Ưu tiên phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ

Trong bối cảnh đời sống kinh tế-xã hội chịu tác động tiêu cực bởi đại dịch Covid-19, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng, Bộ Tài chính, cho biết, từ đầu năm 2020 đến nay, nhu cầu vốn của Chính phủ tăng cao để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp (DN) chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 như thực hiện các chính sách hỗ trợ giãn, giảm thuế, tăng chi an sinh xã hội, chi phòng chống dịch. Trong đó, thị trường trái phiếu là kênh huy động vốn hiệu quả cho ngân sách trung ương, vừa đáp ứng đầy đủ, kịp thời nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ tài chính, ngân sách trong điều kiện dịch bệnh, vừa góp phần tái cơ cấu danh mục nợ trái phiếu Chính phủ (TPCP) theo hướng kéo dài kỳ hạn, giảm lãi suất phát hành…

Theo ông Nguyễn Hoàng Dương, phát triển thị trường trái phiếu trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế

Để huy động tối đa các nguồn lực qua thị trường trái phiếu nhằm thực hiện thành công Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và Chiến lược tài chính giai đoạn 2021-2030, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng mục tiêu tổng quát là phát triển thị trường trái phiếu trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế; trong đó ưu tiên phát triển thị trường TPCP làm nền tảng cho phát triển thị trường, nâng cao tính công khai, minh bạch trong hoạt động của thị trường trái phiếu.

“Do vậy, để đáp ứng nhu cầu huy động vốn tăng cao, việc phát triển thị trường trái phiếu cần được triển khai đồng bộ với các nhóm giải pháp phát từ hoàn thiện khung khổ pháp lý, phát triển toàn diện các cấu phần thị trường, đa dạng sản phẩm, mở rộng cơ sở nhà đầu tư, tăng cường hoạt động hạ tầng và dịch vụ thị trường đến nâng cao cơ chế quản lý giám sát, đảm bảo thị trường hoạt động minh bạch, an toàn, hiệu quả…”, ông Dương cho biết.

5 nhóm giải pháp trọng tâm

Để khơi thông dòng vốn trái phiếu cho phát triển kinh tế, theo ông Dương trong thời giai tới cần tập trung triển khai 5 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, khẩn trương xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán giai đoạn 2021-2030, bao gồm mục tiêu, giải pháp và lộ trình triển khai các giải pháp phát triển thị trường trái phiếu về phát triển thị trường sơ cấp, thị trường thứ cấp, mở rộng cơ sở nhà đầu tư, phát triển hạ tầng và các dịch vụ thị trường và nâng cao hiệu quả quản lý giám sát. Theo đó, Bộ Tài chính đang đề xuất mục tiêu phát triển thị trường trong thời gian tới là phát triển thị trường trái phiếu cả về quy mô và độ sâu, nâng cao thanh khoản, đa dạng hoá sản phẩm; phấn đấu đến năm 2025, quy mô thị trường trái phiếu đạt khoảng 47% GDP, trong đó quy mô thị trường TPDN đạt 20% GDP; đến năm 2020, quy mô thị trường trái phiếu đạt khoảng 58% GDP, trong đó quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đạt 25%GDP.

Thứ hai, phát triển nguồn cung trên thị trường trái phiếu, trọng tâm là thị trường TPCP làm nền tảng cho phát triển thị trường, thúc đẩy thị trường TPDN. Cụ thể, đối với thị trường TPCP, để đảm bảo huy động vốn cho ngân sách triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và cho chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính tiếp tục đẩy mạnh việc phát hành TPCP để huy động vốn cho ngân sách nhà nước, đồng thời nghiên cứu, đa dạng sản phẩm phát hành, xây dựng phương án phát hành công cụ nợ của Chính phủ tại thị trường trong nước; thiết lập đường cong lãi suất chuẩn trên thị trường tài chính với đầy đủ các kỳ hạn. Nghiên cứu khả năng phát hành các sản phẩm trái phiếu mới phù hợp với sự phát triển của thị trường và nhu cầu của nhà đầu tư. Đối với thị trường TPDN: khuyến khích các DN đa dạng hóa các loại hình trái phiếu phù hợp với nhu cầu huy động vốn; thúc đẩy việc chào bán trái phiếu ra công chúng; xây dựng quy chuẩn phát hành trái phiếu xanh để vừa tạo kênh huy động vốn cho các DN, vừa thu hút thêm các nhà đầu tư; phát triển các sản phẩm TPDN dự án PPP, trái phiếu dự án để thúc đẩy thị trường vốn cho phát triển cơ sở hạ tầng.

