Càng sớm kiểm soát được dịch bệnh, Việt Nam càng lấy được lòng tin của nhà đầu tư

Theo HSBC, các điều kiện nền tảng vững mạnh của Việt Nam sẽ giúp các nhà đầu tư gạt bỏ những biến động ngắn hạn do COVID-19. Cụ thể, các nhà đầu tư Hàn Quốc đã bắt đầu hành động. Samsung chuẩn bị mở rộng nhà máy điện thoại trong 6 tháng cuối năm nay nhằm tăng sản lượng điện thoại màn hình gập 47% lên 25 triệu chiếc. Trong khi đó, LG Display cũng vừa được duyệt một khoản đầu tư bổ sung 1,4 tỷ USD cho nhà máy ở Hải Phòng để tăng sản lượng màn hình OLED mỗi tháng từ 9,6-10 triệu lên 13-14 triệu đơn vị… Với diễn tiến này, HSBC cho rằng, càng sớm kiểm soát được đợt bùng dịch COVID-19 thứ tư, Việt Nam sẽ càng lấy lại lòng tin của nhà đầu tư nước ngoài nhiều hơn và phần quyết định trong phương trình này chính là tăng tốc triển khai tiêm phòng.

LG Display đã được duyệt một khoản đầu tư bổ sung 1,4 tỷ USD cho nhà máy ở Hải Phòng

So với 6 tháng đầu năm nay, tiến độ triển khai vắc-xin cho người dân Việt Nam trong quý III/2021 đã tăng rõ rệt, với số mũi tiêm được trong một ngày tăng cao, có lúc đạt 8.000 mũi/1 triệu người vào giữa tháng 8. Tuy nhiên, lượng vắc-xin về lại không ổn định khiến Việt Nam bị chậm so với các nước trong khu vực, mới chỉ 18% dân số được tiêm ít nhất 1 mũi.

HSBC đánh giá, các cơ quan chức năng đã có dấu hiệu thay đổi chiến lược đối phó với dịch bệnh COVID-19 khi Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu xây dựng kế hoạch phục hồi để “sống chung với COVID-19”. Kịch bản này phụ thuộc phần nhiều vào khả năng đạt được tỷ lệ phủ vắc-xin rộng; vì vậy trọng tâm ưu tiên với các nhà làm chính sách bây giờ chính là đảm bảo nguồn cung vắc-xin phải đa dạng và tăng tiến độ triển khai tiêm phòng. Đặc biệt, việc triển khai tiêm mũi 2 cho người dân hết sức quan trọng vì hiện nay mới chỉ 3% dân số Việt Nam tiêm đủ 2 mũi. Điều đáng lạc quan là Việt Nam kỳ vọng gia tăng được những cam kết về vắc-xin trong quý IV theo các nỗ lực ngoại giao cấp cao.

HSBC ước tính, Việt Nam sẽ có tổng cộng 112 triệu liều vào cuối năm 2021, đủ để tiêm 2 mũi cho hơn 56% dân số. “Càng nhanh chóng tiêm đủ cho ít nhất 70% dân số (có thể đạt được vào quý II/2022), Việt Nam càng sớm mở cửa biên giới chào đón số đông du khách và nhà đầu tư nước ngoài”, HSBC nhận định.

Tháng 8 không tươi sáng và “niềm đau” của chuỗi cung ứng

“Một trận chiến khó khăn” - HSBC đã chọn tiêu đề này cho Việt Nam khi nhìn lại tháng 8/2021. Số liệu tháng 8 phản ánh rõ nét sự ngưng trệ trong phục hồi kinh tế của Việt Nam. Đợt bùng dịch do biến chủng Delta trở nên nặng nề dẫn đến siết chặt giãn cách ở Thành phố Hồ Chí Minh và các khu vực lân cận. Không ngạc nhiên khi tiêu dùng bị ảnh hưởng trong bối cảnh đó. Nhưng điều đáng báo động hơn là động lực phát triển bên ngoài bị “hụt hơi”. Lần đầu tiên trong một năm, xuất khẩu suy giảm nghiêm trọng trong khi một số ngành đã xảy ra gián đoạn chuỗi cung ứng, và sự đứt gãy về sản xuất.

HSBC cho rằng, thách thức cho Việt Nam chủ yếu nằm ở ngành da giày và dệt may do khu vực Đông Nam bộ là đầu mối sản xuất quan trọng của thế giới. Các thương hiệu lớn toàn cầu đã chứng kiến hoạt động sản xuất bị ảnh hưởng, điều này sẽ tác động lên người tiêu dùng phương Tây trong mùa lễ hội. Tuy nhiên, xuất khẩu điện thoại di dộng lại trụ vững đáng ngạc nhiên. Nguyên nhân là các cụm lắp ráp tập trung tại miền Bắc nơi hoạt động sản xuất đã từng bước trở lại bình thường sau đợt bùng dịch nặng nề hồi tháng 5 và 6. Trong khi kế hoạch di dời chuỗi cung ứng tạm thời đình trệ, Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn FDI.

