ThS. Võ Đình Thuật

Trường Đại học Văn Hiến

Email: Thuatvd@vhu.edu.vn

Tóm tắt

Việt Nam là một quốc gia có tiềm năng du lịch phong phú với cảnh quan thiên nhiên đa dạng, nền văn hóa lâu đời, và ẩm thực đặc sắc. Tuy nhiên, du lịch Việt Nam vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng của mình. Bài viết khái quát thực trạng phát triển du lịch của Việt Nam, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, thu hút du khách quốc tế và phát triển du lịch bền vững.

Từ khóa: phát triển, du lịch, Việt Nam, du khách

Summary

Vietnam is a country with rich tourism potential with diverse natural landscapes, a long-standing culture, and unique cuisine. However, Vietnam's tourism has not yet developed commensurate with its potential. This article summarizes the current situation of tourism development in Vietnam, thereby proposing some solutions to improve service quality, attract international tourists and develop sustainable tourism.

Keywords: development, tourism, Vietnam, tourists

ĐẶT VẤN ĐỀ

Năm 2024, du lịch Việt Nam đã chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ và đạt được những kết quả ấn tượng. Theo thống kê, Việt Nam đã đón hơn 17,5 triệu lượt khách quốc tế, tăng 38,9% so với năm 2023, và lượng khách nội địa đạt 110 triệu lượt, tăng 1,6% so với cùng kỳ. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt khoảng 840 nghìn tỷ đồng, tăng 23,8% so với năm 2023 (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, 2025). Những kết quả này không chỉ đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ mà còn khẳng định vị thế của du lịch Việt Nam trong bức tranh kinh tế - xã hội của đất nước. Sự phát triển vượt bậc của ngành du lịch không chỉ nhờ vào các chiến lược quảng bá và xúc tiến du lịch hiệu quả, mà còn từ việc đẩy mạnh các hoạt động kích cầu, sự đổi mới trong quản lý và chất lượng dịch vụ và những chính sách hỗ trợ thuận lợi từ Chính phủ. Tuy nhiên, du lịch Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức, như: việc phát triển sản phẩm du lịch chưa đồng đều, sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng chất lượng cao ở một số khu vực, và chưa khai thác hết tiềm năng du lịch bền vững (Lý Liệt Thanh, 2024).

Để du lịch Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh mẽ, cần có một chiến lược phát triển toàn diện và bền vững. Những giải pháp quan trọng cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện cơ sở hạ tầng, phát triển các sản phẩm du lịch đặc sắc, thúc đẩy hợp tác quốc tế và khai thác hiệu quả xu hướng du lịch mới. Việc giải quyết các vấn đề này sẽ tạo nền tảng vững chắc để du lịch Việt Nam thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của quốc gia, đem lại nhiều giá trị kinh tế và xã hội.

THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỦA VIỆT NAM

Kết quả đạt được

Năm 2024, ngành du lịch Việt Nam đã có một sự chuyển mình mạnh mẽ và khởi sắc, trở thành điểm sáng quan trọng trong bức tranh kinh tế - xã hội của đất nước. Sau khi trải qua những năm tháng khó khăn vì ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, ngành du lịch đã có những bước tiến vượt bậc, ghi nhận nhiều thành tựu đáng tự hào. Nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp chính quyền, các địa phương, cùng với các chính sách thúc đẩy du lịch từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Việt Nam đã không chỉ phục hồi mà còn vượt qua những kỳ vọng về lượng khách du lịch và doanh thu. Trong năm 2024, du lịch Việt Nam đã đạt được những con số ấn tượng về số lượng khách và doanh thu. Khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đạt gần 17,5 triệu lượt (Hình), tăng 38,9% so với năm 2023, trong khi khách nội địa cũng đạt khoảng 110 triệu lượt, tăng trưởng 1,6%. Tổng thu từ khách du lịch ước tính đạt khoảng 840.000 tỷ đồng, tăng trưởng 23,8% so với năm trước (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, 2025). Đây là những con số đầy ấn tượng, phản ánh rõ rệt sự phục hồi mạnh mẽ của ngành và cho thấy du lịch đã đóng góp quan trọng vào nền kinh tế đất nước. Nhờ vào những chính sách hỗ trợ linh hoạt, ngành du lịch đã không chỉ duy trì được lượng khách mà còn thúc đẩy các sản phẩm du lịch mới, đa dạng và chất lượng, thu hút sự quan tâm lớn từ du khách quốc tế và nội địa.

