Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, ngay sau khi được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư các dự án, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo các địa phương phối hợp các bộ, ngành xây dựng kế hoạch và các cơ chế để tổ chức thực hiện Dự án trọng điểm quốc gia.

Triển khai và giải ngân vốn đầu tư các dự án trọng điểm quốc gia hiện thế nào?
Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 8/2024, tổng số vốn giải ngân cho 9 dự án trọng điểm quốc gia là 42.198,74 tỷ đồng, đạt 41,6% kế hoạch.

Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị quyết để triển khai, thực hiện và đã thường xuyên hằng quý họp với các bộ, ngành, địa phương để giao nhiệm vụ cụ thể, kèm theo mốc thời gian hoàn thành từng công việc, cho phép áp dụng các cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật. Đồng thời, thành lập Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải do Thủ tướng Chính phủ trực tiếp chỉ đạo, điều hành, thành viên là các Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng các Bộ và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố liên quan.

Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ, Tổ công tác do các Thành viên Chính phủ làm tổ trưởng đã nhiều lần trực tiếp kiểm tra Dự án, làm việc với các địa phương để nắm bắt tình hình cung ứng vật liệu xây dựng và các khó khăn, vướng mắc để giải quyết theo thẩm quyền và ban hành các công điện về việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Với sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các địa phương, bộ, ngành đã có sự thay đổi trong tư duy, cách làm, huy động cả hệ thống chính trị cùng phối hợp, nỗ lực tổ chức triển khai các dự án.

Tuy nhiên, tình hình triển khai thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công của các dự án trên vẫn chưa đạt được kỳ vọng, dù thời gian đến hết năm 2024 không còn nhiều.

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 8/2024, tổng số vốn giải ngân cho 9 dự án trọng điểm quốc gia là 42.198,74 tỷ đồng, đạt 41,6% kế hoạch. Trong đó, vốn ngân sách trung ương giải ngân được 39.449,79 tỷ đồng, đạt 49,7%; vốn ngân sách địa phương giải ngân được 2.748,96 tỷ đồng, đạt 12,5%.

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông: Giá trị sản lượng hoàn thành toàn Dự án đạt khoảng 49.217 tỷ đồng

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, được khởi công vào cuối năm 2019, đến cuối tháng 6/2024, cả 11/11 dự án thành phần (DATP) được đưa vào khai thác (trong đó, 02 DATP đưa vào khai thác năm 2022; 07 DATP đưa vào khai thác năm 2023 và 02 DATP đưa vào khai thác năm 2024. Tổng giá trị xây lắp hoàn thành đến nay đạt khoảng 58.505,11 tỷ đồng/58.747,58 tỷ đồng, tương đương 99,6% giá trị hợp đồng; một số hạng mục (đường gom, mương nối, hệ thống thoát nước,...) mới bổ sung tại một số DATP theo kiến nghị của các địa phươngđang tiếp tục hoàn thiện, dự kiến hoàn thành trong năm 2024.

Hiện nay, Bộ Giao thông vận tải (Bộ GTVT) đang chỉ đạo các chủ đầu tư đang triển khai xây dựng các công trình phục vụ quản lý, vận hành, khai thác và thu phí sử dụng đường cao tốc (hệ thống giao thông thông minh, kiểm soát tải trọng xe, trạm thu phí tại các dự án đầu tư công và các trạm dừng nghỉ) để khai thác đồng bộ với tuyến cao tốc; dự kiến hoàn thành trong năm 2025.

Theo kế hoạch đầu tư công vốn NSNN năm 2024 đã giao cho dự án là 6.619,2 tỷ đồng. Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, đến hết tháng 8 năm 2024, đã giải ngân 2.915,36 tỷ đồng, đạt 44,0% kế hoạch.

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, tính đến ngày 31/8/2024, đã hoàn thành giải phóng mặt bằng và bàn giao 720,4/721,25 km (đạt khoảng 99,9%). Nhiều địa phương đã bàn giao 100% mặt bằng, chỉ còn một số địa phương chưa hoàn thành bàn giao toàn bộ mặt bằng; phần mặt bằng còn lại chủ yếu là đất thổ cư, thủ tục di dời phức tạp và các công trình hạ tầng kỹ thuật liên quan đến nhiều cơ quan, đơn vị.

