Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định đã đặt vấn đề này, khi chủ trì Hội nghị Thẩm định quy hoạch thành phố Hải Phòng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, chiều ngày 10/7/2023.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, xây dựng Quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn năm 2050 là cơ hội quý để Hải Phòng đánh giá quá trình phát triển, xem đâu là tiềm năng, điểm nghẽn, rào cản trong phát triển; sắp tới phải làm gì để tạo động lực, tư duy, tầm nhìn, giá trị mới. Ảnh: Đức Trung

Phải xác định được vị thế, vai trò, sứ mệnh của Hải Phòng đối với vùng và cả nước

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh cho rằng, là địa phương có vị trí đặc biệt quan trọng của cả nước, Hải Phòng đang hội tụ đủ các lợi thế để phát triển bứt phá trong thời kỳ quy hoạch, đó là sở hữu đầy đủ 5 phương thức vận tải giao thông cùng các điều kiện về thiên nhiên, con người, lịch sử văn hóa…

Tuy nhiên, Hải Phòng cũng đang đối diện những thách thức trong việc hiện thực hóa tầm nhìn trên. Theo đánh giá của đơn vị tư vấn lập quy hoạch, kinh tế biển Hải Phòng hiện có 5 yếu điểm mà nếu không được khắc phục trong thời gian tới, sẽ khó có bứt phá phát triển kinh tế biển nói riêng và toàn bộ kinh tế Hải Phòng nói chung. Đó là dịch vụ cảng còn manh mún trong tổ chức, không hình thành được hệ thống tổ chức logistics hiện đại và không giảm được chi phí logistics trên mỗi đơn vị hàng hóa; chậm triển khai 4 bến cảng Lạch Huyện.

Đáng chú ý, hầu hết hoạt động vận tải biển do các công ty nước ngoài đảm nhận.

Bên cạnh đó, ngành công nghiệp đóng mới và sửa chữa tàu thủy vốn là một trong những thế mạnh của Hải Phòng, nhưng hiện gặp không ít khó khăn khi muốn phục hồi lại vị thế và vai trò cần có. Du lịch biển Hải Phòng cũng có thể coi là một khâu yếu nếu so sánh với một số tỉnh, thành phố ven biển khác như: Quảng Ninh, Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu…

"Vậy đâu là bài toán đột phá, đâu là bước phát triển cần phải tiếp cận theo tư duy, tầm nhìn dài hạn" Bộ trưởng đặt ra câu hỏi và lưu ý về vấn đề phát triển kinh tế cân bằng với môi trường, xã hội; về khu công nghiệp; đô thị hóa; ô nhiễm môi trường; phát triển nguồn nhân lực.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, xây dựng Quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn năm 2050 là cơ hội quý để Hải Phòng đánh giá quá trình phát triển, xem đâu là tiềm năng, điểm nghẽn, rào cản trong phát triển; sắp tới phải làm gì để tạo động lực, tư duy, tầm nhìn, giá trị mới.

Việc lập quy hoạch có những thuận lợi khi có Nghị quyết số 45-NQ/TW, ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 30-NQ/TW, ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng Sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; các Nghị quyết chuyên đề của Trung ương, của Bộ Chính trị; định hướng quy hoạch vùng; các quy hoạch của ngành quốc gia đã được phê duyệt…

"Qua đó xác định xem Thành phố đang ở đâu và vị thế trong thời gian tới đối với vùng, đất nước để sắp xếp không gian, phát huy và huy động nguồn lực, có lộ trình để thực hiện các mục tiêu đề ra", Bộ trưởng nêu rõ.

Quy hoạch xác định định hướng, tư duy đột phá để phát triển Hải Phòng

Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng chỉ rõ, với vị thế chiến lược là cửa ngõ chính ra biển của các địa phương miền Bắc, kết nối các tuyến giao thông hàng hải quốc tế, Hải Phòng phát triển không chỉ vì Hải Phòng mà vì cả khu vực và cả nước.

