Hội thảo được tổ chức tại NIC, sáng 30/5/2022

Thời khắc toả sáng của Việt Nam

Chia sẻ tại sự kiện, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia tại Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, năm 2021 là một năm phát triển rất mạnh mẽ đối với các công ty khởi nghiệp của Việt Nam và thu hút được khoản vốn đầu tư đổ vào các doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ ​​trước đến nay là 1,4 tỷ USD và các doanh nghiệp mới thành lập trong 4 tháng đầu năm 2022 đã tăng 12,3% so với cùng kỳ và tăng 31,9% so với hai năm trước. “Con số này cùng với đà tăng trưởng tích cực của đầu tư nước ngoài cho thấy sự công nhận rõ ràng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh thái khởi nghiệp và các công ty khởi nghiệp Việt Nam đang vươn lên một tầm cao mới, chúng tôi kỳ vọng các khoản đầu tư này sẽ tăng gấp đôi trong ba năm tới”, ông Huy nói.

Ông Vinnie Lauria, Sáng lập Quỹ đầu tư Golden Gate Ventures nhận định, sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc, cộng đồng đầu tư toàn cầu bắt đầu chú ý nhiều hơn đến Đông Nam Á, trong đó Việt Nam được ví như “viên ngọc mới” của khu vực. Cũng theo ông Vinnie, Golden Gate Ventures đã xây dựng nền móng vững chắc ở Đông Nam Á trong hơn 10 năm với các văn phòng đại diện ở khắp các nước Singapore, Việt Nam và Indonesia - chính là “Tam Giác Vàng Khởi Nghiệp” ở Đông Nam Á và cũng là Quỹ đầu tư với định vị tập chung chính vào thị trường trong khu vực. Theo đại diện Golden Gate Ventures, Việt Nam đã vươn lên nằm trong bảng xếp hạng cùng với các nước dẫn đầu khu vực như Singapore và Indonesia với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 1,4 tỷ USD rót vào các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vào năm 2021.^[1], cao hơn 1.6 lần so với con số 874 triệu USD trước đó vào năm 2019.

Golden Gate Ventures dự báo, dù Việt Nam đã lọt vào tầm ngắm của các nhà sáng lập và nhà đầu tư trong thập kỷ qua, vài năm tới đây chính là thời điểm mà thị trường này sẽ thực sự thu hút được sự chú ý nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiêu dùng và lực lượng lao động trẻ và có học thức gia tăng cùng với với nhu cầu ngày càng cao về công nghệ kỹ thuật số sau đại dịch.

Tiêu thụ nội địa được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ 20% mỗi năm.^[2] Trên thực tế, Việt Nam được đánh giá sẽ trở thành một động lực quan trọng đối với thị trường tiêu dùng của châu Á trong thập kỷ tới, với 36 triệu người được tăng thêm vào tầng lớp tiêu dùng. Dân số tầng lớp trung lưu được cho là đang tăng nhanh nhất ở Đông Nam Á và ước tính sẽ chiếm khoảng 40% tổng dân số hiện nay, tăng từ mức chỉ 10% vào năm 2000. Đến năm 2030, con số này ước tính có thể đạt tới 75%.^[3].

Một trong những điểm hấp dẫn khác của thị trường Việt Nam đó là lực lượng lao động trẻ và có trình độ học vấn cáo, với 70% dân số dưới 35 tuổi trên tổng 98 triệu người ^[4] và tỷ lệ biết chữ khoảng 95,4% - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực châu Á.^[5]

Yếu tố thứ ba góp phần vào tiềm năng của Việt Nam là nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau đại dịch. Việt Nam đã có thêm 8 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới, với 55% đến từ các khu vực phi đô thị tính từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu năm 2021. Tổng giá trị hàng hóa của nền kinh tế Internet năm 2021 Việt Nam được dự báo là 21 tỷ USD - tăng 31% nhờ sự tăng trưởng 53% của thương mại điện tử so với cùng kỳ năm ngoái. Đến năm 2025, nền kinh tế Internet tổng thể có thể sẽ đạt giá trị 57 tỷ đô la Mỹ, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 29%.^[6]

Bà Kim Ngọc Thanh Nga, Trưởng ban Phát triển hệ sinh thái, NIC (ngoài cùng bên trái) kỳ vọng, thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phát triển với tốc độ chưa từng thấy

Bà Kim Ngọc Thanh Nga, Trưởng ban Phát triển hệ sinh thái, Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia kỳ vọng, thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phát triển với tốc độ chưa từng thấy trước đây. “Chúng tôi đang ở vị thế hoàn hảo khi có mức độ thâm nhập internet cực kỳ cao, thị trường nội địa vô cùng lớn mạnh, nhiều nhà sáng lập với những ý tưởng sáng tạo có thể mở rộng ra ngoài Việt Nam và rất nhiều đối tác đang có mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam. Trong thập kỷ qua, Chính phủ Việt Nam đã đầu tư vào nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giáo dục cho đến xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển hệ sinh thái. Những khoản đầu tư này hiện đang được đền đáp - rõ ràng là do sự quan tâm lớn tới từ các nhà đầu tư và hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tích cực của Việt Nam”, bà Nga nói.