Tổng số gồm 41.389 hộ dân có đất phải thu hồi, trong đó khoảng 5.709 hộ dân phải bố trí tái định cư tại 151 khu tái định cư (gồm 148 khu xây dựng mới và 3 khu đã có sẵn). Hiện nay, các địa phương đã hoàn thành 143/148 khu tái định cư, đang xây dựng 05/148 khu tuy nhiên cơ bản không ảnh hưởng đến tiến độ thi công.

Công tác di dời đường điện cao thế còn chưa đáp ứng yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ: tỉnh Hà Tĩnh (còn 10/14 vị trí); tỉnh Quảng Trị (còn 2/3 vị trí); tỉnh Phú Yên (còn 69/82 vị trí); tỉnh Khánh Hòa (còn 12/20 vị trí); tỉnh Hậu Giang (còn 3/7 vị trí).

Sau khi 12 DATP khởi công xây dựng từ 01/01/2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ GTVT tập trung chỉ đạo các chủ đầu tư, các nhà thầu khẩn trương huy động máy móc thiết bị, nhân vật lực, hoàn thiện các thủ tục liên quan và quyết liệt tổ chức thi công ngay sau khi khởi công; chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường và các địa phương tập trung giải quyết các vướng mắc liên quan đến khai thác mỏ vật liệu xây dựng, ưu tiên hoàn thành công tác GPMB tại các vị trí tiếp cận công trường, các đoạn tuyến phải xử lý nền đất yếu, các vị trí thi công xây dựng các công trình cầu, hầm, các đoạn tuyến có khối lượng đào cần điều phối, bảo đảm công địa cho các đơn vị tổ chức triển khai thi công.

Bộ GTVT đã quyết liệt chỉ đạo các chủ đầu tư yêu cầu các nhà thầu khẩn trương thực hiện các công tác chuẩn bị như phê duyệt hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, xây dựng lán trại, phòng thí nghiệm, huy động máy móc thiết bị đến công trường... tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi, tập trung tối đa nguồn lực để tổ chức thi công, tập trung triển khai các hạng mục có giá trị cao và không phụ thuộc vào nguồn vật liệu đắp như cầu, hầm, cống, các đoạn tuyến đào, đắp sử dụng vật liệu điều phối;… tổ chức thi công cuốn chiếu, có công địa đến đâu thi công đến đó.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, trên tinh thần "chỉ bàn làm, không bàn lùi", "vượt nắng, thắng mưa, không thua bão gió", thi công "3 ca 4 kíp", làm việc cả ngày nghỉ, xuyên lễ, xuyên Tết, hiện nay các đơn vị đang đẩy nhanh tiến độ thi công đồng loạt tại 25/25 gói thầu xây lắp tại 12 DATP thuộc Dự án.

Ngày 18/8/2024, Thủ tướng Chính phủ đã phát động đợt thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc” không chỉ cổ vũ tinh thần mà còn là mệnh lệnh yêu cầu các chủ thể tăng tốc triển khai thi công, chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để hoàn thành Dự án vào năm 2025, đến nay giá trị sản lượng hoàn thành toàn Dự án đạt khoảng 49.217 tỷ đồng (khoảng 51% giá trị hợp đồng) dự kiến với 10 DATP từ Hà Tĩnh đến Khánh Hoà có yếu tố thuận lợi về mặt bằng, vật liệu, đang thi công vượt tiến độ đã được chủ đầu tư, nhà thầu đăng ký rút ngắn thời gian thực hiện từ 3 - 6 tháng so với hợp đồng ký kết.

Kế hoạch đầu tư công vốn NSNN năm 2024 đã giao cho dự án là 36.398,8 tỷ đồng. Đến hết tháng 8 năm 2024, Dự án đã giải ngân 21.186,03 tỷ đồng, đạt 58,2% kế hoạch.