Điểm nổi bật của Quy hoạch thành phố Hải Phòng thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là đã kịp thời cụ thể hoá chủ trương, định hướng mới tại Nghị quyết số 81/2023/QH15, ngày 09/01/2023 của Quốc hội về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năn 2050; Nghị quyết số 30-NQ/TW, ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 14/NQ-CP, ngày 08/02/2023 của Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; bám sát định hướng xây dựng và phát triển Thành phố theo Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị.

Quy hoạch đã xác định được các định hướng, tư duy đột phá để phát triển thành phố Hải Phòng không chỉ là một cực phát triển quan trọng trong tam giác phát triển Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, mà còn là động lực phát triển của vùng Bắc Bộ và của cả nước.

Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng chỉ rõ, với vị thế chiến lược là cửa ngõ chính ra biển của các địa phương miền Bắc, kết nối các tuyến giao thông hàng hải quốc tế, Hải Phòng phát triển không chỉ vì Hải Phòng mà vì cả khu vực và cả nước. Ảnh: Đức Trung

Quy hoạch đã xác định mục tiêu phát triển Thành phố đến năm 2030: Xây dựng và phát triển Hải Phòng trở thành thành phố cảng biển lớn, đi đầu cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chuyển đổi số; là động lực phát triển của vùng Bắc Bộ và của cả nước; có công nghiệp hiện đại, thông minh, bền vững; có dịch vụ phát triển hiện đại, là trung tâm du lịch biển quốc tế, kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại kết nối thuận lợi với trong nước và quốc tế bằng cả đường bộ, đường sắt, hàng hải, đường hàng không và đường thủy nội địa; trung tâm logistics quốc tế hiện đại; trung tâm quốc tế về giáo dục, đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học - công nghệ; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao ngang tầm với các thành phố tiêu biểu ở châu Á; trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm, quốc phòng, an ninh được giữ vững.

3 đột phá phát triển trong thời kỳ quy hoạch

Quy hoạch đưa ra 3 đột phá phát triển cho Thành phố trong thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đột phá thứ nhất là cảng biển và logistics. Theo đó, xây dựng thành phố Hải Phòng trở thành trung tâm logistics quốc tế hiện đại. Xây dựng cảng cửa ngõ Lạch Huyện và cảng Nam Đồ Sơn thành cụm cảng cửa ngõ quốc tế có chức năng trung chuyển container. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực dịch vụ cảng biển và logistics. Mở rộng không gian phát triển khu kinh tế ven biển trên địa bàn thành phố Hải Phòng.

Đột phá thứ hai, chuyển đổi số. Chuyển đổi số toàn diện theo Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, phấn đấu trở thành một trong những địa phương đi đầu cả nước về chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số, xã hội số và kinh tế số. Phát triển mạnh kinh tế số, trước hết là ba trụ cột kinh tế: công nghiệp công nghệ cao, cảng biển - logistics, du lịch - thương mại. Hình thành và phát triển môi trường số an toàn, tiện ích, phục vụ tối đa nhu cầu sản xuất, kinh doanh và đời sống của dân cư.

Đột phá thứ ba là du lịch. Theo đó, quy hoạch nêu rõ mục tiêu xây dựng quần thể du lịch biển Hải Phòng (Cát Bà - Đồ Sơn) có sức hấp dẫn cao thu hút mạnh mẽ khách du lịch quốc tế và trong nước, phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mạnh của thành phố. Liên kết với các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng, đặc biệt là Quảng Ninh và các tỉnh Duyên hải Đông Bắc, trở thành trung tâm du lịch kết nối với khu vực và thế giới.

Tầm nhìn đến năm 2050, Hải Phòng là thành phố cảng lớn trong khu vực và thế giới, thành phố hàng hải toàn cầu với ba trụ cột phát triển chính: dịch vụ cảng biển; công nghiệp xanh, thông minh, hiện đại và trung tâm du lịch biển quốc tế; có trình độ phát triển cao, môi trường sống tốt, thân thiện với tự nhiên và thích ứng với biến đổi khí hậu, ngang tầm với các thành phố cảng hàng đầu châu Á và thế giới.

