Chiều 30/9, Văn phòng Chính phủ tổ chức buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9/2023. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, Người phát ngôn của Chính phủ, chủ trì họp báo.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương tại buổi họp báo. Ảnh: VGP

Chưa năm nào, giải ngân 9 tháng vượt qua 50%

Tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, rất đáng mừng là tăng trưởng GDP quý III đạt 5,33% và vượt những mong đợi trước đây của chúng tôi, đóng góp vào tăng trưởng 9 tháng là 4,24%".

Trong đó có điểm nhấn là nhiều chỉ số vĩ mô quan trọng tháng sau tốt hơn tháng trước, đóng góp vào tổng thể quý sau tốt hơn quý trước. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh rằng, mặc dù số không phải quá nhiều, đột phá nhưng như vậy đã là rất tốt so với bối cảnh kinh tế thế giới đang rất khó khăn.

"Nếu so sánh với các nước trong khu vực, các nước trên thế giới, thì tăng trưởng của chúng ta là cao. Trong khu vực châu Á, so với Malaysia, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, chúng ta đều cao hơn, thậm chí hơn cả những nước châu Âu như Anh, Pháp, kể cả Mỹ...", Thứ trưởng thông tin.

Về các động lực tăng trưởng, Thứ trưởng nhấn mạnh rằng, động lực xuất khẩu đang gặp rất nhiều khó khăn.

"Ở đây nhìn vào con số phần nhập khẩu chúng ta giảm nhiều, chênh lệch giữa nhập khẩu với xuất khẩu rất cao. Nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu của chúng ta thấp, đánh giá đúng tình hình thực tế. Có điều rất mừng, cũng gắn với xu thế phát triển kinh tế là tháng sau lại tiến bộ hơn tháng trước", Thứ trưởng chia sẻ và cho biết thêm, khi thị trường xuất khẩu khó khăn, đơn hàng bị thiếu hụt, thì việc quay về thị trường trong nước là tích cực, mặc dù phát triển chưa như mong đợi, nhưng có đóng góp tốt, tiêu dùng hàng hoá tăng trên 9% so với cùng kỳ.

Về đầu tư công, đây là động lực hết sức quan trọng và cả xã hội quan tâm. Với tỷ lệ giải ngân 9 tháng đầu năm 2023 đạt 51,38%, Thứ trưởng cho biết, chưa năm nào 9 tháng vượt qua 50%, nhưng năm nay đã vượt, đây là điều rất vui.

Thứ trưởng cũng lưu ý, năm 2023 không giống các năm khác do nguồn vốn cần giải ngân là rất lớn, nên đạt tỷ lệ cao như vậy là điều rất tốt.

"Số tiền tuyệt đối mà chúng ta giải ngân cao hơn năm ngoái là trên 110 nghìn tỷ đồng, đây là con số rất lớn. Vì thế, rất mong rằng báo chí khi phản ánh về đầu tư công, cần cân nhắc khi nói rằng giải ngân thấp vì thực tế không hề thấp như tôi vừa thông tin", Thứ trưởng nói rõ.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất 3 trụ cột chính đào tạo nhân lực phục vụ cho công nghiệp bán dẫn

Cũng tại buổi họp báo, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cũng chỉ rõ, ngành công nghiệp chip bán dẫn là ngành hết sức mới ở Việt Nam. Vì mới nên chúng ta phải có sự chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng để đón nhận và phát triển nó một cách hiệu quả.

Ở đây có rất nhiều khía cạnh để đề cập. Tuy nhiên, đào tạo nguồn nhân lực là khía cạnh mang tính chất nền tảng để chúng ta phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

Trong thời gian tới, đào tạo nguồn nhân lực có nội dung hết sức mới là Thủ tướng Chính phủ vừa mới giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư một nhiệm vụ là khẩn trương xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực ngành bán dẫn đến năm 2030. Qua nghiên cứu sơ bộ, Bộ đề xuất 3 trụ cột chính đào tạo nhân lực phục vụ ngành này.

Trụ cột đầu tiên mang tính lâu dài, dài hơi để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao chính là đào tạo đại học. Để đào tạo được các kỹ sư, tiến sĩ, thạc sĩ giỏi về bán dẫn, thì bắt buộc phải đào tạo đại học, và đòi hỏi sự hợp tác của ba đối tác hết sức quan trọng.

Đầu tiên là Nhà nước. Theo Thứ trưởng, Nhà nước cần có cơ chế tạo điều kiện cho các trường đại học, các viện đào tạo số lượng sinh viên đủ để phục vụ cho ngành công nghiệp bán dẫn. Hiện nay chúng ta vẫn còn thiếu hụt lực lượng này.

Đối tác thứ hai cần tập trung là các viện và các trường đại học. "Rõ ràng đối với các viện và các trường đại học, phải có một kế hoạch mang tính chất dài hơi là mở thêm các khoa, phòng đào tạo. Hoặc thuê mướn hoặc hợp tác với các trường trên thế giới để có nguồn giáo viên dạy được cho học sinh, sinh viên Việt Nam về công nghiệp bán dẫn", Thứ trưởng nói. Trên cơ sở đó, mới có sự hấp dẫn đối với sinh viên đăng ký học các khoa này.

"Và nhóm đối tác thứ ba hết sức quan trọng, nếu không chúng ta đào tạo sẽ lãng phí, không sử dụng được, đó chính là doanh nghiệp ngành công nghiệp bán dẫn", Thứ trưởng nói.

Trong chuyến thăm Việt Nam vừa rồi của Tổng thống Hoa Kỳ và chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Chính phủ, Thứ trưởng cho biết, rất mừng là có nhiều doanh nghiệp chip bán dẫn của Mỹ rất quan tâm đến thị trường Việt Nam, và bày tỏ ý định sẽ đầu tư tại Việt Nam. Không những thế họ còn hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam để có các hoạt động bên Hoa Kỳ.

"Hy vọng rằng với nhu cầu của các doanh nghiệp đầu tư chip bán dẫn tại Việt Nam, có thể khắc phục được số lượng dự kiến chúng ta đào tạo sinh viên cho ngành chip bán dẫn", Thứ trưởng kỳ vọng.

Trụ cột thứ hai hết sức quan trọng mà hiện nay chúng ta còn thiếu là đào tạo kỹ sư, người lao động, chúng tôi gọi tắt là kỹ thuật viên, những người cụ thể làm việc trong lĩnh vực này.

Trụ cột cuối cùng là huy động nhân tài trong lĩnh vực bán dẫn của Việt Nam. Một nhân tài có thể dẫn dắt được hàng chục, hàng trăm người đi theo.

"Với ba trụ cột đấy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp, các nhà khoa học cố gắng hoàn thành đề án này theo đúng tiến độ đề ra", Thứ trưởng nhấn mạnh./.