Hoạt động của Grab là kinh doanh vận tải, không phải kinh doanh công nghệ

Bà Tạ Thị Phương Lan, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, Tổng cục Thuế cho biết, theo quy định tại Nghị định 126/NĐ-CP thì với hình thức tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân (bao gồm cả lĩnh vực taxi công nghệ), tổ chức phải có trách nhiệm khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) và xuất hoá đơn trên toàn bộ doanh thu theo quy định về thuế suất và khai thuế của tổ chức; tổ chức chỉ khấu trừ và khai thay, nộp thay cho cá nhân đối với thuế thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật thuế thu nhập cá nhân (biểu thuế tại Thông tư 92) không phân biệt hình thức phân chia khoản tiền thu được giữa tổ chức và cá nhân.

Trước đây, do chưa có hướng dẫn cụ thể về chính sách thuế đối với mô hình hợp tác kinh doanh với cá nhân nên dẫn đến việc thực hiện khai thuế đối với mô hình Grab không thống nhất. Nay, Tổng cục Thuế khẳng định, Nghị định 126 của Chính phủ là văn bản hướng dẫn về quản lý thuế nên chỉ quy định rõ hơn về việc khai thuế đối với mô hình hợp tác kinh doanh với cá nhân, không phải quy định mới về chính sách thuế giá trị gia tăng, theo đó, chính sách thuế GTGT đối với hoạt động vận tải công cộng không thay đổi, vẫn áp dụng thuế suất thuế GTGT 10% như từ trước đến nay. Như vậy, quy định mới tại Nghị định 126 không làm tăng nghĩa vụ của cá nhân tài xế (tài xế chỉ chịu thuế thu nhập cá nhân 1,5% nếu có doanh thu trên 100 triệu đồng), không làm tăng giá cước vận tải (do chính sách thuế GTGT 10% đối với vận tải không thay đổi mà vẫn áp dụng từ trước đến nay). “Do đó, Grab phải có trách nhiệm điều chỉnh lại cơ cấu giá tính thuế để đảm bảo không ảnh hướng đến người tiêu dùng cũng như thu nhập của tài xế”, lãnh đạo Tổng cục Thuế nói.

Tổng cục Thuế cho rằng, Grab phải có trách nhiệm điều chỉnh lại cơ cấu giá tính thuế để đảm bảo không ảnh hướng đến người tiêu dùng cũng như thu nhập của tài xế

Về trách nhiệm của Grab, Tổng cục Thuế cho rằng, Grab được xác định là hoạt động kinh doanh vận tải, không phải là hoạt động kinh doanh công nghệ. Vì thực tế Grab giữ vai trò quyết định về giá vận tải, quyết định về các chính sách với khách hàng, chịu trách nhiệm giao dịch với khách hàng, do đó, Grab có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ về pháp lý trong mọi lĩnh vực (bao gồm nghĩa vụ thuế) với cơ quan nhà nước, nghĩa vụ với khách hàng và các vấn đề liên quan đến tư pháp (nếu có) là đúng với bản chất hoạt động kinh tế phát sinh.

Nghị định 126 không thay đổi về chính sách thuế giá trị gia tăng

Liên quan đến việc Grab thay đổi chính sách giá và tỷ lệ chiết khấu cho tài xế đúng thời điểm Nghị định 126/NĐ-CP có hiệu lực (ngày 5/12/2020), một số phương tiện thông tin đại chúng phản ánh việc Grab cho rằng, do tác động của Nghị định 126 dẫn đến Grab tăng giá cước từ 8% đến 18% đối với từng loại hình dịch vụ và ở từng khu vực khác nhau, đồng thời giảm tỷ lệ chia cho tài xế 7%. Tuy nhiên, Tổng cục Thuế cho rằng, đây là quan điểm không đúng.

Ngày 9/12 Tổng cục Thuế đã có buổi làm việc với đại diện Grab về vấn đề này. Tại cuộc họp, Tổng cục Thuế đã giải thích rõ cho Grab biết về Nghị định 126/2020/NĐ-CP không có thay đổi về chính sách thuế giá trị gia tăng. Nghị định mới chỉ quy định nghĩa vụ khai thuế GTGT đối với hoạt động hợp tác kinh doanh là do doanh nghiệp thực hiện. Doanh nghiệp phải khai thuế GTGT đối với toàn bộ doanh thu của hoạt động hợp tác kinh doanh. Đối với Grab là hoạt động kinh doanh vận tải, doanh nghiệp khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thì thuế suất thuế GTGT là 10% và doanh nghiệp được khấu trừ thuế GTGT đầu vào theo quy định.

Được biết, trước khi Tổng cục Thuế có thông tin ra công chúng về vấn đề này, Grab đã có thông cáo báo chí bày tỏ sự thất vọng với cơ quan thuế khi kết quả làm việc với Tổng cục Thuế ngày 9/12/2020 đã không đạt được một kết quả tích cực nào. Grab cho rằng, Tổng cục Thuế đã không nhất quán trong việc xác định chủ thể phải chịu thuế GTGT. Cụ thể, Tổng cục Thuế muốn tăng mức thu thuế đối với doanh thu của đối tác tài xế từ 3% lên 10% và các tài xế xe ôm công nghệ (được hiểu là người lao động của Grab) không phải chịu thuế này.

Đại diện Grab dẫn công văn từ năm 2017 (Công văn 384/TCT-TNCN ngày 08/02/2017) khi đó hướng dẫn khoản doanh thu từ hoạt động hợp tác kinh doanh phải được phân định cho hai chủ thể: Phần doanh thu của Grab phải chịu thuế GTGT 10%; còn phần doanh thu của đối tác tài xế xe hai bánh phải chịu mức thuế 3% theo phương pháp tính thuế trực tiếp áp dụng đối với cá nhân kinh doanh. Tuy nhiên, Tổng cục Thuế cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị định mới quy định rõ việc này và các chủ thể phải thực thi theo văn bản pháp lý mới.

Grab bắt đầu hoạt động tại Việt Nam từ năm 2014 với dịch vụ Grabtaxi. Grab hiện có hơn 200.000 đối tác tài xe ô tô, xe máy, 16.000 đối tác nhà hàng, kinh doanh thực phẩm. Tuy nhiên, hoạt động của Grab cũng như các mô hình kinh tế chia sẻ khác trong lĩnh vực vận tải, tài chính, dịch vụ lưu trú… đang phát sinh rất nhiều vấn đề không chỉ riêng việc thu thuế.

Theo đánh giá của một số chuyên gia, việc tổ chức này coi các tài xế là đối tác khiến người lao động chỉ được “ăn chia” trong từng cuốc xe cụ thể và không được hưởng các quyền lợi cơ bản theo Luật Lao động. Đây là một khoảng hở lớn cho an sinh, xã hội tại Việt Nam./.