Tại Hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư nước ngoài sáng ngày 22/4/2023, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chỉ rõ, thế giới đang chứng kiến những biến động nhanh, phức tạp và khó lường trên nhiều lĩnh vực như: kinh tế, chính trị, an ninh, thiên tai, dịch bệnh… gây ảnh hưởng không nhỏ đến tốc độ phục hồi và phát triển, trong đó có Việt Nam, nhất là về đầu tư, thương mại, tài chính, tiền tệ.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chỉ rõ, thế giới đang chứng kiến những biến động nhanh, phức tạp và khó lường trên nhiều lĩnh vực. Ảnh: Đức Trung/MPI

Người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ rõ, trong bối cảnh đó, việc Thủ tướng Chính phủ quyết định tổ chức Hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư nước ngoài (ĐTNN) hôm nay cho thấy sự quan tâm, đồng hành của Chính phủ với cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước, chính là thông điệp của Người đứng đầu Chính phủ, tiếp tục khẳng định chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước Việt Nam đối với khu vực ĐTNN Theo đó, khu vực ĐTNN được xác định có vai trò quan trọng trong nền kinh tế; được khuyến khích phát triển nhằm phát huy ngoại lực, khơi dậy tinh thần sáng tạo, cộng hưởng sức mạnh nội lực, kịp thời nắm bắt cơ hội, nâng cao hiệu quả hợp tác đầu tư.

"Tại Hội nghị ngày hôm nay, với sự tham dự của đông đảo các doanh nghiệp ĐTNN lớn đã đầu tư tại Việt Nam và hàng trăm tập đoàn lớn trên thế giới tham dự trực tuyến, cho thấy sự quan tâm, tinh thần đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp nước ngoài đối với Việt Nam", Bộ trưởng nói.

Việt Nam là “điểm sáng trong bức tranh xám màu” của kinh tế toàn cầu trong năm 2022

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, kịp thời, hiệu quả, yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương khắc phục những hạn chế, bất cập; theo dõi sát diễn biến tình hình và có phản ứng chính sách kịp thời, phù hợp, hiệu quả; vừa tập trung xử lý những nhiệm vụ thường xuyên ngày càng nhiều, yêu cầu ngày càng cao; vừa quyết liệt giải quyết các tồn đọng kéo dài và những vấn đề đột xuất phát sinh. Vì vậy, tình hình kinh tế - xã hội năm 2022 đã đạt được những kết quả tích cực, nhiều tổ chức quốc tế nhận định Việt Nam là “điểm sáng trong bức tranh xám màu” của kinh tế toàn cầu trong năm 2022.

Tiếp đà tăng trưởng tích cực trong năm 2022, trong 3 tháng đầu năm 2023, Việt Nam vẫn duy trì đà phát triển, đạt được những kết quả quan trọng, cơ bản như: (i) Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; (ii) Thị trường tiền tệ cơ bản ổn định, tỷ giá được điều hành linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường; mặt bằng lãi suất ở mức hợp lý vừa giúp kiểm soát lạm phát, vừa đáp ứng yêu cầu tín dụng của nền kinh tế; bảo đảm an toàn, thanh khoản của hệ thống ngân hàng; (iii) Cán cân thương mại xuất siêu 4,07 tỷ USD; (iv) vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội quý I tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước; giải ngân vốn đầu tư công 3 tháng đầu năm tăng 19% so với cùng kỳ năm trước; vốn FDI thực hiện đạt 4,3 tỷ USD; (v) Tăng trưởng kinh tế quý I ước đạt 3,32% so với cùng kỳ năm trước; (vi) Du lịch phục hồi tích cực, khách quốc tế 3 tháng đầu năm đạt gần 2,7 triệu lượt, gấp 29,7 lần cùng kỳ năm 2022.

Với những kết quả tích cực nêu trên, vị trí của Việt Nam trên các bảng xếp hạng đã có những bước tiến bộ đáng kể. Nhiều tổ chức uy tín quốc tế đánh giá cao kết quả và triển vọng phát triển kinh tế, nâng hạng tín nhiệm và dự báo tích cực tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2023 ở mức từ 6,3 – 7,0%.

Theo Kết quả Khảo sát năm 2022 do JETRO thực hiện với các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam: (i) 60% doanh nghiệp sẽ mở rộng kinh doanh tại Việt Nam trong 1-2 năm tới, cao nhất trong khối ASEAN; (ii) Việt Nam có lợi thế về tiềm năng tăng trưởng cao, doanh nghiệp có thể tăng doanh thu nhờ mở rộng thị trường, tăng xuất khẩu; (iii) 56,5% doanh nghiệp sẽ xem xét thúc đẩy mức độ thu mua nội địa hóa tại Việt Nam cao hơn, đồng thời tiếp tục tăng cường đầu tư cho thiết bị, thúc đẩy tự động hóa, số hóa nhằm tiết kiệm nhân lực, tối ưu hóa chi phí sản xuất…

Theo khảo sát tháng 1/2023 về môi trường kinh doanh của Eurocham, Việt Nam được đánh giá thuộc top 5 điểm đến đầu tư toàn cầu. Vừa qua, trong Báo cáo Hạnh phúc thế giới, Việt Nam đã tăng 12 bậc, đứng thứ 65/137 quốc gia.