Hình: Số lượt khách quốc tế đến Việt Nam năm 2024

Đơn vị: Nghìn lượt

Nguồn: Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, 2025

Bên cạnh việc đạt được các chỉ tiêu về lượng khách và doanh thu, Việt Nam cũng đã làm rất tốt trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, góp phần khẳng định hình ảnh của đất nước là một điểm đến an toàn, thân thiện và chuyên nghiệp. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức thành công nhiều sự kiện xúc tiến du lịch tại các quốc gia lớn như Trung Quốc, Liên bang Nga và các nước châu Âu. Những sự kiện này đã không chỉ nâng cao nhận thức của du khách quốc tế về tiềm năng du lịch Việt Nam, mà còn giúp Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch quốc tế. Đặc biệt, chương trình xúc tiến du lịch tại Hoa Kỳ với chủ đề "Việt Nam - Điểm đến mới của Điện ảnh thế giới" đã nhận được sự đánh giá cao từ các nhà làm phim quốc tế. Sau sự kiện này, nhiều biên bản hợp tác đã được ký kết, tạo ra những cơ hội hợp tác mới trong lĩnh vực du lịch điện ảnh và thu hút du khách quốc tế đến Việt Nam.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp du lịch Việt Nam phát triển mạnh mẽ trong năm 2024 chính là sự ra đời và phát triển của các sản phẩm du lịch mới, đặc biệt là du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng và du lịch điện ảnh. Những sản phẩm du lịch này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các địa phương. Các chương trình du lịch tiêu biểu: như "Hà Nội - Đến để yêu", "Đà Nẵng - Khơi nguồn hạnh phúc", "Quảng Ninh - Nụ cười Hạ Long" đã được du khách trong và ngoài nước yêu thích. Đồng thời, việc xây dựng các mô hình du lịch sáng tạo, thông minh và bền vững tại các địa phương đã giúp nâng cao trải nghiệm cho du khách và tạo ra những điểm đến độc đáo, gần gũi với thiên nhiên và văn hóa địa phương. Tại Hà Nội, việc phát triển những tour du lịch mới dựa trên các giá trị văn hóa đặc trưng của thành phố đã thu hút được đông đảo du khách, không chỉ đến tham quan mà còn trải nghiệm văn hóa và đời sống của người dân thủ đô (Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, 2025).

Cùng với sự phát triển của các sản phẩm du lịch, ngành du lịch Việt Nam cũng đã chú trọng vào việc ứng dụng công nghệ số để nâng cao chất lượng dịch vụ và cải thiện trải nghiệm của du khách. Các nền tảng du lịch trực tuyến, ứng dụng di động, như: Du lịch Việt Nam - Vietnam Travel đã được nâng cấp, giúp du khách dễ dàng tiếp cận thông tin và dịch vụ du lịch. Hệ thống vé điện tử, thuyết minh đa phương tiện và các tài liệu thông tin du lịch trực tuyến đã góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, làm cho việc du lịch trở nên tiện lợi và dễ dàng hơn bao giờ hết. Bên cạnh đó, chính sách cấp thị thực điện tử áp dụng cho công dân tất cả các quốc gia với thời hạn tạm trú lên đến 90 ngày đã tạo điều kiện thuận lợi cho du khách quốc tế đến Việt Nam. Việc mở rộng miễn thị thực đơn phương cho một số quốc gia cũng đã mang lại hiệu quả tích cực, giúp tăng trưởng lượng khách quốc tế đến Việt Nam. Ngoài ra, trong năm 2024, Việt Nam cũng đã nhận được sự ghi nhận và vinh danh tại các giải thưởng du lịch quốc tế. Giải thưởng Du lịch thế giới (World Travel Awards - WTA) đã tiếp tục vinh danh Việt Nam ở 3 hạng mục quan trọng: Điểm đến hàng đầu châu Á, Điểm đến di sản hàng đầu châu Á và Điểm đến thiên nhiên hàng đầu châu Á (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, 2025). Những giải thưởng này không chỉ khẳng định vị thế của du lịch Việt Nam mà còn chứng tỏ sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành du lịch trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu. Các giải thưởng này là minh chứng rõ rệt cho những nỗ lực không ngừng của ngành du lịch Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo tồn di sản văn hóa và phát triển du lịch theo hướng bền vững.