Nhằm sắp xếp, bố trí không gian hợp lý, bảo đảm tính khoa học, phù hợp với điều kiện tự nhiên, tiềm năng, lợi thế của từng khu vực, khắc phục xung đột phát triển giữa các ngành kinh tế trụ cột, Quy hoạch thành phố Hải Phòng bố trí không gian phát triển thành phố theo 4 vùng chức năng: (i) Công nghiệp - cảng biển; (ii) Du lịch, (iii) Nông nghiệp cân bằng sinh thái và (iv) Vùng biển - hải đảo. Trên cơ sở phân vùng chức năng, tập trung phát triển các vùng có vai trò động lực:

- Trung tâm cảng biển, logistics, công nghiệp, thương mại, tài chính (gắn với khu kinh tế ven biển, khu công nghiệp, đô thị mới….).

- Trung tâm đô thị lịch sử (thương mại, du lịch…), chỉnh trang bảo tồn, tôn tạo các không gian, các công trình kiến trúc có giá trị cao, cải tạo cảnh quan, nâng cấp hạ tầng để tạo dựng được bản sắc của một đô thị có bề dày lịch sử.

- Trung tâm hành chính - chính trị tập trung tại khu đô thị mới (Bắc sông Cấm).

- Trung tâm du lịch (Đồ Sơn, Cát Bà…).

- Hình thành trung tâm đô thị mới khu vực Nam Đồ Sơn.

Sau năm 2025, mở rộng không gian phát triển khu kinh tế về phía Nam gắn với xây dựng Khu kinh tế ven biển phía Nam thành phố Hải Phòng trên địa bàn quận Đồ Sơn, các huyện Tiên Lãng, Kiến Thụy và Vĩnh Bảo. Ưu tiên phát triển các dự án khu, cụm công nghiệp, trung tâm logistics tầm cỡ quốc tế, các khu đô thị dọc theo tuyến đường bộ ven biển và các tuyến đường nối với tuyến đường bộ ven biển, tận dụng lợi thế của khu vực cảng Nam Đồ Sơn và sân bay Tiên Lãng.

Hội đồng thẩm định thông qua Dự thảo Quy hoạch với điều kiện chỉnh sửa, bổ sung

Sau khi lắng nghe ý kiến của Hội đồng thẩm định và các chuyên gia tại Hội nghị, Bộ trưởng đánh giá, Quy hoạch của Thành phố được triển khai theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch và môi trường. Thành phố đã thực hiện nghiêm túc quy trình lập quy hoạch; nội dung khá rõ về tư duy mới, với cách tiếp cận mới, tầm nhìn mới, đặc biệt là khát vọng phát triển trong thời gian tới; thể hiện được sự liên kết đồng bộ. Về cơ bản nội dung Quy hoạch được nghiên cứu tiếp thu hoàn chỉnh theo các ý kiến góp ý, đáp ứng quy định.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, với tinh thần làm việc khẩn trương nghiêm túc, Hội đồng thẩm định đã hoàn thành chương trình đề ra và tiến hành biểu quyết bằng phiếu đánh giá với kết quả 100% đồng ý với điều kiện có chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện.

Để hoàn thiện quy hoạch, Bộ trưởng đề nghị Thành phố khẩn trương, nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu, giải trình các ý kiến để hoàn thiện quy hoạch; trong đó, tập trung làm rõ vị thế và vai trò của Thành phố trong Vùng.

Để sớm hoàn thiện nội dung quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ trưởng yêu cầu UBND Thành phố chỉ đạo cơ quan lập quy hoạch nghiêm túc tiếp thu, giải trình và hoàn thiện Hồ sơ quy hoạch theo ý kiến tham gia thẩm định của các bộ, cơ quan ngang bộ, ý kiến các chuyên gia phản biện, ý kiến của các cơ quan tại Hội thảo tham vấn ý kiến đối với Báo cáo đánh giá môi trường chiến lược và kết luận của Hội đồng thẩm định tại Báo cáo thẩm định./.