờ không phù hợp, phải điều chỉnh thì Ủy ban Pháp luật cũng thống nhất tinh thần tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội. Do đó, cần điều chỉnh điểm b, khoản 3 và Điều 4 theo hướng là trường hợp cần điều chỉnh, thì giao thường trực HĐND xem xét điều chỉnh và báo cáo HĐND tại kỳ họp gần nhất.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cung cấp thông tin về trường hợp giao cho chủ dự án phát triển sản xuất tự thực hiện việc mua sắm hàng hóa. Theo đó, dự thảo Nghị quyết dự kiến giao cơ quan tài chính cùng cấp xác định giá. Trong quy định của pháp luật về giá, những sản phẩm hàng hóa này không phải định giá, nên nếu đưa quy định này vào thì sẽ tạo ra rất nhiều khó khăn, phức tạp, chồng chéo. Bộ Tài chính đề nghị bỏ nội dung định giá, giao cho cơ quan quản lý dự án thanh toán trực tiếp chi phí cho chủ dự án theo giá thị trường trên địa bàn và chịu trách nhiệm về vấn đề này…
Việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia đang đặt ra bức thiết, nhằm khắc phục những tồn tại phát sinh, từ đó mang lại những hiệu quả tích cực hơn trong thời gian tới.../.