Cần tôn trọng quyền tự định giá của doanh nghiệp

Liên quan đến đóng góp ý kiến cho dự thảo Luật Giá, VCCI vừa có công văn gửi Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính, với nhiều đề xuất đáng chú ý. Theo đó, việc quản lý giá thể hiện trong Luật Giá 2012 theo nguyên tắc tôn trọng quyền tự định giá của các chủ thể kinh doanh; nhà nước thực hiện các biện pháp quản lý giá trong một số trường hợp theo quy định của pháp luật nhằm hướng tới bảo vệ các lợi ích công cộng...

Các nguyên tắc trên, theo nhìn nhận của VCCI, là hợp lý và cần được giữ trong các mục tiêu soạn thảo chính sách sắp tới. Tuy nhiên, dự thảo lại chưa thể hiện rõ là các chính sách được đề xuất có đảm bảo quyền tự định giá, cạnh tranh về giá của tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh nữa hay không? Các mục tiêu chính sách thể hiện trong dự thảo phần lớn hướng đến sự quản lý về giá của nhà nước, các yếu tố liên quan đến quyền tự định giá của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường vẫn còn thể hiện khá mờ nhạt. Điều này đưa đến sự quan ngại cho cộng đồng doanh nghiệp về chính sách quản lý giá của nhà nước trong các chính sách đề xuất sắp tới.

Theo VCCI, các yếu tố liên quan đến quyền tự định giá của doanh nghiệp trong dự thảo Luật Giá còn thể hiện khá mờ nhạt

Để đảm bảo chính sách quản lý của nhà nước nhất quán và tôn trọng sự phát triển của kinh tế thị trường, có sự quản lý của nhà nước, VCCI đề nghị Ban soạn thảo cần bổ sung mục tiêu của các chính sách đề xuất sửa đổi trong dự thảo Luật Giá sắp tới phải “tôn trọng quyền tự định giá, cạnh tranh về giá của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật”.

“Xóa” mô hình công ty cổ phần, chưa thuyết phục

Theo đánh giá của dự thảo, các quy định hiện hành về điều kiện cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá đang quá “mở”, khiến cho việc thành lập và cấp phép hoạt động của các doanh nghiệp thẩm định giá trở nên dễ dàng, các doanh nghiệp thẩm định giá có chất lượng dịch vụ không tốt, cạnh tranh bằng cách hạ giá dịch vụ. Loại hình công ty cổ phần không phù hợp với tính chất của hoạt động thẩm định giá...

Với lý lẽ trên, cơ quan soạn thảo đề xuất bỏ hình thức công ty cổ phần đối với doanh nghiệp thẩm định giá, đồng thời nâng cao điều kiện được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá như: số lượng thẩm định viên về giá tăng từ 3 người lên 5 người; các thành viên góp vốn đều là thẩm định viên về giá; điều kiện của giám đốc chi nhánh tương ứng với điều kiện của giám đốc doanh nghiệp...

Trên thực tế, chất lượng của hoạt động thẩm định giá phụ thuộc rất lớn vào chất lượng của thẩm định viên về giá, bởi theo quy định tại Luật Giá, thẩm định viên về giá hành nghề “ký báo cáo kết quả thẩm định giá, chứng thư thẩm định giá và chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước người đại diện theo pháp luật, Tổng giám đốc hoặc Giám đốc doanh nghiệp thẩm định giá về kết quả thẩm định giá...”.

Do đó, nếu mục tiêu chính sách hướng đến nâng cao chất lượng dịch vụ thẩm định giá, thì cần phải điều chỉnh chính sách về thẩm định viên về giá để nâng cao năng lực của đội ngũ này, từ đó sẽ nâng cao chất lượng của báo cáo kết quả thẩm định giá, cũng như chất lượng dịch vụ của doanh nghiệp. Bởi vậy, VCCI cho rằng, việc đặt ra yêu cầu về điều kiện kinh doanh khắt khe hơn đối với doanh nghiệp thẩm định giá như dự thảo là chưa thuyết phục, chưa đủ bằng chứng rằng giải pháp này sẽ nâng cao chất lượng dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp, trong khi chịu trách nhiệm cho chất lượng của báo cáo thẩm định vẫn là cá nhân thẩm định viên về giá.

Mặt khác, việc dự thảo đề xuất nâng cao điều kiện kinh doanh của doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực thẩm định giá, dự kiến sẽ khiến số lượng doanh nghiệp bị thu hẹp. Điều này dự báo tác động đáng kể đến tính cạnh tranh trên thị trường, đồng thời khiến cho khách hàng ít có lựa chọn doanh nghiệp thẩm định giá hơn vì số lượng công ty sẽ bị giảm. Khách hàng còn có nguy cơ phải chịu chi phí tăng cao hơn trước đây, trong khi chất lượng chưa chắc được đảm bảo.

Theo dự thảo, hiện có khoảng 46% doanh nghiệp thẩm định giá là công ty cổ phần. Đây là số lượng doanh nghiệp khá lớn sẽ phải chuyển đổi sang loại hình công ty trách nhiệm hữu hạn nếu đề xuất loại bỏ mô hình công ty cổ phần đối với doanh nghiệp thẩm định giá của Ban soạn thảo đề xuất được thông qua. Theo nhìn nhận của VCCI, đề xuất chính sách này tác động rất lớn đến doanh nghiệp thẩm định giá, nên cần đánh giá thận trọng. Theo lý thuyết công ty, thì mô hình công ty cổ phần và trách nhiệm hữu hạn cơ bản không khác biệt, vì đều hoạt động dưới chế định trách nhiệm hữu hạn, cho dù công ty cổ phần có số cổ đông có thể lớn hơn. Hoạt động của các công ty cổ phần thẩm định giá có những bất cập, khó khăn nào đến mức buộc phải loại bỏ loại hình doanh nghiệp này? Dự thảo không cung cấp thông tin thực tiễn, nên lý do đưa ra đề xuất này chưa thực sự thuyết phục.../.