Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Kim Anh, Phó Thống đốc, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, tại Việt Nam, triển khai, áp dụng Suptech và RegTech là vấn đề mới, chưa có nhiều nghiên cứu sâu. Theo đó, việc tổ chức tọa đàm khoa học sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý, cơ quan giám sát, các tổ chức tài chính hiểu về RegTech và SupTech. "Đây cũng là diễn đàn để chúng ta có thể trao đổi và học hỏi kinh nghiệm ứng dụng tại các quốc gia trong đó có Ireland, từ đó có những giải pháp, lộ trình triển khai hợp lý, khả thi đối với việc phát triển RegTech và SupTech trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam", ông nói.

Thị trường RegTech toàn cầu sẽ đạt 16 tỷ USD vào năm 2025

Tại tọa đàm, đại diện các công ty công nghệ lớn của Ireland đã chia sẻ về các công nghệ RegTech, như AQMetrics, công nghệ quản trị, quản lý và phân tích rủi ro; Daon, công nghệ nhận dạng và xác thực bằng AI; EdgeScan, quản trị thông tin và an ninh mạng...

Theo dự báo của các doanh nghiệp Ireland, thị trường RegTech toàn cầu sẽ tăng trưởng từ 6,3 tỷ USD vào năm 2020 lên 16,0 tỷ USD vào năm 2025. APAC dự kiến ​​sẽ có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong giai đoạn này. Sự tăng trưởng dự kiến ​​của lĩnh vực này song song với bối cảnh fintech bùng nổ trong khu vực, đặc biệt là ở Đông Nam Á, nơi chứng kiến ​​các khoản đầu tư trị giá 1 tỷ USD vào năm 2019. Trong khi APAC là nơi đặt trụ sở của một số trung tâm tài chính lớn trên thế giới, khu vực không đồng nhất thể hiện mức độ phát triển thị trường khác nhau.

Ở các nền kinh tế phát triển như Hồng Kong, Singapore, Sydney và Tokyo, sự hấp dẫn của regtech được thúc đẩy bởi một hệ sinh thái tài chính, và môi trường pháp lý phức tạp. Nhu cầu về quản trị và trách nhiệm giải trình, sự xuất hiện của những người tham gia thị trường mới và những lo ngại về an ninh phát sinh từ các công nghệ đột phá như trí tuệ nhân tạo và công nghệ sổ cái phân tán tạo động lực quy định cho việc áp dụng RegTech. Điều này trái ngược với các nền kinh tế đang phát triển, nơi việc ứng dụng RegTechphụ thuộc vào khả năng thực tiễn của các tổ chức tổ chức tín dụng, trong khi các cơ quan quản lý lại có nguồn lực hạn chế.

Tuy nhiên, các nền kinh tế đang phát triển có thể trưởng thành theo thời gian - trong khi hệ sinh thái công nghệ ở các nền kinh tế phát triển và đang phát triển sẽ tiếp tục phát triển với tốc độ ngày càng khác nhau, do các động lực quy định khác nhau cho việc áp dụng RegTech. Điều này đặc biệt rõ ràng sau đại dịch Covid-19 đã củng cố thêm các ưu tiên trong nước khác nhau và làm trầm trọng thêm khoảng cách kinh tế và công nghệ ở APAC.

"Covid-19 buộc lĩnh vực dịch vụ tài chính coi giá trị của số hóa là một điều cần thiết. Đây đã trở thành một cách để các tổ chức cải thiện dịch vụ của họ để đáp ứng nhu cầu kinh doanh và người tiêu dùng đang thay đổi. Nhu cầu về các giải pháp RegTech cũng mở rộng ra ngoài các dịch vụ tài chính đó là lý do tại sao lĩnh vực này đang phát triển nhanh chóng”, bà Dzung Nguyễn, Giám đốc Quốc gia - Văn phòng Cơ quan xúc tiến thương mại và đầu tư thuộc Bộ Doanh nghiệp, Thương mại và Đổi mới của chính phủ Ireland tại Việt Nam nhấn mạnh.

Toàn cảnh Tọa đàm

Xu hướng ứng dụng RegTech trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Việt Nam

Theo Ngân hàng thanh toán quốc tế (BIS), có thể hiểu tổng quát, việc áp dụng các công nghệ mới, tiên tiến, có tính sáng tạo, đột phá như dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây để giúp các cơ quan quản lý, giám sát cải thiện khả năng giám sát - được gọi là “SupTech” và việc áp dụng các công nghệ mới, tiên tiến này của các tổ chức tài chính để đáp ứng quy định tuân thủ và đạt được các mục tiêu quản lý - được gọi là “RegTech”.

Theo (BIS) và Hội đồng ổn định tài chính quốc tế (FSB), SupTech và RegTech có thể mang lại những lợi ích quan trọng đối với các cơ quan quản lý giám sát, các tổ chức tài chính và sự ổn định hệ thống tài chính. Đối với các cơ quan quản lý, giám sát, sử dụng SupTech có thể giúp cải thiện khả năng theo dõi, phân tích rủi ro trên phạm vi rộng hơn, nhanh hơn (thậm chí theo thời gian thực) để hỗ trợ việc xây dựng chính sách, giám sát rủi ro. Đối với các tổ chức tài chính được cấp phép, việc sử dụng RegTech có thể giúp cải thiện kết quả tuân thủ các quy định về hoạt động kinh doanh, nâng cao khả năng quản lý rủi ro và tạo ra những hiểu biết mới về hoạt động của tổ chức, từ đó nâng cao hiệu quả ra quyết định. Đối với cả cơ quan có thẩm quyền và các tổ chức tài chính, hiệu quả hoạt động do quá trình tự động hóa các quy trình thủ công trước đây và ở cấp độ cao hơn là quá trình chuyển đổi số của tổ chức do áp dụng SupTech và RegTech là cơ hội cần được quan tâm sâu sắc.

