Khó đạt mục tiêu tăng trưởng mà Chính phủ kỳ vọng

Theo kết quả phân tích của Báo cáo kinh tế vĩ mô quý III cho thấy, mặc dù kinh tế quý III này tăng trưởng 6,4%, có những cải thiện đáng kể so với 6 tháng đầu năm, nhưng vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. Với mức tăng trưởng này, giúp đẩy mức tăng trưởng của 9 tháng đầu năm đạt 5,93%.

Thực trạng khó khăn của nền kinh tế, biểu hiện rõ nhất khi nông nghiệp suy giảm, công nghiệp khai kháng khó khăn là một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến tăng trưởng thấp. Cụ thể, tại khu vực nông nghiệp, lâu nay vốn chiếm từ 11-13% tăng trưởng kinh tế của cả nước. Nhưng hiện tại, do nông nghiệp đang suy giảm, ước tính chỉ tăng khoảng 0,05% trong 9 tháng đầu năm, góp 0,01% điểm vào tăng trưởng của cả nước. Bên cạnh đó, lâm nghiệp và thủy sản cũng giảm so với cùng kỳ, và chỉ tăng 0,6% trong 9 tháng đầu năm, mức tăng trưởng mức thấp nhất trong 6 năm gần đây.

Nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách chỉ ra, nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo vẫn là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tăng trưởng nhóm ngành này 9 tháng đầu năm đạt 11,22%, cao hơn so với hai năm trước (2014 là 8,57%; 2015 là 10,15%). Tuy nhiên, với mức đóng góp lên tới 28,4% trong cơ cấu tăng trưởng khu vực công nghiệp, khó khăn trong ngành khai khoáng đã tác động không nhỏ tới tăng trưởng khu vực này cũng như tăng trưởng kinh tế. Cộng dồn tới hết tháng 9, ngành khai khoáng ước giảm 3,6% so với cùng kỳ năm ngoái, làm giảm 0,28 điểm phần trăm tăng trưởng.

Từ kết quả phân tích cụ thể này, TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách nhận định, mục tiêu tăng trưởng 6,7% trong năm nay rất khó đạt được. Nếu muốn đạt được mục tiêu này, đòi hỏi kinh tế quý IV phải đột phá về tăng trưởng. Tăng trưởng ít nhất là nhất 8,3% so với cùng kỳ năm trước.

TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách nhận định, mục tiêu tăng trưởng 6,7% trong năm nay rất khó để đạt

Trước đó, Chính phủ cũng nhấn mạnh vấn đề đặt mục tiêu chất lượng tăng trưởng chứ không phải số lượng, và phấn đấu đạt mức tăng trưởng từ 6,3% - 6,5%. Tuy nhiên, TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính nhấn định, điều này vẫn không khả thi, vì kinh nghiệm tăng trưởng trong những năm qua cho thấy dù tăng trưởng Quý 4 có tăng cao hơn quý III, cũng không thể vượt 1 điểm phần trăm. Bởi lẽ, duy nhất ghi nhận một lần mức chênh lệch lên tới trên 2 điểm phần trăm là cuối năm 2009, khi Chính phủ đưa ra gói kích cầu quy mô lớn nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế. Do vậy, nhóm nghiên cứu giữ nguyên mức dự báo tăng trưởng 6,0% cho cả năm 2016.

Lạm phát tăng dưới sức ép điều chỉnh giá dịch vụ cơ bản

Thông tin từ nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, so với cùng kỳ năm trước, lạm phát cuối Quý 3 đạt 3,34%, trong khi lạm phát cơ bản ở mức 1,85%. Điều này thể hiện rõ tác động của việc điều chỉnh giá nhóm hàng do nhà nước quản lý tới mức giá chung. Cần chú ý rằng lạm phát cơ bản đo lường sự thay đổi trong mức giá chung của nền kinh tế sau khi đã loại trừ yếu tố năng lượng, lương thực -thực phẩm và các dịch vụ do nhà nước quản lý.

Trong Quý 3, cả hai nhóm dịch vụ y tế và giáo dục đã lần lượt điều chỉnh. Đợt điều chỉnh giá dịch vụ y tế được thực hiện trong tháng 8 và điều chỉnh dịch vụ giáo dục trong tháng 9 khiến chỉ số giá tiêu dùng hai nhóm này tăng lần lượt 6,2% và 7,7% so với quý II. Đáng chú ý, theo Nghị định số 16/2015/NĐ-CP, giá dịch vụ y tế vẫn cần điều chỉnh tiếp để có thể tính đầy đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp vào cuối năm 2016 (hiện chưa tính chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản cố định).

Trước đó, chỉ số giá tiêu dùng cũng tăng đáng kể trong quý II, đặc biệt khi học kì mới bắt đầu vào tháng 9. Chỉ riêng trong tháng 9, CPI đã tăng 0,54% (mom), với sự đóng góp lên tới 0,42 điểm phần trăm của nhóm Giáo dục. Trong khi lạm phát cơ bản vẫn duy trì quanh mức 1,8% (yoy), lạm phát toàn phần tăng tương đối nhanh và đạt mức trước đợt suy giảm vào cuối năm 2014.

Thực tế, giá dầu thô và một số mặt hàng năng lượng khác được dự báo có thể tăng trong những tháng cuối năm sau khi OPEC đạt được thỏa thuận cắt giảm sản lượng. Đồng thời, dù suy giảm trong quý II, giá hàng hóa cơ bản thế giới vẫn là một ẩn số trong thời gian tới. Điều này, nếu xảy ra, sẽ tạo áp lực không nhỏ lên mặt bằng giá trong nước thời gian tới. Tuy nhiên, đại diện nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính đánh giá, lạm phát cuối năm hoàn toàn có khả năng chạm mục tiêu 5% mà Quốc hội đề ra./.