"Đây là minh chứng rõ ràng nhất cho sự ủng hộ, tin tưởng của cộng đồng doanh nghiệp vào những quyết sách, giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong thời gian qua", Bộ trưởng chỉ rõ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị. Ảnh: Đức Trung/MPI

Khó khăn, thách thức cũng đồng thời tạo áp lực thúc đẩy đổi mới tư duy, sáng tạo, kiến tạo tầm nhìn mới

Bên cạnh những kết quả tích cực nêu trên, với tinh thần lạc quan nhưng không chủ quan, bước vào năm 2023, Việt Nam nhận định sẽ có nhiều thách thức; quy mô nền kinh tế còn khiêm tốn, độ mở cao, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế.

"Tuy nhiên, khó khăn, thách thức cũng đồng thời tạo áp lực thúc đẩy đổi mới tư duy, sáng tạo, kiến tạo tầm nhìn mới; từ đó, mở ra những cơ hội mới và động lực mới trong hợp tác phát triển", Người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu quan điểm.

Theo báo cáo của Hội nghị Liên Hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) về vốn đầu tư toàn cầu, cạnh tranh giữa các nước đang phát triển trong thu hút ĐTNN sẽ diễn ra quyết liệt, đặc biệt trong bối cảnh dòng vốn ĐTNN được dự báo giảm trong năm 2023 trong khi nhu cầu thu hút vốn đầu tư cho giai đoạn phục hồi và phát triển sau Covid-19 tăng cao. Bên cạnh đó, dòng vốn ĐTNN toàn cầu có xu hướng tập trung vào các lĩnh vực: (i) Công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển; (ii) Kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn; (iii) năng lượng sạch… Đây cũng chính là những lĩnh vực mà Việt Nam đang đặt trọng tâm ưu tiên thu hút ĐTNN và dành nhiều ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, qua đó sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác và phát triển cho các nhà ĐTNN đầu tư tại Việt Nam trong thời gian tới.

Khằng định năm 2023 là năm quan trọng với Việt Nam, là năm "bản lề" trong kế hoạch trung hạn 2021-2025 để cơ cấu lại nền kinh tế đất nước và thực hiện các mục tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 – 2025, Bộ trưởng cho biết, nếu các năm 2021-2022 là giai đoạn tạo tiền đề, thì 2023 là thời điểm để "tăng tốc".

Mục tiêu là đến năm 2025, Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Qua đó, tạo sự bứt phá cho 5 năm tiếp theo (2025-2030) với mục tiêu trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Phấn đấu đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

"Để đạt được những mục tiêu nêu trên, ngay từ bây giờ, không chỉ Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, mà cả các doanh nghiệp cũng cần phải hành động từ sớm, từ xa, để vượt qua thách thức, chủ động thích ứng, tận dụng cơ hội, phát triển bền vững, mang lại những giá trị mới", Bộ trưởng nêu quan điểm.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị một số nhiệm vụ, giải pháp trong ngắn hạn và dài hạn

Trong khuôn khổ Hội nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin kiến nghị một số nhiệm vụ, giải pháp trong ngắn hạn và dài hạn.

Cụ thể, một là, đối với các bộ, ngành, địa phương, trong ngắn hạn, Bộ trưởng chỉ rõ, thứ nhất, chủ động tiếp cận, nắm bắt vướng mắc, khó khăn của các nhà đầu tư hiện hữu; khẩn trương xử lý triệt để cho doanh nghiệp, không để khó khăn tồn đọng kéo dài; tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư, dự án đầu tư ngay ở cấp cơ sở.

Thứ hai, thực hiện hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội trong năm 2023 để tiếp tục tiết giảm chi phí, hỗ trợ dòng tiền cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy các động lực tăng trưởng.

Thứ ba, chủ động hỗ trợ doanh nghiệp: (i) Kết nối đối tác mới, mở rộng thị trường để khắc phục đứt gãy chuỗi cung ứng; (ii) Đa dạng hóa đối tác; và (iii) Giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp.

Thứ tư, chuẩn bị sẵn các điều kiện cần thiết để đón làn sóng đầu tư như: (i) Chuẩn bị mặt bằng sạch; (ii) Hoàn thiện cơ sở hạ tầng; (iii) Năng lượng; (iv) Nguồn cung lao động có tay nghề; (v) Nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp trong nước để tham gia chuỗi giá trị; (vi) Chuẩn bị sẵn các ”gói” chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư mới, trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu được áp dụng trong năm 2024, tăng tính cạnh tranh của môi trường đầu tư và hài hòa lợi ích của nhà đầu tư.