Một số hạn chế trong phát triển du lịch của Việt Nam

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong những năm qua, du lịch Việt Nam vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần được khắc phục để có thể phát triển bền vững và đạt được tiềm năng tối đa.

Thứ nhất, một trong những vấn đề lớn nhất là cơ sở hạ tầng du lịch chưa đồng bộ và phát triển mạnh mẽ ở tất cả các khu vực. Mặc dù các thành phố lớn như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng đã có sự phát triển vượt bậc về cơ sở hạ tầng, nhưng các khu vực du lịch ở vùng sâu, vùng xa vẫn thiếu kết nối giao thông, các dịch vụ vận chuyển chưa được tối ưu, và hệ thống các điểm du lịch chưa thực sự phát triển đồng đều.

Thứ hai, chất lượng dịch vụ du lịch vẫn còn thiếu sự đồng nhất. Trong khi các điểm du lịch nổi tiếng của Việt Nam có dịch vụ tốt và chuyên nghiệp, nhiều khu vực khác vẫn gặp khó khăn trong việc nâng cao chất lượng phục vụ, từ nhân viên khách sạn đến hướng dẫn viên du lịch. Công tác quản lý điểm đến tại một số địa phương có biểu hiện thiếu quyết liệt, chưa kịp thời xử lý các vấn đề về ô nhiễm môi trường, rác thải, tình trạng "chặt, chém" du khách… làm ảnh hưởng đến hình ảnh, thương hiệu du lịch Việt Nam (Bảo Thoa, 2023).

Thứ ba, vấn đề khai thác tiềm năng du lịch địa phương chưa hiệu quả. Việt Nam sở hữu rất nhiều di sản văn hóa và cảnh quan thiên nhiên đẹp, nhưng không phải khu vực nào cũng được đầu tư phát triển đúng mức. Nhiều địa phương chưa có chiến lược quảng bá du lịch rõ ràng, dẫn đến việc du khách chưa nhận thức hết về các điểm đến tiềm năng này.

Thứ tư, ngành du lịch Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc duy trì sự phát triển bền vững, đặc biệt là trong việc bảo vệ tài nguyên du lịch như các di tích lịch sử và khu bảo tồn thiên nhiên (Nguyễn Trùng Khánh, 2023). Việc khai thác du lịch quá mức ở một số khu vực đã gây ra tình trạng ô nhiễm và suy giảm chất lượng tài nguyên, điều này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn làm mất đi giá trị của những điểm đến này.

Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ trong ngành du lịch Việt Nam vẫn còn chậm. Mặc dù công nghệ số đang là xu hướng toàn cầu trong ngành du lịch, nhưng nhiều doanh nghiệp và cơ sở du lịch ở Việt Nam chưa thể tận dụng tối đa các ứng dụng công nghệ để cải thiện chất lượng dịch vụ, quản lý điểm đến và nâng cao trải nghiệm của du khách.

MỘT SỐ GIẢI PHÁP

Nhằm đẩy mạnh phát triển du lịch của Việt Nam, để khắc phục những hạn chế trong phát triển du lịch và thúc đẩy ngành này phát triển bền vững, Việt Nam cần triển khai một số giải pháp đồng bộ và hiệu quả.

Đầu tiên, việc đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng du lịch đồng bộ là một trong những yếu tố quan trọng giúp tăng trưởng ngành du lịch. Chính phủ và các địa phương cần tập trung nâng cấp, mở rộng các tuyến giao thông, đặc biệt là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa, để tạo sự kết nối thuận tiện cho du khách. Các dịch vụ vận chuyển, từ đường bộ đến hàng không, cũng cần được cải thiện và tối ưu để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch.

