Công văn đề xuất nêu rõ, vừa qua, Hội đồng tiền lương Quốc gia đã họp, bỏ phiếu thông qua phương án điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng năm 2016 là 12,4%. Tuy nhiên, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chưa đồng tình với mức điều chỉnh trên và đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng lương tối thiểu vùng năm 2016 thấp nhất cũng bằng mức tăng năm 2015 là 14,4%. Để giải thích lý do đề xuất mới, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã đưa ra 4 lý do chính:

Thứ nhất, tình hình kinh tế 9 tháng đầu năm 2015 đã khởi sắc, dự báo kinh tế xã hội 2016 có nhiều triển vọng và thuận lợi hơn năm 2015 mức tăng trưởng GDP dự báo đạt 6,8%. Kinh tế tăng trưởng và phát triển cao hơn nhưng tiền lương tối thiểu điều chỉnh tăng thấp hơn là hoàn toàn không hợp lý và người lao động khó có thể chấp nhận.

Thứ hai, điều 91 Bộ Luật Lao động quy định: “Mức lương tối thiểu là mức thấp nhất trả cho người lao động làm công việc giản đơn nhất, trong điều kiện lao động bình thường và phải đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ”. Bộ Lao động đã cam kết với ILO về việc thực hiện đầy đủ điều 91 Bộ Luật Lao động vào năm 2017.

Thứ ba, đời sống công nhân lao động còn nhiều khó khăn. Theo kết quả điều tra, có 19,9% người lao động cho biết tiền lương hiện nay không đủ sống; 72% người lao động cho biết phải chi tiêu tằn tiện và rất tiết kiệm mới đủ trang trải cho cuộc sống; chỉ có 8% người lao động có có tích luỹ. Điều này lý giải vì sao 62% số lao động Việt Nam phải làm thêm giờ để có thêm thu nhập, trang trải cho cuộc sống.

Thứ tư, thực tế doanh nghiệp đã chi trả cho người lao động cao hơn mức lương tối thiểu vùng từ 20%-40%. Qua báo cáo của các cơ quan thuế, chi phí tiền lương hợp lý để xác định tính thuế thu nhập doanh nghiệp thì tiền lương thực chi cho người lao động đã cao hơn 1,5 lần tiền lương tối thiểu.

Ngoài ra, thời điểm điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng đúng vào dịp tổ chức Đại Hội Thi đua toàn Quốc lần thứ IX và chuẩn bị khai mac Đại Hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, vì vậy Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét điều chỉnh tiền lương tối thiểu 2016 thấp nhất là 14,4% tương đương mức tăng năm 2015 để động viên công nhân lao động thi đua lao động sản xuất với năng suất cao, chất lượng tốt, đồng hành cùng doanh nghiệp phấn đấu vượt tiến độ, về trước kế hoạch lập thành tích chào mừng Đại Hội Thi đua yêu nước toàn quốc và Đại Hội XII của Đảng.

Việc điều chỉnh tiền lương tối thiểu phù hợp cũng chính là yếu tố quan trọng để tránh những bức xúc trong công nhân lao động làm cho quan hệ lao động trong các doanh nghiệp trở lên phức tạp trong thời điểm diễn ra Đại Hội thi đua yêu nước và Đại Hội Đảng toàn quốc lần thứ XII.

Trên thực tế, việc lựa chọn phương án tăng lương tối thiểu vùng năm 2016 của Hội đồng Tiền lương vừa qua gặp nhiều khó khăn khi các bên không thống nhất dù trải qua nhiều phiên họp. Đến phiên cuối cùng, hội đồng thực hiện bỏ phiếu với mức đồng thuận 13/14. Tuy nhiên, cả hai phía đại diện người lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và chủ sử dụng lao động (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) đều chưa thực sự hài lòng, khi một bên mong muốn mức tăng ít nhất phải bằng năm 2015 (người lao động), còn một bên mong muốn mức tăng dưới 10% (giới chủ)./.