Hạn chế thực phẩm bẩn bằng cách “kiểm soát từ gốc”
Thực phẩm bẩn đã trở thành vấn nạn quốc gia
Phát biểu tại tọa đàm, ông Lê Đức Thịnh, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, tình trạng thực phẩm bẩn tràn lan đang trở thành “vấn nạn” hiện nay và những ứng xử của người tiêu dùng với các thực phẩm, như: bà nội trợ cầm theo thuốc thử, rồi nhà nhà mua máy sục ô zôn... đã là những chuyện quá đỗi bình thường ở Việt Nam.
Ví thực phẩm bẩn cũng nguy hiểm giống như “quốc nạn” tham nhũng và lãng phí, ông Vũ Vinh Phú cho biết, hiện nay, thực phẩm bẩn không chỉ ở chợ, ở các gánh hàng rong mà còn có cả trong các siêu thị. Các loại hóa chất độc hại có trong lương thực, thực phẩm cũng đã gây nên nhiều loại bệnh, trong đó có bệnh ung thư với trung bình mỗi năm có ít nhất 125.000 trường hợp mắc mới. Số người chết hàng năm do ung thư lên tới 82.000, chiếm 73,5% của tổng số người bệnh.
Đồng tình với ý kiến trên, ông Lê Văn Hưng, chuyên gia cao cấp Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam cho biết, thực phẩm bẩn không chỉ là vấn đề đáng báo động đối với các hàng hóa nội địa mà còn đối với hàng xuất khẩu. Thực tế cho thấy, hàng hóa xuất khẩu của nước ta liên tục bị trả về vì vi phạm an toàn thực phẩm trong những năm gần đây.
Điển hình như: năm 2015, EU đã từ chối 21 sản phẩm đến từ Việt Nam, 17 sản phẩm phải ngừng xuất khẩu để làm rõ thông tin chất lượng. Năm 2014, Việt Nam cũng có tới 130 sản phẩm không được phép xuất khẩu trực tiếp vào EU; 51 lô hàng bị phát hiện chứa hóa chất, kháng sinh quá cao, tăng gấp 7 lần so năm 2013.
“Việc này không chỉ ảnh hưởng tới các doanh nghiệp, mà còn ảnh hưởng tới uy tín quốc tế”, ông Hưng nhấn mạnh.
Phải kiểm soát từ gốc!
Nêu ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng thực phẩm bẩn gia tăng như hiện nay, ông Vũ Vinh Phú khẳng định, việc người tiêu dùng rơi vào “ma trận” hàng hóa và không thể phân biệt được đâu là thực phẩm bẩn, đâu là thực phẩm sạch như hiện nay là lỗi của cơ quan quản lý nhà nước.
“Bởi cách làm của chúng ta hiện nay chưa khoa học. Chúng ta không kiểm soát ở sản xuất mà lại kiểm soát ở khâu bán lẻ, tức là không kiểm soát ở gốc mà lại kiểm soát ở ngọn”.
Toàn cảnh buổi Tọa đàm
Chính vì vậy, ông Phú đề nghị, chúng ta nên chọn một số loại thực phẩm thiết yếu, như: thịt lợn, rau, quả để thí nghiệm kiểm soát từ gốc. Bên cạnh đó, ông Phú cũng cho biết: “Chúng ta phải thiết lập được kỷ luật thị trường, kỷ luật trong chuỗi cung ứng thật nghiêm khắc. Người sản xuất, phân phối phải tự giác nhận thấy vấn đề phải sản xuất sạch, phân phối sạch là cần thiết không chỉ bảo vệ uy tín của họ mà còn bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng”.
“Câu chuyện một người nông dân Nhật đã dám chịu trách nhiệm đối với một mớ rau mùi họ bán ra ở dọc đường bằng mã số riêng của họ khiến chúng ta phải suy nghĩ rất nhiều, bởi đó là kỷ luật thị trường và rất nhân văn của Nhật Bản mà ở Việt Nam chưa làm được”, ông Phú cho biết.
Đồng ý với ý kiến trên, theo ông Lê Đức Thịnh, bên cạnh việc tăng cường các biện pháp xử phạt, thì cũng phải đi kèm với các biện pháp giáo dục và tuyên truyền để người dân, doanh nghiệp hiểu về những tác hại của thực phẩm bẩn đối với xã hội, nhằm giúp họ có những cách ứng xử tích cực hơn.
Theo TS. Lê Văn Giang, Phó Cụ trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, về phía doanh nghiệp cần phải tổ chức sản xuất chế biến theo hình thức tổ đội, hợp tác xã để tạo ra thương hiệu, từ đó, mỗi thành viên trong tổ chức sản xuất phải kiểm soát lẫn nhau. Chỉ có cách đó mới đủ “tai mắt” để kiểm soát tất cả đầu ra tốt.
“Nếu doanh nghiệp nào làm không tốt thì doanh nghiệp đó sẽ bị loại bỏ khỏi chuỗi sản xuất, thậm chí làm ảnh hưởng đến thương hiệu”, ông Giang nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, ông Lê Văn Hưng cũng đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước hình thành hành lang pháp lý, như: tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho sản xuất hữu cơ, tổ chức chứng nhận cấp nhãn hàng hóa hữu cơ và hệ thống chứng nhận các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ để doanh nghiệp khẳng định với người tiêu dùng đó là sản phẩm được sản xuất hữu cơ.
“Bởi, mặc dù hiện nay cũng đã có nhiều tiêu chuẩn để công nhận thực phẩm an toàn, nhưng hoạt động chứng nhận chưa được nhịp nhàng, chưa được nhiều người dân biết tới”, ông Hưng cho biết./.
Bình luận