Dư nợ cấp tín dụng cho các dự án xanh đạt hơn 474.000 tỷ đồng

“Việt Nam được xếp vào nhóm thứ hai các quốc gia có sự tiến bộ đáng kể trong tiến trình phát triển bền vững tại Báo cáo Đánh giá tiến bộ quốc gia giai đoạn 2020 - 2021 của Mạng lưới tài chính và ngân hàng bền vững (SBFN)…”, bà Đào Thuý Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, tại Hội thảo “Vai trò của tổ chức tín dụng trong hỗ trợ phát triển bền vững”, do NHNN phối hợp với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa tổ chức.

Theo bà Đào Thuý Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN), Việt Nam được xếp vào nhóm thứ hai các quốc gia có sự tiến bộ đáng kể trong tiến trình phát triển bền vững (ảnh: sbv)

Cũng theo đại diện NHNN, đối với ngành Ngân hàng, trong giai đoạn 2017-2021, dư nợ cấp tín dụng xanh tăng trưởng bình quân đạt hơn 25%/năm. Đến 30/6/2022, dư nợ cấp tín dụng đối với các dự án xanh đạt trên 474.000 tỷ đồng, chiếm 4,1% tổng dư nợ toàn nền kinh tế, tăng 7,08% so với năm 2021, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng sạch (47%), nông nghiệp xanh (32%)...

Các tổ chức tín dụng có sự chuyển biến rõ rệt trong định hướng hoạt động tín dụng xanh, chủ động tìm kiếm cơ hội hợp tác với nhiều tổ chức quốc tế để phát triển và triển khai cho vay chương trình tín dụng xanh.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã tích cực triển khai nhiều hành động hướng tới mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng xanh như: phê duyệt Đề án phát triển ngân hàng xanh tại Việt Nam; xây dựng Chương trình hành động của ngành Ngân hàng thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh; xây dựng Thông tư về quản lý rủi ro môi trường, xã hội trong hoạt động cấp tín dụng, tăng dần tỷ trọng dư nợ tín dụng xanh; đồng thời ban hành nhiều văn bản khuyến khích các tổ chức tín dụng tập trung nguồn lực để cấp tín dụng cho các lĩnh vực xanh...

Bộc lộ khó khăn

Bên cạnh những kết quả tích cực bước đầu, việc thúc đẩy tín dụng xanh, theo bà Hằng, vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn, đó là chưa có quy định chung của quốc gia về tiêu chí, danh mục dự án xanh cho các ngành, lĩnh vực theo hệ thống phân ngành kinh tế, làm căn cứ để các tổ chức tín dụng xác định cấp tín dụng xanh cho giai đoạn tới. Việc cấp tín dụng xanh đòi hỏi yếu tố kỹ thuật về môi trường chuyên sâu, nên gây khó khăn cho cán bộ tín dụng trong việc thẩm định, đánh giá hiệu quả của dự án, khả năng trả nợ của khách hàng.

Cũng còn vướng mắc trong giám sát và quản lý rủi ro khi cấp tín dụng, do thiếu quy định, tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá công cụ đo lường tác động đến môi trường.

Mặt khác, việc đầu tư vào các ngành, lĩnh vực xanh, nhất là lĩnh vực năng lượng tái tạo, công trình xanh thường đi đôi với thời gian hoàn vốn dài, chi phí đầu tư lớn, trong khi nguồn vốn cho vay của các tổ chức tín dụng thường là vốn huy động ngắn hạn, nên các tổ chức tín dụng gặp khó trong cân đối vốn và đảm bảo tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn theo quy định.

Đề xuất giải pháp

Để khắc phục những khó khăn trên, cần phải có hướng dẫn về danh mục xanh và tiêu chí xác định dự án xanh phù hợp với phân ngành kinh tế của Việt Nam, làm cơ sở cho các tổ chức tín dụng có căn cứ thẩm định, đánh giá và giám sát khi thực hiện cấp tín dụng xanh. Cũng cần xây dựng lộ trình thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ các ngành xanh của từng ngành, lĩnh vực một cách đồng bộ nhằm thu hút và phát huy hiệu quả của nguồn vốn tín dụng xanh. Cần nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển thị trường vốn, thị trường trái phiếu xanh, tạo thêm kênh huy động vốn để các chủ đầu tư có thêm nguồn lực triển khai các dự án xanh.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết, thời gian tới NHNN sẽ xây dựng mô hình phát triển ngân hàng xanh (ảnh: sbv)

Đại diện Công ty Tài chính Cổ phần Điện lực (EVNFinance) cho rằng, bài học của EVNFinance từ việc phát hành trái phiếu xanh là cần xây dựng bộ công cụ, tài liệu đánh giá về môi trường xã hội gồm: Chính sách môi trường xã hội; khung trái phiếu xanh; hệ thống quản lý Môi trường - xã hội (ESMS) và báo cáo ESG. Ngoài ra, cần tận dụng tối đa sự hỗ trợ của các đối tác, tổ chức có uy tín trong phát triển xanh và bền vững.

“Thực tế cho thấy, Việt Nam cần huy động rất nhiều nguồn vốn để có thể đạt mục tiêu đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050 như cam kết tại COP26. Vì vậy, thời gian tới, ADB sẽ tiếp tục hỗ trợ cho mục tiêu tăng trưởng bền vững của Việt Nam, kết hợp chặt chẽ với NHNN và các bên liên quan tham gia thị trường tài chính xanh để hỗ trợ thị trường này phát triển...”, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam Andrew Jeffries cam kết.

Theo ông Hà, trong giai đoạn 2021 - 2030, để thực hiện tăng trưởng xanh, Chính phủ sẽ tập trung vào phát huy nguồn lực từ nguồn vốn vay thương mại và đầu tư tư nhân như tín dụng xanh, trái phiếu doanh nghiệp xanh. Vì vậy, cần có những quy định, tiêu chuẩn cho các bên cung cấp và phát hành trái phiếu xanh, để đẩy mạnh việc huy động nguồn lực tài chính cho đầu tư xanh thông qua phát hành trái phiếu xanh.

“Thời gian tới, NHNN tiếp tục triển khai rà soát, điều chỉnh, hoàn thiện hệ thống ngân hàng, tín dụng phù hợp với mục tiêu tăng trưởng xanh; xây dựng mô hình phát triển ngân hàng xanh; ban hành các chính sách tín dụng ưu đãi cho các dự án đầu tư xanh như đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 với mục tiêu tăng trưởng xanh góp phần thúc đẩy kinh tế…”, ông Hà cho biết./.