Toàn cảnh Hôi nghị tại đầu cầu Văn phòng Chính phủ. Ảnh: Đức Trung/MPI

Trong dài hạn, cần kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh công bằng, thông thoáng và minh bạch. Tháo gỡ những điểm nghẽn trong huy động nguồn lực, sản xuất kinh doanh. Thúc đẩy giải ngân mọi nguồn vốn đầu tư; tạo dựng và củng cố niềm tin, tâm lý, cảm hứng kinh doanh; với phương châm "Lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể và là mục tiêu, động lực".

Hai là, tăng cường năng lực của doanh nghiệp trong nước, phát triển công nghiệp hỗ trợ; thúc đẩy kết nối với doanh nghiệp FDI để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu; gia tăng giá trị sản xuất nội địa.

Ba là, phát huy tối đa nhân tố con người, coi con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực chủ yếu và mục tiêu của sự phát triển; lấy giá trị văn hoá, con người Việt Nam là nền tảng, sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững.

Bốn là, phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đẩy nhanh việc thành lập các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo; tăng cường liên kết các mạng lưới đổi mới sáng tạo trong và ngoài nước.

Năm là, điều chỉnh hoạt động xúc tiến đầu tư theo hướng thống nhất, có trọng tâm, trọng điểm, mang tầm quốc gia, thể hiện tính liên ngành, liên vùng, gắn với thị trường, đối tác đầu tư và dự án cụ thể; đa phương hóa, đa dạng hóa hình thức xúc tiến đầu tư.

Sáu là, xây dựng chính sách thu hút ĐTNN cân đối, hợp lý giữa các vùng, miền; bảo đảm việc thu hút, hợp tác ĐTNN theo đúng định hướng, quy hoạch, yêu cầu phát triển và mục tiêu cải thiện vị thế Việt Nam trong chuỗi sản xuất toàn cầu.

Đối với các hiệp hội doanh nghiệp, Bộ trưởng nêu rõ nhiệm vụ, đó là tiếp tục là cầu nối giữa Chính phủ và các doanh nghiệp thành viên để: (i) Kịp thời phản ánh các vướng mắc, khó khăn trong quá trình hoạt động đầu tư kinh doanh; (ii) Tham vấn, kiến nghị bổ sung, sửa đổi các chính sách, pháp luật phù hợp với tình hình thực tiễn.

Thứ hai, xây dựng mạng lưới liên kết giữa các thành viên trong nước và nước ngoài; hợp tác hình thành chuỗi liên kết, bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau mở rộng thị trường hoạt động đầu tư kinh doanh.

Thứ ba, chủ động nghiên cứu, đánh giá, nhận định các thách thức, thời cơ, xu hướng kinh doanh, xu hướng thị trường; kịp thời chia sẻ, hướng dẫn, hỗ trợ cung cấp thông tin, tư vấn cho doanh nghiệp hội viên.

Đối với các doanh nghiệp, Bộ trưởng cho rằng, cần thực hiện đổi mới mô hình, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ, hình thành các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D). Ưu tiên đầu tư các dự án sử dụng ít lao động, năng lượng, đất đai, tài nguyên, đem lại giá trị gia tăng cao.

Trao đổi, liên hệ kịp thời với các cơ quan quản lý về đầu tư tại Trung ương và địa phương để có được sự hỗ trợ, hướng dẫn và sớm có được quyết định đầu tư.

"Xây dựng tinh thần chia sẻ, hợp tác và đồng hành cùng Chính phủ trong quá trình tìm kiếm cơ hội đầu tư mới, tổ chức sản xuất kinh doanh bền vững, tuân thủ pháp luật, luôn đổi mới công nghệ. Mỗi một doanh nghiệp các bạn đều là một đối tác chiến lược toàn diện của chúng tôi", Bộ trưởng nêu rõ.

Tiếp đến là tăng cường liên kết với các doanh nghiệp trong nước để cùng nhau tận dụng các cơ hội và lợi thế mỗi bên. Hỗ trợ nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp Việt Nam, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Với sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự đoàn kết thống nhất, chung sức đồng lòng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cùng sự hợp tác đầu tư của cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có các nhà đầu tư nước ngoài, Bộ trưởng tin tưởng rằng, chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội, hợp tác cùng phát triển hướng đến sự thịnh vượng chung.

"Cùng với nỗ lực chung của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cam kết sẽ tiếp tục giữ vững ngọn lửa đổi mới, tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa vai trò tham mưu giúp Chính phủ kiến tạo những bước đột phá trong cải cách thể chế, môi trường đầu tư kinh doanh. Đồng thời, sẽ phối hợp chặt chẽ cùng các bộ, ngành và địa phương để tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp nói chung và đầu tư nước ngoài nói riêng tại Việt Nam có hiệu quả và thành công", Bộ trưởng khẳng định./.