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh cho rằng, đại dịch Covid 19 đã gây cú sốc lớn với nền kinh tế và hệ thống tài chính các quốc gia nhưng mặt khác đại dịch tạo ra động lực thúc đẩy xu hướng đổi mới, áp dụng công nghệ nêu trên. Các quá trình số hóa, chuyển đổi số nói chung và việc áp dụng công nghệ vào các mặt hoạt động cụ thể làm thay đổi mạnh mẽ cách thức hoạt động của các cơ quan quản lý, giám sát, các NHTW, các tổ chức tài chính. “Mặc dù các lợi ích và cơ hội của SupTech và RegTech là đáng để quan tâm và theo đuổi nhưng chúng ta cũng nhận thức được rằng những rủi ro và thách thức có thể phát sinh từ việc áp dụng SupTech và RegTech cũng tồn tại song hành. Ngoài các rủi ro có thể dễ dàng nhận diện như rủi ro không gian mạng, rủi ro liên quan đến việc sử dụng dịch vụ của bên thứ ba, nhà cung cấp công nghệ mới và thuê ngoài và nguy cơ phụ thuộc quá mức vào các công cụ SupTech, RegTech”, Phó Thống đốc lưu ý.

Theo báo cáo của Hội đồng ổn định tài chính quốc tế vào tháng 10/2020, các nhà chức trách từ các quốc gia thành viên cũng báo cáo một loạt thách thức trong việc thiết kế và triển khai các chiến lược SupTech, RegTech; chúng bao gồm các vấn đề xung quanh kỹ năng và nguồn cung ứng, chất lượng dữ liệu và những quan ngại xung quanh việc tích hợp, quản trị và giải trình trách nhiệm đối với việc sử dụng các công cụ SupTech, RegTech.

Ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN cho biết, tại Quyết định 810/QĐ-NHNN ngày 11/5/2021 về Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng, nội hàm về phát triển RegTech tại các tổ chức tín dụng và Suptech tại NHNN đã được nêu ra. Theo ông Dũng, giống như Fintech, chuyển đổi số, RegTech, SupTech là xu thế tất yếu diễn ra đối với tất cả các tổ chức tín dụng lẫn cơ quan quản lý nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động, giảm thiểu rủi ro, giúp thích ứng với bối cảnh số hóa sâu rộng và thách thức của kỷ nguyên số. RegTech, SupTech có tiềm năng tăng cường năng lực quản lý, thanh tra, giám sát và thực thi chế tài của cơ quan quản lý tài chính – tiền tệ, tăng cường tính ổn định của thị trường tài chính,… Tuy nhiên việc triển khai SupTech, RegTech cũng có thể mang lại một số thách thức, rủi ro như thiếu hụt nguồn nhân lực; hạn chế trong kiến thức công nghệ; rủi ro trong ứng dụng trí tuệ nhân tạo; ứng dụng các mô hình phân tích, dự báo với kết quả không rõ nguyên nhân…

Tại tọa đàm, Enterprise Ireland đã giới thiệu Sách trắng về RegTech trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APAC). Sách trắng với chủ đề “State of RegTech in APAC Report” trình bày những phân tích độc lập, toàn diện nhất hiện có về việc áp dụng regtech trên 10 thị trường APAC chính, bao gồm Úc, Trung Quốc, Hồng Kông, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, và Việt Nam. Enterprise Ireland đã ủy quyền cho Kapronasia, một công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường công nghệ tài chính hàng đầu châu Á, phát triển nội dung và nghiên cứu về những cơ hội mới nhất cũng như những trở ngại mà các tổ chức tài chính khi ứng dụng regtech phải đối mặt ở mỗi thị trường này.

Chia sẻ tại tọa đàm về kinh nghiệm phát triển lĩnh vực Fintech tại Ireland, bà Dzung Nguyễn cho biết, khi nói đến những tiến bộ trong fintech, thế giới sẽ nhắc đến Ireland. Các công nghệ về Regtech được phát triển tại Ireland thậm chí trước khi cụm từ Regtech được sử dụng như một thuật ngữ chuyên ngành. Là một trung tâm toàn cầu về tài chính, công nghệ và là nơi hội tụ của nhà đầu tư, Ireland là điểm nóng của sự đổi mới fintech, giúp ngành tài chính ngân hàng ứng phó với những thách thức từ việc số hóa ngân hàng, đến các mô hình thanh toán mới, và các yêu cầu về tuân thủ luôn thay đổi. Các công ty regtech, suptech của Ireland đã tạo dựng được danh tiếng đẳng cấp thế giới trong việc giúp các khách hàng dịch vụ tài chính đối phó với quy định ngày càng phức tạp và sự phát triển nhanh chóng của thị trường - cũng như sự gián đoạn và chuyển đổi liên tục – là một đặc trưng của ngành tài chính ngân hàng hiện nay.

Bà Dzung Nguyễn cũng cho hay, tại Việt Nam Enterprise Ireland được thành lập vào năm 2020. Enterprise Ireland không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp mà còn đầu tư vào các doanh nghiệp Ireland để vươn ra thị trường thế giới. “Năm 2020, Enterprise Ireland là nhà đầu tư Venture Captial lớn nhất trên toàn cầu tính theo số lượng giao dịch, với hơn 45 triệu EUR, vào 125 công ty start-up. Ireland được mệnh danh là Thung lũng Sillicon của Châu Âu và tự hào là Nhà của hơn 1.000 công ty đa quốc gia hàng đầu thế giới. Riêng về lĩnh vực Fintech, Ireland là nhà của 8 trong 10 công ty tài chính lớn nhẩt thế giới", bà khẳng định./.