Thứ ba, tăng cầu đầu tư cho thị trường trái phiếu thông qua các giải pháp về mở rộng cơ sở nhà đầu tư, đặc biệt chú trọng phát triển nhà đầu tư tổ chức. Triển khai các loại hình quỹ đầu tư, phát triển hệ thống quỹ hưu trí tự nguyện nhằm huy động các nguồn lực vào phát triển thị trường vốn, thị trường tài chính; cải cách hoạt động đầu tư của Bảo hiểm xã hội. Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực phân tích, tiếp cận thị trường của các nhà đầu tư cá nhân. Khuyến khích sự tham gia dài hạn của nhà đầu tư nước ngoài thông qua các chính sách về thuế, phí, quản lý ngoại hối và thực hiện kế hoạch đưa TPCP Việt Nam vào rổ TPCP quốc tế. Trên cơ sở quy định tại Luật Bảo vệ môi trường, trong thời gian tới sẽ triển khai phát hành TPCP xanh, TPDN xanh… để huy động vốn cho mục tiêu phát triển kinh tế bền vững; đồng thời thu hút các nhà đầu tư tổ chức trong nước và quốc tế có nhu cầu đầu tư các sản phẩm tài chính bền vững.

Thứ tư, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, dịch vụ thị trường và tăng cường minh bạch, hiệu quả hoạt động thị trường. Hoàn thiện tổ chức hoạt động của các Sở Giao dịch chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam theo quy định của Luật Chứng khoán và triển khai đồng bộ hệ thống công nghệ thông tin. Khẩn trương hoàn thiện cơ sở pháp lý để tổ chức thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ giữa các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại Sở Giao dịch Chứng khoán, nâng cấp chuyên trang thông tin về TPDN. Tiếp tục hoàn thiện, nâng cấp cơ sở hạ tầng thị trường thứ cấp TPDN phát hành ra công chúng để thúc đẩy các DN phát hành trái phiếu ra công chúng và niêm yết, giao dịch trên thị trường chứng khoán. Khuyến khích các công ty chứng khoán mở rộng quy mô hoạt động, nâng cao năng lực tài chính, đa dạng và tăng cường hiệu quả dịch vụ. Nâng cao chất lượng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, xây dựng thói quen sử dụng kết quả xếp hạng tín nhiệm khi phát hành, đầu tư TPDN. Nghiên cứu, đề xuất khả năng triển khai hoạt động của tổ chức cung cấp dịch vụ định giá trái phiếu để tăng tính chuyên nghiệp cho thị trường TPDN. Đồng thời, tăng cường quản lý giám sát hoạt động của các tổ chức cung cấp dịch vụ và thành viên thị trường.

Thứ năm, để hoàn thành nhiệm vụ huy động vốn cho ngân sách nhà nước, các Bộ, ngành, địa phương cần thực hiện các giải pháp đẩy nhanh tiến độ phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công, rà soát, lập kế hoạch các dự án triển khai khả thi để sử dụng nguồn vốn đầu tư công hiệu quả. Đồng thời tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong công tác điều hành và quản lý giám sát thị trường trái phiếu với thị trường tiền tệ, tín dụng ngân hàng giữa Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước với các bộ, ngành liên quan.../.