Hội thảo do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (JCCI), Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam, Hiệp hội Dệt may Việt Nam tổ chức.

Toàn cảnh hội thảo.

Nhiều nội dung sửa đổi nhận được sự đồng thuận

Phát biểu tại hội thảo, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, đặc biệt là trong giai đoạn kinh tế phát triển sôi động như hiện nay, thì ổn định quan hệ lao động tại doanh nghiệp là yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Trong hệ thống pháp luật lao động của Việt Nam, sau Hiến pháp, Bộ luật Lao động giữ vị trí rất quan trọng, tác động đến toàn bộ hoạt động của xã hội. Chính vì vậy, việc thể chế hóa những mong muốn, đóng góp từ cộng đồng doanh nghiệp về dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) là việc làm hết sức cần thiết để đảm bảo các vấn đề về quan hệ lao động sẽ được xử lý một cách tích cực hơn, đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Chia sẻ rõ hơn về những thay đổi trong dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi), ông Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, dự thảo Bộ luật Lao động lần này đưa ra 221 điều, giảm 21 điều, giữ lại 17 chương, sửa đổi 162 điều, bỏ 44 điều. Trong quá trình soạn thảo dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi), các nội dung sửa đổi nhận được sự đồng thuận của đa số bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp và các cơ quan, tổ chức liên quan.

Trong đó, các nội dung lớn của Bộ luật Lao động (sửa đổi), gồm: Mở rộng khung thỏa thuận về làm thêm giờ tối đa; Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu nhằm thích ứng với xu hướng già hóa dân số và tình hình phát triển kinh tế xã hội của đất nước; Chính sách tiền lương, tiền lương tối thiểu; Về tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp; Đổi mới tổ chức, hoạt động; mở rộng phạm vi áp dụng, thẩm quyền của Hội đồng trọng tài lao động trong việc giải quyết tranh chấp lao động nhằm góp phần phòng ngừa "đình công tự phát", xây dựng quan hệ lao động hài hòa tại doanh nghiệp; Tăng cường năng lực hoạt động của thanh tra lao động nhằm bảo vệ các quyền, nghĩa vụ của người lao động tại nơi làm việc bằng việc bổ sung thẩm quyền của cơ quan thanh tra lao động; Về thời gian nghỉ Tết Âm lịch; Bổ sung thêm 1 ngày nghỉ lễ là Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7); Về thời gian làm việc của công chức, viên chức, người lao động trong các cơquan hành chính, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội.

Song, nhiều vấn đề vẫn cần nghiên cứu thêm

Tại hội thảo, góp ý về vấn đề tiền lương và căn cứ xác định tiền lương, Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, tiền lương tối thiểu đảm bảo cho lao động giản đơn và mức sống tối thiểu cho người lao động và gia đình họ. Trong dự thảo lần này, thang lương, bảng lương, tiền thưởng sẽ do doanh nghiệp tự quyết định nhưng phải đảm bảo được nguyên tắc tiền lương phản ánh giá cả sức lao động theo mặt bằng chung của thị trường.

Ông Bùi Sỹ Lợi cho hay, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội không quy định về thời gian làm việc tối đa, sẽ nới giờ làm việc cho một số ngành nghề phù hợp, như: dệt may, da giày, thủy sản, điện tử... cá biệt giờ làm thêm có thể lên đến 400 giờ. Mục tiêu của tăng giờ làm thêm nhằm đáp ứng nhu cầu của cả doanh nghiệp và người lao động, vì hiện tại lương cơ bản còn thấp và thu nhập của phần lớn người lao động không đủ sống.

Dựa trên tinh thần tăng lương, giảm giờ làm nên đối với tất cả các trường hợp làm thêm giờ, người lao động sẽ được trả lương cao hơn và đây là vấn đề do thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động.

Đồng quan điểm, ông Mai Đức Thiện, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, trong dự thảo lần tới sẽ đề xuất phương án tiền lương lũy tiến để đảm bảo giá trị sức lao động bỏ ra trong thời gian làm thêm giờ sẽ đáp ứng được nhu cầu của người lao động và chủ doanh nghiệp.

Về vấn đề tăng tuổi tuổi nghỉ hưu, góp ý về quy định này, ông Trương Văn Cẩm, Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho rằng, việc nghỉ hưu còn phụ thuộc rất nhiều vào trình độ, kinh tế xã hội của đất nước. Trong khi đó, Việt Nam hiện nay vẫn đang thời kỳ dân số vàng, có thể 2035 mới sang già hóa dân số. Trong các đơn vị hành chính sự nghiệp số lao động vẫn đông, nếu tăng tuổi nghỉ hưu mà chưa tinh giảm được bộ máy này, thì lại tiếp tục phải duy trì bộ máy kém hiệu quả, trong khi hiện nay đang có khoảng 220.000 sinh viên tốt nghiệp không có việc làm. Do đó, lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu cần nghiên cứu kỹ để giảm tác động tới các vấn đề xã hội, có thể là tăng tuổi nghỉ hưu khi kết thúc thời kỳ dân số vàng. Đồng thời, để đảm bảo an toàn cho Quỹ Bảo hiểm xã hội.

Ông Bùi Đức Thịnh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần May Sông Hồng cũng cho rằng, đối với các doanh nghiệp sản xuất, như: ngành dệt may, da giày không nên tăng tuổi nghỉ hưu, bởi đặc thù của ngành dệt may là cần sự tỉ mẩn và thông thường lao động khi đến tuổi đã khó có thể tiếp tục làm việc trên dây chuyền. Vì vậy, chỉ nên tăng tuổi nghỉ hưu đối với những lao động thuộc khu vực hành chính sự nghiệp.

Về phương án nghỉ Tết Âm lịch không hoán đổi, nghỉ bù, ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, hiện đang thực hiện ổn định, không nên bàn tới sửa đổi.

Tổng Thư ký Hiệp hội Diệt may Việt Nam cũng cho rằng, không nên thay đổi quy định về thời gian nghỉ Tết Âm lịch. Vì hiện có nhiều người lao động làm xa nhà, nên doanh nghiệp cho người lao động nghỉ Tết thêm, thậm chí có doanh nghiệp nghỉ đến hết ngày 15 tháng giêng. Như vậy, người lao động sẽ có thêm động lực làm việc.

Tuy nhiên, ông Mai Đức Thiện lại cho hay, nên sử dụng phương án sửa đổi quy định nghỉ Tết Âm lịch bỏ hoán đổi và nghỉ bù, vì hiện có nhiều ý kiến nghỉ Tết Âm lịch của Việt Nam lệch với thế giới, thời gian nghỉ lại quá dài. Điều này ảnh hưởng tới công việc và các đơn hàng xuất khẩu./.