Cần thiết xây dựng và ban hành Nghị quyết của Quốc hội

Tại Phiên họp mở rộng thẩm tra hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, do Hội đồng dân tộc của Quốc hội tổ chức hôm nay (ngày 4/1), Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương trình bày tóm tắt Tờ trình số 686/TTr-CP, ngày 8/12/2023 của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương trình bày tóm tắt Tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm nhận thấy, thời gian qua, việc thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn nhất định, đã được chỉ ra tương đối rõ nét qua nhiệm vụ giám sát tối cao của Quốc hội vừa qua. Trong đó, có những vấn đề cần được nghiên cứu, giải quyết bằng những cơ chế đặc thù thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội. Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết số 108 về giám sát chuyên đề 3 Chương trình mục tiêu quốc gia.

“Đề nghị các đại biểu trao đổi, thảo luận, có ý kiến thẩm tra, giải trình về hồ sơ dự thảo Nghị quyết theo các nội dung như yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, nhất là các vấn đề về trình tự, thủ tục, hồ sơ trình; cơ sở pháp lý, thực tiễn, tính khả thi, sự phù hợp của 8 nhóm chính sách đặc thù được xác định trong dự thảo Nghị quyết.”, Y Thanh Hà Niê Kđăm nhấn mạnh.

Qua thảo luận, đa số các ý kiến đều thống nhất cho rằng, số lượng, hình thức của Hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Chính phủ bảo đảm theo quy định tại Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Đa số các ý kiến đều thống nhất cao với sự cần thiết xây dựng và ban hành “Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia” thực hiện quy định tại khoản 2, Điều 2 Nghị quyết số 108/2023/QH15, ngày 29/11/2023 của Quốc hội về giám sát chuyên đề.

Đánh giá cao sự tích cực của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá cao sự tích cực của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cơ quản chủ quản 3 Chương trình mục tiêu quốc gia và các bộ, ngành đã khẩn trương chuẩn bị hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị cơ quan chủ trì thẩm tra - Hội đồng Dân tộc và cơ quan soạn thảo - Bộ Kế hoạch và Đầu tư giúp cho Chính phủ và Quốc hội hoàn chỉnh hồ sơ để báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội vào chiều 8/1/2024

Để đẩy nhanh, thực hiện đúng mục tiêu, đảm bảo chất lượng, phát huy giá trị, ý nghĩa của 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị nghiên cứu một số nguyên tắc, tiêu chí sau:

Thứ nhất, cần đảm bảo đúng nguyên tắc “cái gì đã rõ, đã chín, có tính khả thi”, thì quy định trong Nghị quyết này và làm cho bằng được. Đối với những vấn đề cần chú ý trong báo cáo thẩm tra, đề nghị Thường trực các Ủy ban của Quốc hội xem xét, tính toán thêm. Những vấn đề đã thống nhất, thì cần đưa ra một phương án để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH).

Đối với những vấn đề khó (5 chính sách trong 8 chính sách), cần thiết kế (nội dung nào có tính khả thi 50-50 hoặc 70-30) với tinh thần cố gắng cao nhất trình bày 2 phương án, báo cáo thẩm tra cần phân tích ưu điểm, khuyết điểm của từng phương án để UBTVQH quyết định.

Thứ hai, chuyên đề giám sát này đã được Quốc hội đánh giá cao, nhân dân đồng tình, ủng hộ, trong đó có sự đóng góp to lớn của Chính phủ, các bộ, ngành và các cơ quan của Quốc hội. Vì vậy, các Ủy ban của Quốc hội và các cơ quan của Chính phủ cần tìm phương án khả thi nhất, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Thứ ba, về trình tự, thủ tục, đề nghị Ủy ban Pháp luật tư vấn thêm về thủ tục để đảm bảo yêu cầu theo quy trình rút gọn tại một kỳ họp và sau khi Nghị quyết có hiệu lực, cần tổ chức thực hiện ngay để Nghị quyết sớm đi vào thực tiễn cuộc sống.

Cần có quy định cụ thể, bổ sung trực tiếp vào Nghị quyết để đảm bảo tính khả thi

Phát biểu kết luận Phiên họp, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm cho biết, trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, đánh giá về sự cần thiết của Nghị quyết đã rõ và có sự thống nhất cao.

Về sự phù hợp, tính khả thi, tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất của hệ thống pháp luật với các cơ chế đặc thù trong các chính sách, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm nêu rõ, hiện 3 Chương trình đảm bảo tính khả thi cao theo các nguyên tắc mà Phó Chủ tịch Quốc hội đã chỉ đạo

Trong bối cảnh 3 Chương trình mục tiêu quốc gia chỉ còn 2 năm thực hiện, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cho rằng, cần có quy định cụ thể, bổ sung trực tiếp vào Nghị quyết để đảm bảo tính khả thi, phát huy được hiệu quả. Còn các nội dung chưa bảo đảm tính khả thi trong tổ chức thực hiện, nhất là đối tượng thực hiện và điều kiện tổ chức thực hiện còn hạn chế nhất định do điều kiện về phân cấp, thì cần cân nhắc 2 phương án để báo cáo UBTVQH.

Trên cơ sở thực tiễn hoạt động giám sát thời gia qua và thực tiễn hoạt động các Ủy ban, ông Y Thanh Hà Niê Kđăm đề nghị Chính phủ có đánh giá khách quan để giúp công tác thẩm tra sát, đúng. Đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến tham gia tại Phiên họp này, tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết theo kế hoạch. Đồng thời đề nghị Thường trực Hội đồng Dân tộc khẩn trương tiếp thu tối đa các ý kiến tại Phiên họp, trên cơ sở hồ sơ dự thảo Nghị quyết được chỉnh lý, hoàn thiện nội dung Báo cáo thẩm tra, trình UBTVQH đảm bảo chất lượng theo yêu cầu đề ra./.