Vắc-xin là chìa khóa

Các cơ quan chức năng đã thay đổi chiến lược phòng chống COVID-19, nhấn mạnh sự cần thiết phải “sống cùng virus”, trong đó yếu tố quan trọng là tăng cường triển khai vắc-xin. Mặc dù có tiến độ khả quan, Việt Nam vẫn đi sau các nước trong khu vực trong đặt mua và triển khai vắc-xin. Tuy nhiên, có nhiều điểm đáng lạc quan khi Việt Nam dự kiến sẽ nhận thêm nhiều vắc-xin trong quý IV, hy vọng tạo điều kiện để mở cửa lại nền kinh tế một cách bền vững.

Các số liệu tháng 8 phản ánh rõ nét những tổn thất kinh tế Việt Nam đang phải gánh chịu. Tuy nhiên, HSBC cho rằng, vấn đề đáng báo động hơn là khả năng trụ vững của ngành sản xuất trong bối cảnh giãn cách kéo dài. Chỉ số PMI tháng 8 giảm xuống 40.2, mức thấp nhất trong vòng 16 tháng qua, với các chỉ số chính cho thấy viễn cảnh ảm đạm về khả năng phục hồi. Trong khi đó, sản xuất công nghiệp trong tháng 8 giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái, một mức giảm khá sâu sau khi tăng trưởng vững vàng 12% trong 6 tháng đầu năm nay. Cụ thể, sản xuất công nghiệp của TP. HCM đã sụt giảm 51% so với cùng kỳ năm ngoái, với ngành điện tử và dệt may bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng.

Khó khăn dễ thấy nhất rơi vào ngành da giày và dệt may vì khu vực Đông Nam bộ Việt Nam vốn là một đầu mối gia công quan trọng của thế giới. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, hơn 30% nhà máy dệt may đã phải đóng cửa.

Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia sản xuất hàng dệt may lớn nhất thế giới, chỉ sau Trung Quốc đại lục và Bangladesh

Hiện nay, Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia sản xuất hàng dệt may lớn nhất thế giới, chỉ sau Trung Quốc đại lục và Bangladesh. Những đợt gián đoạn cung ứng nặng nề sẽ có thể tác động mạnh đến người tiêu dùng tại Mỹ, chỉ riêng nước này đã chiếm gần một nửa lượng hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam. Thương hiệu quốc tế Adidas đang gặp khó khăn trong sản xuất do Việt Nam chiếm gần 30% sản lượng toàn cầu của họ. Người hâm mộ Manchester United đặt mua áo Adidas với chữ ký của Cristiano Ronaldo sẽ phải đợi thêm vài tháng mới nhận được hàng.

Tuy nhiên, tác động đối với xuất khẩu điện tử lại có xu hướng ngược lại. Cũng giống như ngành hàng da giày và dệt may, xuất khẩu nhóm hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử giảm 12% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm ngoái. Trái lại, xuất khẩu điện thoại lại duy trì ổn định, với mức tăng trưởng 11% so với cùng kỳ năm ngoái bất chấp những khó khăn do biến chủng Delta gây ra. Kết quả này thoạt trông có vẻ không bình thường nhưng nguyên nhân sâu xa chính là sự phân bố về địa lý của các cụm công nghiệp điện tử. Samsung, nhà đầu tư độc lập lớn nhất Việt Nam, sản xuất điện thoại thông minh tại hai nhà máy nằm ở miền Bắc, một ở Bắc Ninh và một ở Thái Nguyên. Sau đợt bùng dịch biến chủng Delta đầu tiên xảy ra ở miền Bắc vào tháng 5, các khu công nghiệp đã dần lấy lại hoạt động như bình thường. Thậm chí tỉnh Thái Nguyên còn nằm trong số 10 tỉnh thành không có ca nhiễm COVID-19 mới trong vòng 14 ngày vừa qua. Trong khi đó, nhà máy của Samsung tại Khu Công nghệ cao Sài Gòn là nơi sản xuất đồ gia dụng điện tử lại chịu ảnh hưởng nặng nề. Mặc dù đã sắp xếp mô hình “3 tại chỗ” cho công nhân, nhà máy vẫn chỉ hoạt động được 30-40% công suất.

Nhìn trên bình diện rộng hơn, HSBC đánh giá, đợt bùng dịch biến chủng Delta đã đặt ra nhiều câu hỏi về khả năng trụ vững của chuỗi cung ứng Việt Nam, đặc biệt là từ các ông lớn ngành công nghệ. Apple và Google là hai trong số các hãng đã trì hoãn việc dời chuỗi cung ứng của họ sang Việt Nam. Tuy nhiên, bất chấp những thách thức có thể xảy ra, theo quan điểm của chúng tôi, Việt Nam vẫn là một điểm đến hấp dẫn các nhà đầu tư trong thời gian tới. Các điều kiện nền tảng vững mạnh của Việt Nam sẽ giúp các nhà đầu tư gạt bỏ những biến động ngắn hạn do COVID-19 và kỳ vọng Việt Nam sẽ nhanh chóng tiêm đủ cho ít nhất 70% dân số để đạt đến trạng thái miễn dịch cộng đồng./.