Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết hướng dẫn việc tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, tại phiên họp thứ 13 đang diễn ra, theo Văn phòng Quốc hội.

Dự thảo Nghị quyết quy định cụ thể trình tự, thủ tục thực hiện và báo cáo kết quả giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, nhằm bảo đảm tính thống nhất trong tổ chức thực hiện và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật; giải quyết những vướng mắc trong thực tế, thực hiện ngay trong năm 2022l, đồng thời, góp phần thiết thực nâng cao tính chủ động, chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả trong hoạt động giám sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội…

Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là nội dung đã được UBTVQH cho ý kiến từ lâu. Công việc kéo dài đến nay là lần thứ hai UBTVQH cho ý kiến về vấn đề này, nhưng vẫn còn có những nội dung chuẩn bị chưa chín, chưa kỹ.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, việc ban hành Nghị quyết là rất cấp bách (ảnh: QH)

“Hằng năm, ngoài Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, thì Bộ Tư pháp theo chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ giao cũng tiến hành kiểm tra vấn đề này. Hay Kiểm toán Nhà nước khi kiểm tra, kiểm toán tình hình thực hiện nhiệm vụ cũng phát hiện nhiều văn bản không phù hợp và có kiến nghị xử lý. Tuy nhiên, việc xử lý các văn bản này còn nhiều ý kiến băn khoăn…”, ông Vương Đình Huệ lưu ý.

“Trong một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thì vấn đề thượng tôn pháp luật là hết sức quan trọng, trong đó trước nhất là thượng tôn pháp luật trong ban hành, tổ chức thực hiện các văn bản. Cơ quan nhà nước phải nghiêm, thì người dân, doanh nghiệp mới nghiêm được. Do đó, việc ban hành Nghị quyết hướng dẫn việc tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội là rất cần thiết và cấp bách…”, ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh

Về lĩnh vực, phạm vi giám sát, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, vấn đề này khác với việc giao cho Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban chủ trì thẩm tra văn bản luật. Giám sát phải theo lĩnh vực mà Hội đồng Dân tộc, các cơ quan được phân công phụ trách, trừ những trường hợp có quy định khác hoặc theo phân công của UBTVQH. Các cơ quan vẫn duy trì giám sát chuyên đề. Các cơ quan không nên cát cứ theo kiểu văn bản nọ, văn bản kia, mà cần theo dõi khi một luật được ban hành, thì có bao nhiêu văn bản hướng dẫn ban hành, có văn bản nào chậm…, để đôn đốc triển khai, đi sâu vào nội dung rất quan trọng.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý hoạt động giám sát thường xuyên hay giám sát chuyên đề. Giám sát thường xuyên gắn với kỳ báo cáo. Giám sát thường xuyên được tiến hành liên tục theo chức năng, lĩnh vực được phân công và kỳ báo cáo định kỳ nên quy định là ngày 31/12. Ngoài báo cáo định kỳ còn có thể báo cáo đột xuất khi thấy cần thiết. Chẳng hạn khi phát hiện ra một văn bản thuế hướng dẫn sai, nếu chờ đến ngày 31/12 đến hạn báo cáo thì không có ý nghĩa. Do đó, khi phát hiện ra văn bản sai hoặc trái với Hiến pháp, thì tức thời báo cáo ngay và hành động ngay, mà không cần phải chờ đến kỳ báo cáo là ngày 31/12. Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cần làm kỹ hơn về báo cáo kỳ hạn và báo cáo đột xuất khi cần thiết.

Về giám sát chuyên đề, giám sát các văn bản trong một lĩnh vực nhất định trong một giai đoạn cụ thể có thể dẫn chiếu sang Luật Hoạt động giám sát hay quy trình giám sát hoặc thấy cần thiết có thể quy định cụ thể trong Nghị quyết này. Đề nghị về kỳ giám sát, kỳ báo cáo, nên phân biệt giám sát thường xuyên và giám sát chuyên đề bởi đây là vấn đề liên quan đến phạm vi giám sát.

Lưu ý đây là lần thứ hai, UBTVQH cho ý kiến về nội dung này song vẫn còn những nội dung chưa thống nhất, chưa đạt đồng thuận cao, Chủ tịch Quốc hội đề nghị phải tập trung giải quyết dứt điểm, để sớm trình ký ban hành…/.