Triển khai và giải ngân vốn đầu tư các dự án trọng điểm quốc gia hiện thế nào?
Ảnh minh họa

Dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1: 8/8 gói thầu đều đã triển khai

Đến nay, Dự án đã được bàn giao 837,7/882,8 ha (đạt 94,9%), trong đó DATP 1 đã bàn giao 202,9/228,1 ha, đạt 88,9%; DATP 2 đã bàn giao 302,8/321,8ha, đạt 94,1%; DATP 3 đã bàn giao 331,9/332,9 ha, đạt 99,7%.

DATP 1 đã xây dựng 01 khu tái định cư diện tích 7,18ha, gồm 185 hộ phải tái định cư. Hiện Chủ đầu tư đang triển khai các thủ tục đo vẽ, tách thửa để phục vụ công tác giao đất tái định cư cho các hộ dân, hoàn thành toàn bộ công trình trước ngày 30/9/2024. DATP 2 không xây dựng khu tái định cư do có 19/19 hộ phải tái định cư đã ký biên bản cam kết tự thực hiện. Còn DATP 3, có 31 hộ phải tái định cư bố trí vào 02 khu tái định cư có sẵn thuộc huyện Ea Kar và huyện Krông Pắc.

Đến nay, các Chủ đầu tư đã hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu 08/08 gói thầu, trong đó DATP 1 đã hoàn thành 02/02 gói thầu; DATP 2 đã hoàn thành 03/03 gói thầu; DATP 3 đã hoàn thành 03/03 gói thầu.

Dự án đã khởi công ngày 18/6/2023, đến thời điểm hiện tại 08/08 gói thầu đều đã triển khai, đang thực hiện các hạng mục đào đắp nền đường, thi công cầu, hầm, cống thoát nước. Sản lượng đến nay đạt 2.420 tỷ đồng (đạt 15% giá trị hợp đồng).

Kế hoạch đầu tư công vốn NSNN năm 2024 đã giao cho dự án là 4.697,20 tỷ đồng (từ nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và nguồn vốn tăng thu, cắt giảm, tiết kiệm chi NSTW năm 2021). Đến hết tháng 8 năm 2024, Dự án đã giải ngân 2.916,97/4.697,2 tỷ đồng, đạt 62% kế hoạch được giao.

Đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1: Tiến độ triển khai chưa đáp ứng kế hoạch đề ra

Tính đến ngày 31/8/2024, đã hoàn thành và bàn giao khoảng 98% mặt bằng Dự án: Tổng diện tích đất đã thu hồi khoảng 1.218/1.242 ha (đạt 98%), trong đó: tỉnh An Giang đã thu hồi 389/392 ha (đạt 99%), tỉnh Hậu Giang đã thu hồi 260/260 ha (đạt 100%), tỉnh Sóc Trăng đã thu hồi 329/332 ha (đạt 99%) và thành phố Cần Thơ đã thu hồi 240/258 ha (đạt 93%).

Chủ đầu tư đã hoàn thành lựa chọn nhà thầu đối với 4/14 gói thầu để khởi công đồng loạt vào ngày 17/6/2023; đến tháng 12/2023, đã hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu và khởi công toàn bộ 10/14 gói thầu còn lại.

Theo yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ, Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng cơ bản hoàn thành toàn tuyến năm 2026, đưa vào khai thác sử dụng năm 2027. Để đảm bảo hoàn thành Dự án, các chủ đầu tư đã xây dựng kế hoạch chi tiết và quyết liệt chỉ đạo nhà thầu triển khai thực hiện. Tuy nhiên, đến nay tiến độ triển khai Dự án chưa đáp ứng kế hoạch đề ra, đặc biệt trong công tác thi công nền đường, xử lý nền đất yếu; nguyên nhân chủ yếu do thiếu hụt nguồn vật liệu cát đắp: Đến thời điểm báo cáo, sản lượng hoàn thành theo kế hoạch của DATP 1 đạt 102%, DATP 2 đạt 43%, DATP 3 đạt 72%, DATP 4 đạt 16%. Với đặc thù toàn bộ các DATP đều đi qua khu vực đất yếu, ần đắp gia tải, chờ lún trong khoảng 10 - 12 tháng, vì vậy yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ hoàn thành các DATP chính là nguồn vật liệu đắp (cát xử lý đất yếu và đắp nền đường).

