Đề xuất bỏ quy định về hóa đơn, chứng từ tại dự thảo Luật thuế giá trị gia tăng (sửa đổi)

Báo cáo tại Phiên họp thứ 32 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi cho ý kiến về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết cụ thể về nội dung sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật liên quan tới quy định đối với: Người nộp thuế; đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng; giá tính thuế giá trị gia tăng; thuế suất; khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào; hoàn thuế giá trị gia tăng…

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng đã sửa đổi quy định về ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng

Về đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng, dự thảo Luật vẫn giữ nguyên 26 nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế, nhưng đã thu hẹp các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng trong 26 nhóm này (bỏ 12 loại hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng gồm: phân bón; máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp; tàu đánh bắt xa bờ (Luật Thủy sản đã thay tên gọi mới là tàu khai thác thủy sản tại vùng khơi, vùng biển); lưu ký chứng khoán; dịch vụ tổ chức thị trường của sở giao dịch chứng khoán hoặc trung tâm giao dịch chứng khoán; dịch vụ bưu chính công ích; dịch vụ viễn thông công ích; dịch vụ internet phổ cập theo chương trình của Chính phủ; dịch vụ duy trì vườn thú; dịch vụ duy trì vườn hoa, công viên; dịch vụ duy trì cây xanh đường phố; dịch vụ chiếu sáng công cộng).

Ông Phớc cũng cho biết, Chính phủ đề xuất bỏ Điều quy định về hóa đơn, chứng từ tại dự thảo Luật. Dự thảo Luật thuế giá trị gia tăng đã sửa đổi quy định về ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng theo quy định tại Luật số 31/2013/QH13. Theo đó, cũng cần bổ sung vào điều khoản thi hành dự thảo Luật thuế giá trị gia tăng để sửa đổi, bổ sung Luật số 71/2014/QH13 liên quan đến nội dung về ngưỡng doanh thu chịu thuế thu nhập cá nhân của hộ, cá nhân kinh doanh nhằm đảm bảo thống nhất giữa 2 sắc thuế, thuận lợi trong triển khai.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương tham dự Phiên họp

Để không gây xáo trộn cho các hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán đã được ấn định thuế từ đầu năm, Chính phủ trình Quốc hội quy định mức doanh thu của hộ, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng không chịu thuế có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Đề nghị Chính phủ rà soát các nội dung liên quan đến quy định về thời điểm xác định thuế giá trị gia tăng đối với một số trường hợp đặc thù được quy định tại văn bản dưới luật, để quy định cụ thể trong dự thảo Luật, không giao Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định

Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh nêu rõ, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật để giải quyết các bất cập trong thực tiễn cũng như hoàn thiện chính sách thu, phù hợp với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 và Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 của UBTVQH triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị.

Về mục tiêu, quan điểm và phạm vi các nội dung sửa đổi, đề nghị Chính phủ bám sát các mục tiêu, định hướng đã được xác định trong Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030, để cân nhắc bổ sung phạm vi các nội dung chính sách được sửa đổi, bảo đảm tính bao quát, tổng thể đối với các nguồn thu, ít nhất là trong trung hạn của hệ thống chính sách thuế giá trị gia tăng.

Về bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch của nội dung sửa đổi, bổ sung, đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, hoàn thiện nội dung của dự thảo Luật để bảo đảm tính nhất quán giữa nội dung thể hiện trong Báo cáo tổng kết thi hành luật, các quan điểm chỉ đạo trong xây dựng dự án Luật với nội dung sửa đổi thể hiện trong dự thảo Luật.

Ông Mạnh cũng nêu quan điểm của Thường trực Ủy ban đối với một số nội dung cụ thể về: Đối tượng không chịu thuế; giá tính thuế giá trị gia tăng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản; thời điểm xác định thuế giá trị gia tăng; thuế suất; phương pháp tính thuế; khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào…

Về mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế giá trị gia tăng, đề nghị Chính phủ tính toán, cân nhắc các yếu tố liên quan trên bình diện chung của các chính sách hiện hành (như mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, chuẩn nghèo đa chiều mới, GDP/đầu người tại thời điểm hiện nay đã tăng hơn 2 lần so với thời điểm năm 2013 khi mức ngưỡng doanh thu 100 triệu đồng được xây dựng…) để quy định cụ thể mức ngưỡng này trong dự thảo Luật.