Trò chơi điện tử là lĩnh vực có cơ hội đặc biệt lớn ở Việt Nam

Các chuyên gia nhận định, công nghệ y tế, công nghệ tài chính và phân tích chuỗi cung ứng tiếp tục là những lĩnh vực lớn trong ‘Tam giác vàng khởi nghiệp’, bên cạnh các lĩnh vực quan trọng khác như trò chơi điện tử và D2C. Đông Nam Á, một trong những thị trường trò chơi điện tử phát triển nhanh nhất trên thế giới, tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh vực trò chơi toàn cầu, với 3 thị trường dẫn đầu trong khu vực là Indonesia, Việt Nam và Singapore. Khu vực này dự kiến ​​sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm là 8,5% trong giai đoạn dự báo từ 2022 đến 2027, nhờ vào dân số sử dụng nền tảng trực tuyến tăng nhanh cùng với sự tăng trưởng trong việc sử dụng thiết bị di động và với gần 2/3 dân số chơi trò chơi điện tử tham gia vào thể thao điện tử (eSports).^[7] Trò chơi điện tử là một lĩnh vực có cơ hội đặc biệt lớn ở Việt Nam, với doanh thu gần 530 triệu USD vào năm 2020, gấp đôi so với năm 2015.^[8].

Các nhãn hiệu D2C đã tăng gần gấp ba lần số vốn huy động được từ các nhà đầu tư trong 20 năm, lên tới hơn 2 tỷ đô la Mỹ thông qua 105 thương vụ. Mặc dù theo dữ liệu của Venture Intelligence, phân khúc này đã chứng kiến ​​sự sụt giảm vào năm 2020 khi chỉ huy động được 735 triệu đô la Mỹ, trong khi vào năm 2019 với tổng số tiền đạt gần 1,5 tỷ đô la Mỹ thông qua 120 thương vụ.

Tiềm năng các thị trường khác

Ông Vinnie Lauria nhận định, Đông Nam Á luôn là khu vực có tiềm năng lớn, nhưng việc mở rộng mô hình kinh doanh là một thách thức đối với nhiều người vì tính động độc đáo của mỗi thị trường. “Nghiên cứu của chúng tôi về các kỳ lân lớn nhất khu vực đã chỉ ra rằng việc kết hợp các thế mạnh độc đáo của Singapore, Indonesia và Việt Nam với nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thành công có thể giúp họ đổi mới và tăng trưởng với tốc độ nhanh chóng”.

Ông Huỳnh Hữu Trung, người sáng lập Mio, nền tảng thương mại xã hội dành cho hàng tạp hóa và nông sản tươi, gần đây đã huy động vốn vòng Series A và đánh bật các mô hình thương mại truyền thống chia sẻ: “Với tư cách là một nhà đầu tư và hiện tại với vai trò là doanh nhân, tôi biết rằng các thị trường trọng điểm của Đông Nam Á là Việt Nam, Singapore và Indonesia, “Tam giác vàng khởi nghiệp”. Các nhà sáng lập ở Việt Nam cần hiểu rõ những mô hình kinh doanh nào hoạt động hiệu quả tại các thị trường này để tạo ra sản phẩm tốt nhất và mở rộng quy mô tầm cỡ khu vực”.

Theo các chuyên gia, Singapore tiếp tục duy trì vị trí là thị trường lý tưởng của khu vực với tư cách là trụ sở chính trong khu vực và toàn cầu, đại dịch là minh chứng củng cố cho vị trí này vì COVID-19 khiến nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vào các dịch vụ kỹ thuật số. Indonesia sẽ là nhánh thứ ba của “Tam giác vàng khởi nghiệp” trong khu vực Đông Nam Á, không chỉ vì đây là quốc gia có dân số và nền kinh tế lớn nhất trong khu vực, mà vì đại dịch đã thúc đẩy tăng trưởng kỹ thuật số và đổi mới sáng tạo bản địa hóa không giống bất kỳ quốc gia nào từng thấy trước đây. Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021, Indonesia đã chứng kiến ​​21 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới, trong đó 72% đến từ các khu vực không phải thành phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự thâm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh chóng tại thị trường này. Tổng khối lượng hàng hóa của nền kinh tế Internet của quốc gia này ước tính đạt 70 tỷ đô la Mỹ vào năm ngoái - tăng 49% so với cùng kỳ năm ngoái, nhờ vào mức tăng trưởng 52% trong thương mại điện tử.

Đến năm 2025, nền kinh tế Internet tổng thể có thể sẽ đạt giá trị 146 tỷ đô la Mỹ, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 20%. Là một trong những thị trường dịch vụ kỹ thuật số sôi động nhất trong khu vực, Indonesia tiếp tục thu hút dòng vốn mạnh mẽ trên toàn cầu, với các phân khúc thương mại điện tử, công nghệ tài chính (fintech), công nghệ y tế (healthtech) và công nghệ giáo dục (edtech) đang chiếm được sự chú ý.^[9]

^[1] https://en.nhandan.vn/business/economy/item/11117702-vietnam-emerges-as-attractive-destination-for-startups.html#:~:text=NDO%2FVNA%20%2D%20A%20record%20high,for%20startups%20in%20the%20region.

^[2] https://www.vietnam-briefing.com/news/introduction-vietnams-export-import-industries.html/?hilite=%27vietnam%27

^[3] https://business.inquirer.net/336515/vietnam-expected-to-add-36-million-middle-class-people-in-next-decade

^[4] https://www.vietnam-briefing.com/news/how-to-invest-in-vietnams-edtech-industry.html/

^[5] https://www.statista.com/topics/6226/education-in-vietnam/

^[6] e-Conomy SEA 2021 - Vietnam (google.com)

^[7] https://www.mordorintelligence.com/industry-reports/southeast-asia-gaming-market

^[8]https://vir.com.vn/social-restrictions-spur-gaming-popularity-88414.html#:~:text=As%20a%20result%2C%20the%20gaming,Ministry%20of%20Planning%20and%20Investment.

^[9] e-Conomy SEA 2021 - Vietnam (google.com)