Thứ hai, nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch là một yếu tố không thể thiếu. Các địa phương cần tập trung đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ nhân viên làm du lịch, từ nhân viên khách sạn đến hướng dẫn viên. Đồng thời, các cơ sở du lịch cần tăng cường công tác quản lý điểm đến, đảm bảo vệ sinh môi trường, giải quyết các vấn đề ô nhiễm, và ngừng tình trạng "chặt chém" du khách. Việc xây dựng một bộ quy tắc ứng xử chung cho toàn ngành cũng sẽ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và hình ảnh của ngành du lịch Việt Nam.

Thứ ba, khai thác tiềm năng du lịch địa phương một cách hiệu quả là một giải pháp quan trọng. Chính quyền địa phương cần xây dựng và triển khai các chiến lược quảng bá du lịch hợp lý, phát huy thế mạnh của các di sản văn hóa, thiên nhiên và các điểm du lịch độc đáo tại địa phương. Đồng thời, cần tăng cường các hoạt động hợp tác với doanh nghiệp du lịch để phát triển các sản phẩm du lịch mới, nâng cao sức hút cho các điểm đến ít được biết đến.

Thứ tư, tăng cường bảo vệ tài nguyên du lịch và phát triển bền vững. Ngành du lịch Việt Nam cần chú trọng vào việc bảo tồn các di tích lịch sử, khu bảo tồn thiên nhiên và các tài nguyên du lịch khác, không để việc khai thác du lịch dẫn đến ô nhiễm và suy giảm giá trị tài nguyên. Chính phủ cần thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, áp dụng các chiến lược du lịch bền vững để đảm bảo sự phát triển lâu dài và giữ gìn vẻ đẹp của các địa điểm du lịch.

Cuối cùng, ngành du lịch Việt Nam cần nhanh chóng bắt kịp xu hướng công nghệ số toàn cầu. Cải thiện và áp dụng công nghệ vào quản lý điểm đến, tổ chức các dịch vụ trực tuyến như bán vé điện tử, thuyết minh đa phương tiện sẽ giúp nâng cao trải nghiệm du khách và tối ưu hóa công tác quản lý. Các doanh nghiệp du lịch cần tích cực ứng dụng công nghệ trong việc xây dựng các nền tảng số, giúp du khách dễ dàng tìm kiếm thông tin và lựa chọn sản phẩm du lịch phù hợp, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh doanh cho các cơ sở du lịch./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bảo Thoa (2023), Du lịch Việt Nam đang đối mặt với những khó khăn, thách thức nào?, truy cập tại https://ttdn.vn/nghien-cuu-trao-doi/ly-luan-thuc-tien/du-lich-viet-nam-dang-doi-mat-voi-nhung-kho-khan-thach-thuc-nao-91790.

2. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (2025), 2024 - Năm khởi sắc của du lịch Việt Nam, truy cập từ https://bvhttdl.gov.vn/2024-nam-khoi-sac-cua-du-lich-viet-nam-20250102081702859.htm.

3. Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam (2025), Ngành Du lịch Việt Nam cán đích mục tiêu tăng trưởng, đón hơn 17,5 triệu lượt khách quốc tế năm 2024, truy cập tại https://vietnamtourism.gov.vn/post/60688.

4. Lý Liệt Thanh (2024), Thực trạng và triển vọng phát triển bền vững ngành Du lịch Việt Nam, Tạp chí Tài chính, số 839, 53-55.

5. Nguyễn Trùng Khánh (2023), Phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, bảo vệ môi trường, thúc đẩy sự phát triển bền vững trong bối cảnh mới, truy cập từ https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/kinh-te/-/2018/828175/phat-trien-du-lich-gan-voi-bao-ton%2C-phat-huy-cac-gia-tri-van-hoa%2C-bao-ve-moi-truong%2C-thuc-day-su-phat-trien-ben-vung-trong-boi-canh-moi.aspx.