Vì sao Anh muốn rời EU?

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Anh Michael Gove và Cựu Thị trưởng thành phố London Boris Johnson là những nhân vật đứng đầu phe ủng hộ Brexit với chung thông điệp: Rời EU sẽ giúp Anh nắm toàn quyền quyết định đối với nền kinh tế.

Không ít cử tri Anh đang ủng hộ tách khỏi EU

“Lựa chọn nào cũng tiềm ẩn những rủi ro và thách thức đối với kinh tế toàn cầu. Nhưng nếu nước Anh rời khỏi EU, chúng ta sẽ có lại quyền kiểm soát đối với các đòn bẩy kinh tế, với khoản tiền đóng góp cho EU hàng năm, và với luật pháp của chúng ta. Chỉ có như thế, nước Anh mới có quyền tự quyết, chứ không phải chờ đợi những người ở Brussels hay Strasbourg làm thay” - Bộ trưởng Tư pháp Michael Gove khẳng định.

Một vấn đề nổi cộm khác trong quan hệ Anh và EU chính là nhập cư, bởi điều khoản cho phép đi lại tự do giữa các nước thành viên là một trong những giá trị cốt lõi, khó thay đổi của Liên minh châu Âu. Dòng người tị nạn đổ về châu Âu cũng là yếu tố thôi thúc nhiều người dân Anh bỏ phiếu thoát khỏi EU.

Nếu ra đi, Anh sẽ tiết kiệm được một khoản phí thành viên lớn lên tới 8,5 tỷ Bảng/năm, qua đó, giảm bớt gánh nặng từ lực lượng lao động nhập cư lên hệ thống y tế và phúc lợi trong nước.

Không chỉ ảnh hưởng nội tại nền kinh tế…

Bộ trưởng Tài chính Vương quốc Anh George Osborne vừa cảnh báo rằng hậu quả của Brexit sau cuộc trưng cầu ý dân ngày 23/6 sẽ nghiêm trọng hơn nhiều so với phần lớn những kịch bản mà chính phủ nước này đưa ra trước đó. Trước đó, Bộ Tài chính nước Anh đã ước tính rằng với Brexit, tăng trưởng kinh tế Anh sẽ thấp hơn khoảng 6% trong vòng hai năm tới so với việc đất nước ở lại với EU, trong khi lạm phát sẽ tăng mạnh và giá nhà giảm khoảng 18 điểm phần trăm.

Bộ trưởng Tài chính Vương quốc Anh George Osborne

Hơn nữa, London cũng sẽ không được hưởng những ưu đãi như thuế nhập khẩu ở mức thấp hoặc bằng 0% khi tiếp cận thị trường 58 nước tham gia 36 thỏa thuận thương mại của EU.

Trong khi đó, tại nước láng giềng Pháp, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế (CAE) của phủ Thủ tướng Pháp, chuyên gia Angès Bénassy Quéré cũng khẳng định ra khỏi châu Âu, nền kinh tế Anh cũng như đồng bảng Anh, sẽ suy yếu đi bởi nhiều lý do. Lâu nay, nước Anh được coi là địa điểm thuận lợi để nhiều tập đoàn/doanh nghiệp có trụ sở tại Ireland, hay các vùng đặt dưới ảnh hưởng của London, đầu tư vào châu Âu.

Trong trường hợp nước Anh rời khỏi EU thì vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, thay vì đổ vào Anh, sẽ chuyển hướng sang Pháp hoặc Đức, Italy. Ngoài ra, khi tách rời khỏi Brussels, London sẽ đánh mất lợi thế nắm giữ vai trò là “lá phổi” tài chính của châu Âu, nơi “cửa ngõ” đón nhận luồng tư bản của thế giới vào thị trường “lục địa Già.”

Về thị trường lao động, chuyên gia Angès Bénassy Quéré khẳng định phe ủng hộ Brexit đã quên mất rằng lâu nay nền kinh tế Anh tăng trưởng mạnh mẽ một phần là nhờ vào làn sóng người nhập cư nước ngoài, vừa đóng vai trò là nguồn lao động, vừa là nguồn tiêu thụ quý giá cho đất nước. Do đó, việc Brexit xảy ra sẽ khiến số người nhập cư vào nước Anh giảm đi và nước này sẽ mất đi một nguồn lực giá trị.

Hậu quả là, theo cảnh báo của Viện Nghiên cứu tài chính (IFS), Brexit sẽ khiến tăng trưởng GDP của nước Anh thấp hơn và chi phí vay mượn tăng thêm, đồng thời làm hao hụt ngân sách khoảng 20-40 tỷ Bảng vào năm 2020. Điều này đồng nghĩa với việc London sẽ phải kéo dài chính sách "thắt lưng buộc bụng" thêm hai năm nữa, tức là đến năm 2022, để đạt được mục tiêu thặng dư ngân sách mà Chính phủ Thủ tướng David Cameron đề ra.

…mà còn tác động đến kinh tế toàn cầu

Việc nước Anh rút khỏi EU sẽ gây hậu quả tiêu cực tới toàn bộ nền kinh tế thế giới. Nhận định này được Tổng Thư ký Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) Jose Angel Gurria đưa ra trong bài trả lời phỏng vấn tờ Washington Post (Bưu điện Washington) của Mỹ trước thềm cuộc trưng cầu dân ý sắp diễn ra tại nước Anh.

Cơ quan Tư vấn tài chính và kinh tế Euler Hermes cũng cho rằng, nếu kịch bản Brexit thành hiện thực thì Bỉ, Ireland, Hà Lan, Đức, Pháp và các nước ngoài EU là Mỹ sẽ bị thiệt hại, do các quốc gia này là những bạn hàng chính của nước Anh. Cán cân thương mại của Đức đối với nước Anh có thể bị giảm 6,8 tỷ Euro/năm, trong đó ngành công nghệ xe ô tô của Đức thất thu đến gần 2 tỷ EURO. Thiệt hại đối với các doanh nghiệp Pháp là khoảng hơn 3 tỷ Euro/năm.

