Chia sẻ “công thức” thành công

Ngày 19/10/2019, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu quy hoạch và Phát triển (Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam) tổ chức Hội thảo Phát triển bền vững sân bay cửa ngõ quốc gia.

Tại hội thảo, các diễn giả thuộc các tổ chức tư vấn trong lĩnh vực sân bay, kinh tế hàng không đến từ 3 châu lục Á, Âu, Mỹ đã có những chia sẻ những thành công của một sân bay cửa ngõ quốc gia là gì, cần những điều kiện gì để thành công? Điều gì có thể dẫn đến thất bại của một dự án đầu tư cảng hàng không quốc gia? Làm thế nào để huy động vốn đầu tư dự án sân bay cửa ngõ quốc gia mà không dẫn đến nợ quốc gia… Các ý kiến tham luận khẳng định, một sân bay cửa ngõ được quy hoạch, đầu tư, thiết kế, tính toán bài bản, định hướng phát triển và có sự liên kết với các loại hình vận tải trong khu vực sẽ mang lại những tác động lan tỏa to lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội cho đất nước.

Nhiều kinh nghiệm được các đại biểu chia sẻ tại Hội nghị

Ông Hải Đăng, diễn giả thay mặt ông John Kasarda - Giám đốc và sáng lập Aerotropolis Business Concept LLC chia sẻ, các sân bay hiện nay phải cạnh tranh với tất cả thành phố xung quanh nó, kéo theo các doanh nghiệp vận hành sân bay phải chạy đua với thời gian để làm tốt nhiệm vụ trung chuyển con người, hàng hóa một cách hiệu quả.

Do đó, kết nối trên đường hàng không đóng góp rất quan trọng cho tăng trưởng thương mại và tài chính ở các quốc gia. Đối với mạng lưới vận chuyển từ mặt đất lên trên không, thời gian chính là vấn đề quyết định.

"Khi nhu cầu phát triển càng lớn, khách hàng yêu cầu nhiều hơn, điều này sẽ khiến cạnh tranh cao hơn. Thời gian không chỉ là chi phí, mà còn là vấn đề tiền mặt. Và hàng không chính là cuộc đua "nước nhanh nuốt nước chậm" chứ không phải là "nước lớn nuốt nước bé", ông Hải Đăng cho hay.

Thực tế, các quốc gia trên thế giới đều đạt được những thành quả đáng ngưỡng mộ. Tuy nhiên, để áp dụng những cách làm tốt nhất trên thế giới cho Việt Nam cần phải có tư duy thật sáng tạo, mạnh mẽ và tích cực hơn nữa.

Ông Akitake Fujita, giám đốc mảng Vận tải khu vực Đông Nam Á và Nhật Bản, Arthur D Little cho rằng, sau 20 năm nữa vai trò của hàng không sẽ không dễ dàng như hôm nay. Làm thế nào để thu hút khách hàng đến với sân bay trước giờ bay từ rất sớm, thu hút những khách hàng không có chuyến bay đến để mua sắm? Tất cả đều nằm trong cách tư duy sáng tạo hơn trong hệ sinh thái mới.

Mang lại nhiều lợi ích về kinh tế - xã hội cho đất nước

Tại Hội thảo, ông Đặng Huy Đông, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quy hoạch và Phát triển cho rằng, hầu hết nước nào cũng có sân bay cửa ngõ quốc gia. Một sân bay cửa ngõ được quy hoạch, đầu tư, thiết kế, tính toán bài bản, định hướng phát triển và có sự liên kết với các loại hình vận tải trong khu vực sẽ mang lại những tác động lan tỏa to lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội cho đất nước.

“Một đất nước có sân bay cửa ngõ phát triển vươn lên tầm sân bay trung chuyển quốc tế thì sẽ đem lại tác động lan tỏa, cơ hội phát triển kinh tế - xã hội to lớn. Khi đó, các khoản đầu tư ban đầu của Nhà nước vào sân bay không những được thu hồi mà còn mang lại lợi nhuận “một vốn bốn lời” cho đất nước” ông Đông nhìn nhận.

Ở chiều ngược lại, ông phân tích, việc đầu tư manh mún, chắp vá, thiếu tầm nhìn sẽ không thể cạnh tranh và có thể dẫn đến gánh nặng tài chính quốc gia, từ đó khó thu hút được vốn đầu tư, lãi suất thấp từ thị trường vốn quốc tế.

Ông cũng đưa ra bài học thất bại trong đầu tư phát triển sân bay cửa ngõ quốc gia ở ngay chính đất nước đã và đang thành công trong phát triển sân bay trung chuyển quốc tế. Đó là trường hợp Frankfurt (Đức) là sân bay trung chuyển lớn nhất châu Âu nhưng sân bay Berlin mặc dù đã xây dựng từ hơn chục năm trước đến nay vẫn chưa được đưa vào vận hành.

“Kết nối hàng không sẽ mở ra một chân trời mới để Việt Nam tăng tốc phát triển trở thành một nền kinh tế tầm cỡ thế giới của thế kỷ 21. Tham vọng này có hiện thực hay chỉ là ảo tưởng?” ông Đông đặt vấn đề với các đại biểu tham luận.

Việt Nam hiện đang triển khai dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ là cảng hàng không lớn nhất cả nước, định hướng trở thành sân bay trung chuyển quốc tế. Theo ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), sân bay cửa ngõ quốc gia phải là sân bay quốc tế, trung tâm trung chuyển chính để các hãng hàng không mở đường bay đến cảng hàng không đó.

“Trong số 22 cảng hàng không của Việt Nam, nếu đáp ứng những yếu tố cần với sân bay cửa ngõ quốc gia thì có sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất và Đà Nẵng. Nếu đáp ứng yếu tố đủ để trở thành sân bay cửa ngõ thì cần mở rộng phát triển và trong thời gian tới và tại khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam cụm cảng Long Thành - Tân Sơn Nhất sẽ là sân bay cửa ngõ quốc gia” ông Thanh nói.

Lãnh đạo ACV cũng nhấn mạnh, tất cả các cảng hàng không, sân bay lớn trên thế giới đều thuộc kiểm soát của Nhà nước, do các tập đoàn lớn mà Nhà nước chi phối vì không chỉ kinh doanh đơn thuần về hàng không mà còn đi liền với sự phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng của quốc gia.

“Mô hình quản lý sân bay Long Thành đòi hỏi phải hiện đại số hóa sân bay về mặt kỹ thuật, mô hình quản trị, phương thức quản lý, điều hành khai thác sân bay... và ứng dụng khoa học công nghệ qua các thời kỳ” Chủ tịch ACV cho hay./.

Sân bay Long Thành có tổng mức đầu tư 336.630 tỷ đồng (tương đương 16 tỷ USD). Tháng 11/2017, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng. Tổng mức đầu tư dự kiến giai đoạn một sân bay Long Thành hơn 111.000 tỷ đồng, tương đương hơn 4,7 tỷ USD. Trong đó, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam cần huy động hơn 98.000 tỷ đồng, tương đương gần 4,2 tỷ USD. Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam cần huy động hơn 3.200 tỷ đồng.