Kế hoạch đầu tư công vốn NSNN năm 2024 đã giao cho dự án là 10.423 tỷ đồng. Đến hết tháng 8 năm 2024, Dự án đã giải ngân 5.895/10.423 tỷ đồng, đạt 57% kế hoạch.

Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1: Đã giải ngân 39,2% kế hoạch

Công tác GPMB được tách thành 02 DATP do UBND tỉnh Đồng Nai (DATP1 và DATP2) và UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (DATP3) thực hiện, bắt đầu triển khai từ tháng 11 năm 2022.

Mặt bằng đã bàn giao: 298,21/452 ha, đạt 66% (DATP1: đã bàn giao 58,10ha/137,64ha đạt 38,4%; DATP2: đã bàn giao 102,59ha/176,74 ha đạt 58,05% và DATP3: đã bàn giao 137,52ha/137,52 ha đạt 100%); Công tác di dời hạ tầng kỹ thuật: Đang tiến hành kiểm đếm và di dời.

Đến nay, DATP 1 có 02 gói thầu xây lắp; Mặt bằng bàn giao còn hạn chế nên chủ yếu mới chỉ thi công tại một số công trình cầu, sản xuất các cấu kiện công trình; giá trị sản lượng tính đến hết tháng 8/2024 đạt khoảng 4,5% (128/2.851 tỷ đồng).

DATP 2 có 02 gói thầu xây lắp; Mặt bằng được bàn giao không liên tục nên hiện nay chủ yếu mới chỉ triển khai thi công tại một số công trình cầu, hầm chui, cống thoát nước… và một vài vị trí nền đường (xử lý đất yếu, đào đất không thích hợp, ...) trên hiện trường; giá trị sản lượng tính đến hết tháng 8 năm 2024 đạt khoảng 14,4% (615/4.279 tỷ đồng).

DATP 3 có 01 gói thầu xây lắp; Mặt bằng đã được bàn giao toàn bộ, nguồn vật liệu đất đắp đảm bảo, các nhà thầu đã triển khai thi công đồng loạt trên toàn dự án; giá trị sản lượng tính đến hết tháng 8/2024 đạt khoảng 37,29% (689/1.847 tỷ đồng). Tiến độ thi công đáp ứng yêu cầu.

Kế hoạch đầu tư công vốn NSNN năm 2024 đã giao cho dự án là 7.367 tỷ đồng. Đến hết tháng 8/2024, Dự án đã giải ngân 2.887,65/7.367 tỷ đồng, đạt 39,2% kế hoạch được giao.

Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội: Đến hết tháng 8, giải ngân đạt 28,49% kế hoạch

Về công tác GPMB, đến nay, đã thu hồi khoảng 1.347/1.399 ha (đạt 96,3%) đất, trong đó: Hà Nội đã thu hồi 780,18/798,67 ha (đạt 97,68%), Hưng Yên đã thu hồi 202,9/225,9 ha (đạt 89,82%), Bắc Ninh đã thu hồi 363,84/374 ha (đạt 97,28%).

Thành phố Hà Nội xây dựng 13 khu tái định cư, diện tích khoảng 39,28 ha/818 nền, phục vụ nhu cầu tái định cư 869 hộ; hiện đã hoàn thành xây dựng 13/13 khu. Tỉnh Hưng Yên xây dựng 11 khu tái định cư diện tích khoảng 36,23 ha/1.630 nền, phục vụ nhu cầu tái định cư của các Dự án trên địa bàn tỉnh Hưng Yên (trong đó có 720 hộ tái định cư thuộc Dự án qua địa phận tỉnh Hưng Yên); hiện đã hoàn thành xây dựng 01/11 khu và đang triển khai thi công 10/11 khu. Tỉnh Bắc Ninh sử dụng nguồn ngân sách riêng của địa phương (không sử dụng vốn của Dự án) để xây dựng 11 khu tái định cư, diện tích khoảng 50 ha/1.424 nền, phục vụ nhu cầu tái định cư của các dự án trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh (trong đó có 476 hộ tái định cư thuộc Dự án qua địa phận tỉnh Bắc Ninh); hiện đã hoàn thành xây dựng 02/11 khu, đang triển khai thực hiện 9/11 khu.