Về thời điểm xác định thuế giá trị gia tăng, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách tán thành việc bổ sung quy định về thời điểm xác định thuế giá trị gia tăng để bảo đảm rõ ràng, tránh các vướng mắc phát sinh trong thực thi Luật. Tuy nhiên, để nhất quán quan điểm các nội dung sửa đổi, bổ sung cần được quy định cụ thể, rõ ràng và thực hiện mục tiêu luật hóa tối đa các nội dung được quy định tại các văn bản dưới Luật, đã thực hiện ổn định, đề nghị Chính phủ rà soát các nội dung liên quan đến quy định về thời điểm xác định thuế giá trị gia tăng đối với một số trường hợp đặc thù, trong đó có hoạt động kinh doanh bất động sản được quy định tại văn bản dưới luật để quy định cụ thể trong dự thảo Luật, không giao Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định…

Bổ sung quy định về chế tài xử lý các vi phạm liên quan đến lĩnh vực đặc thù về thuế giá trị gia tăng

Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra để tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án Luật đảm bảo chất lượng để trình Quốc hội. Trong đó lưu ý tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, đáp ứng chiến lược cải cách thuế, đặc biệt lưu ý đến quan điểm sửa đổi, bổ sung các luật về thuế, phí theo nguyên tắc thị trường, phù hợp với thông lệ quốc tế, gắn với cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế và nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế và áp dụng mức thuế suất hợp lý; định hướng tiến tới cơ bản áp dụng một mức thuế suất và thực hiện tăng thuế theo lộ trình.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải lưu ý, cụ thể hóa tối đa trong Luật các nội dung đã được kiểm nghiệm và áp dụng ổn định trong thực tiễn

Rà soát phạm vi, đối tượng điều chỉnh của dự án Luật để đáp ứng quan điểm, mục tiêu, yêu cầu sửa đổi luật; khắc phục khó khăn, vướng mắc của luật hiện hành, hoàn thiện các quy định, đảm bảo bao quát trong trung hạn chính sách thuế giá trị gia tăng.

Đồng thời, cần rà soát đảm bảo nguyên tắc của Hiến pháp, đảm bảo thu ngân sách phải do luật định, trường hợp giao Chính phủ, Bộ Tài chính quy định cần thuyết minh rõ lý do và phải quy định mang tính nguyên tắc trong luật; cân nhắc giao Chính phủ quy định hướng dẫn chi tiết, Bộ Tài chính chỉ hướng dẫn về quy trình thủ tục. Tiếp tục rà soát ý kiến của cơ quan thẩm tra đối với các chính sách cụ thể để đảm bảo tính công khai, minh bạch… Bổ sung và tham khảo thêm kinh nghiệm quốc tế về thuế suất hàng hóa, dịch vụ chịu thuế, không chịu thuế giá trị gia tăng; rà soát, đánh giá kỹ tác động của từng chính sách, các điều khoản trong luật để đảm bảo hiệu quả, khả thi và phù hợp với điều kiện của Việt Nam.

Nghiên cứu ý kiến của cơ quan thẩm tra và của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật, đảm bảo phù hợp, khả thi các quy định trong dự thảo; giải trình rõ cơ sở pháp lý, lý do việc quy định các trường hợp không phải nộp thuế giá trị gia tăng đầu ra, nhưng được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào… Quy định các nội dung mang tính nguyên tắc để xác định sản phẩm là tài nguyên, khoáng sản thuộc diện không chịu thuế trước khi giao Chính phủ ban hành danh mục; cân nhắc bỏ quy định không thu thuế giá trị gia tăng đối với quà biếu, quả tặng tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu và việc miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ, lưu ý về sắp xếp hợp lý các danh mục mặt hàng phù hợp với các lĩnh vực; luật hóa các quy định trong luật về giá tính thuế, thời điểm xác định thuế giá trị gia tăng; điều kiện khấu trừ thuế với một số trường hợp đặc thù, hoạt động đặc thù...

Đề nghị bổ sung giải trình vấn đề thuế đối với phân bón; thuế đối với các mặt hàng nông, lâm, thủy sản được thu mua...; nghiên cứu giữ quy định như hiện hành việc kê khai khấu trừ bổ sung; cân nhắc mở rộng diện đối tượng được hoàn thuế so với luật hiện hành, quy định cụ thể hơn trong luật về các điều kiện hoàn thuế, rà soát đảm bảo phù hợp… Nghiên cứu, bổ sung quy định về chế tài xử lý các vi phạm liên quan đến lĩnh vực đặc thù về thuế giá trị gia tăng, tiếp tục rà soát xử lý mâu thuẫn, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; rà soát kỹ quy định áp dụng thi hành; tuân thủ đúng quy định Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ông Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; ý kiến cơ quan thẩm tra hoàn thiện hồ sơ dự án luật; Ủy ban Tài chính, Ngân sách hoàn thiện báo cáo thẩm tra trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 7 (dự kiến khai mạc vào ngày 20/5 tới).

Trước đó, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 49/NQ-CP ngày 17/4/2024 phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 4/2024. Tại Phiên họp này, Chính phủ đã thảo luận, cho ý kiến đối với dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Chính phủ thống nhất cần khẩn trương xây dựng, hoàn thiện dự án Luật, nhằm thể chế hóa đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng về hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đầy đủ, thống nhất, ổn định chính sách thuế giá trị gia tăng, bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành. Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến thành viên Chính phủ và ý kiến tại Phiên họp Chính phủ; tăng cường tham vấn chuyên gia, nhà khoa học, các hiệp hội, doanh nghiệp và đối tượng chịu sự tác động để hoàn thiện hồ sơ dự án Luật./.