Bên cạnh đó, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo nguy cơ nước Anh rời khỏi EU có thể sẽ tác động mạnh tới hoạt động kinh tế và tạo ra những biến động trên các thị trường. IMF dự báo thị trường toàn cầu sẽ phản ứng tiêu cực, thậm chí dữ dội nếu nước Anh rời khỏi "mái nhà chung" châu Âu đồng thời, những rào cản được tạo ra từ Brexit sẽ tác động đến các hoạt động thương mại, đầu tư và năng suất lao động, và điều này có thể dẫn đến hậu quả tiêu cực trong thời gian dài đối với sản lượng kinh tế.

Trong khi đó, John Sawers, cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo nội địa Anh (MI6) và Jonathan Evans, cựu Giám đốc Tổng cục An ninh Anh (MI5) cũng khẳng định nếu Brexit xảy ra, EU không thể tránh khỏi “vòng ảnh hưởng” trong bối cảnh khối này đang “đau đầu” với những thách thức không mới về kinh tế, cuộc khủng hoảng di cư cũng như sự trỗi dậy của nước Nga. Chưa dừng lại ở đó, khối gồm 28 nước thành viên sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị chia cắt bởi những thành phần muốn lợi dụng Brexit để đòi độc lập.

Không những vậy, nguy cơ Brexit còn đe dọa tiến trình đàm phán Hiệp định Đối tác Thương mại và Đầu tư xuyên Đại Tây Dương (TTIP). Ông Gary Hufbauer, một cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ, nay là chuyên viên của Viện Peterson của Washington, dự báo rằng nếu nước Anh ra khỏi EU, đàm phán về TTIP sẽ “sụp đổ tan tành,” do có quá nhiều yếu tố vô định.

Ông Edward Alden, nhà nghiên cứu thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, thì không bi quan đến như thế, nhưng ông cảnh báo rằng nếu phe chủ trương Brexit thắng trong cuộc trưng cầu dân ý thì đàm phán thương mại Âu - Mỹ sẽ bị đặt xuống hàng thứ yếu. Theo ông Alden, lúc đó, sẽ có những vấn đề khẩn cấp hơn cần giải quyết, đặc biệt là mối quan hệ mới giữa nước Anh với EU.

Ai lo lắng nhất?

Trong số những bên lo ngại nhất khi kịch bản Brexit trở thành hiện thực phải kể đến Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Hơn ai hết, Mỹ và NATO tin rằng, việc Anh rời khỏi EU sẽ làm suy yếu sự thống nhất của phương Tây cũng như quyết tâm để giải quyết những thách thức an ninh đặt ra trong bối cảnh hiện nay.

Không thể phủ nhận rằng, London từ lâu đã là đồng minh thân cận bậc nhất của Washington về an ninh - quốc phòng và tình báo, nhưng thực tế đã phải miễn cưỡng tham gia vào hoạt động quân sự do Mỹ phát động ở Iraq và Afghanistan bởi đây là các cuộc chiến không hợp lòng dân.

Một số người ủng hộ Brexit cho rằng, EU đã là “câu chuyện của dĩ vãng” và rằng việc rời khỏi EU sẽ giúp củng cố hơn nữa tầm ảnh hưởng của nước Anh đối với những vấn đề toàn cầu.

Tuy nhiên, bản thân những người ủng hộ việc Anh rời khỏi EU cũng có những băn khoăn nhất định bởi không thể phủ nhận vai trò cũng như vị thế của EU trên trường quốc tế mà trong đó Anh là một “thành viên lớn”.

Nếu Anh rời EU, chúng ta sẽ thấy một nước Anh hướng nội hơn bởi cả hai đảng chính trị chính ở Anh đều “sa lầy” trong những tuyên bố cho thấy sự phản đối mạnh mẽ EU cùng với việc nhấn mạnh sẽ khép mình hơn là quảng bá những giá trị truyền thống của nước Anh.

“Dự án xây dựng một Liên minh châu Âu bắt nguồn từ hậu quả của Thế chiến thứ hai và thực tế là các bên liên quan đều đã rất nỗ lực để đảm bảo rằng, châu Âu không thêm một lần trở thành điểm nóng của bất ổn, bạo lực và những mối đe dọa tiềm tàng”, Richard Haas, Chủ tịch Hội đồng quan hệ đối ngoại của Mỹ nhận định.

Trong bài viết đăng tải trên tạp chí The American Interest, ông Haas lưu ý rằng, đối với các chiến lược gia của Mỹ, khi hai cuộc chiến tranh thế giới đã đi qua và Chiến tranh Lạnh kết thúc thì thế giới đã trở nên “nhàm chán”. Nhưng không vì thế mà Brexit sẽ làm cho châu Âu trở nên “thú vị hơn” mà ngược lại nó sẽ khiến trật tự ổn định của châu Âu bị phá vỡ, để lại cả EU và Vương quốc Anh trong tình cảnh “yếu đuối và chia rẽ nhiều hơn”./.

Tham khảo từ các nguồn:

http://vov.vn/the-gioi/quan-sat/lich-su-chau-au-co-the-bi-dao-lon-neu-anh-roi-eu-522247.vov

http://www.vietnamplus.vn/thi-truong-toan-cau-se-xao-dong-manh-neu-brexit-xay-ra/392033.vnp

http://www.the-american-interest.com/2016/06/15/brexit-good-for-the-united-states/

http://www.express.co.uk/news/politics/682017/EU-referendum-Michael-Gove-George-Osborne-making-plans-for-Brexit