Trong tổng số 04 DATP có cấu phần xây dựng, đến nay có 03/04 DATP đã hoàn thành thành công tác lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng và khởi công; còn lại DATP 3 đang hoàn thiện các thủ tục để lựa chọn Nhà đầu tư.

+ DATP 2.1 (Hà Nội) bao gồm 04 gói thầu, đã khởi công toàn bộ 04 gói thầu từ ngày 25/6/2023. Sản lượng thi công đến nay khoảng 1.400/4.205 tỷ đồng (đạt 33,29% giá trị hợp đồng) và đạt 85% so với kế hoạch.

+ DATP 2.2 (Hưng Yên) gồm 01 gói thầu, đã khởi công từ ngày 22/11/2023. Sản lượng thi công đến nay khoảng 245,1/1.253 tỷ (đạt 19,56% giá trị hợp đồng) và đạt 94% so với kế hoạch.

+ DATP 2.3 (Bắc Ninh) gồm 03 gói thầu, đã khởi công 03/03 gói thầu. Sản lượng thi công 03 gói thầu đến nay khoảng 123,4/2.504 tỷ đồng (đạt 5% giá trị so với hợp đồng) và đạt 49% so với kế hoạch.

Kế hoạch đầu tư công vốn NSNN năm 2024 đã giao cho dự án là 10.238,39 tỷ đồng. Đến hết tháng 8 năm 2024, Dự án đã giải ngân 2.916,8/10.238,39 tỷ đồng, đạt 28,49% kế hoạch được giao.

Dự án đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh: Giải ngân đạt 18% kế hoạch được giao

Hiện nay, tổng diện tích đất đã thu hồi khoảng 592/611 ha phải thu hồi (đạt 97%), trong đó thành phố Hồ Chí Minh đã thu hồi 408/410ha đạt 99%, tỉnh Đồng Nai đã thu hồi 54/65ha đạt 83%, tỉnh Bình Dương đã thu hồi 76/80ha đạt 95%, tỉnh Long An đã thu hồi 54/55ha đạt 98%.

Đến hết tháng 8 năm 2024 các Chủ đầu tư đã hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu 21/21 gói thầu xây lắp chính. Đối với 10 gói thầu phụ trợ còn lại dự kiến hoàn thành vào cuối năm năm 2024, đầu năm 2025.

Các DATP 1, 5, 7 do UBND thành phố Hồ Chí Minh, UBND các tỉnh Bình Dương, Long An làm cơ quan chủ quản đã khởi công ngày 18/6/2023; DATP 3 do UBND tỉnh Đồng Nai làm cơ quan chủ quản khởi công gói thầu xây lắp đầu tiên ngày 28/12/2023. Đến nay các DATP đã khởi công toàn bộ 21/21 gói thầu xây lắp chính.

ác gói thầu đã triển khai thi công sản lượng đến nay là 4.081 tỷ đồng, đạt 16% giá trị hợp đồng, trong đó khối lượng hoàn thành chủ yếu thuộc các hạng mục kết cấu do hạn chế về nguồn cung cấp cát đắp nền đường.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng số vốn đã bố trí năm 2024 khoảng 21.845 tỷ đồng gồm: NSTW 4.743 tỷ đồng, NSĐP 17.102 tỷ đồng. Đến hết tháng 8 năm 2024, kết quả giải ngân toàn dự án là 3.962/21.845 tỷ đồng đạt 18% kế hoạch được giao./.