Việt Nam cần có phản ứng ra sao để tiếp tục là địa chỉ hấp dẫn các doanh nghiệp nước ngoài?

Trong bối cảnh Chính sách thuế tối thiểu toàn chuẩn bị áp dụng, chiến lược thu hút FDI hiện tại của Việt Nam và các địa phương cần những giải pháp mới. Mức thuế suất tối thiểu toàn cầu không chỉ ảnh hưởng đến những doanh nghiệp chịu tác động, mà còn đặt ra những yêu cầu mới đối với cộng đồng doanh nghiệp nói chung. Điều này đòi hỏi chính sách thu hút đầu tư cần thích ứng nhanh chóng, kịp thời, chủ động.

TSKH. Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phát biểu

Trong 35 năm qua, Việt Nam đã thu hút được hơn 525 tỷ USD vốn FDI đăng ký, trong đó vốn giải ngân là trên 260 tỷ USD. Điều này cho thấy lòng tin của nhà đầu tư nước ngoài vào môi trường đầu tư tại Việt Nam. Trong bối cảnh đó, Bình Dương là tỉnh luôn thuộc nhóm địa phương dẫn đầu về thu hút FDI trong cả nước, nhờ đón bắt tốt xu thế hội nhập. Hiện có 65 quốc gia và vùng lãnh thổ đăng ký đầu tư tại Bình Dương, với gần 4.200 dự án còn hiệu lực và tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 40,2 tỷ USD, trong đó khu vực châu Á chiếm trên 75% tổng vốn đầu tư FDI.

Theo TSKH. Phan Xuân Dũng Chủ tịch VUSTA, Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển của VUSTA đã nghiên cứu và là đơn vị đầu tiên trên cả nước công bố báo cáo khuyến nghị về “Đánh giá tác động của thuế suất tối thiểu toàn cầu trên các quốc gia và khuyến nghị chính sách cho Việt Nam”. Kết quả những khuyến nghị của Viện về xây dựng nội luật, chủ động tham gia sân chơi toàn cầu, có quỹ hỗ trợ đầu tư từ nguồn thuế tối thiểu toàn cầu, khuyến khích thu hút đầu tư nước ngoài với các chiến lược phát triển bền vững đã trở thành nội dung tham khảo quan trọng, được ghi nhận và sử dụng khi Quốc hội thông qua nghị quyết về thuế suất tối thiểu toàn cầu năm 2024. Nói đến Bình Dương là nói đến điểm sáng thu hút đầu tư nước ngoài của cả nước, luôn khẳng định ưu thế hấp dẫn trong thu hút FDI. Bài học thành công của Bình Dương là sự quyết liệt triển khai những giải pháp cải thiện môi trường đầu tư, tập trung mọi nguồn lực để hình thành và phát triển các khu công nghiệp kiểu mới, khu công nghiệp xanh, "trải thảm đỏ" mời gọi nhà đầu tư nước ngoài. Bình Dương đã phối hợp cơ sở dữ liệu nghiên cứu trong báo cáo khuyến nghị chính sách của Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển về thuế suất tối thiểu toàn cầu, cùng vai trò đóng góp tiên phong cho các cơ quan có thẩm quyền có được quyết sách có lợi nhất cho đất nước.”

Hội nghị Xúc tiến đầu tư 2023 – Chiến lược thu hút FDI Bình Dương bối cảnh thuế suất tối thiểu toàn cầu phát triển liên kết cho cộng đồng doanh nghiệp Bình Dương tham gia vào hệ sinh thái chuyên gia – doanh nhân – truyền thông trong Chiến lược phát triển Việt Nam, để cùng chia sẻ thông tin, tăng cường góp ý chính sách, đồng hành liên kết cơ sở dữ liệu, tạo môi trường thuận lợi nhất cho doanh nghiệp.

Bình Dương luôn trong nhóm dẫn đầu về thu hút đầu tư nước ngoài

Ông Nguyễn Văn Dành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương phát biểu tại Hội nghị

Chỉ riêng 3 quý đầu năm 2023, Bình Dương đã thu hút vốn FDI đạt gần 1,3 tỷ USD. Dự tính hết nhiệm kỳ, Bình Dương có thể thu hút vốn FDI đạt khoảng 13,2 tỷ USD. Để thu hút vốn FDI theo hướng chất lượng, Tỉnh đang hỗ trợ thực hiện những giải pháp đồng bộ về phát triển hạ tầng giao thông, logistic, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Theo Ông Nguyễn Văn Dành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, Tỉnh ưu tiên thu hút đầu tư các dự án có sử dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch, quản trị hiện đại, có giá trị cao, có tác động lan tỏa, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Đồng thời, có mức độ kết nối, thu hút và chuyển giao công nghệ của khu vực đầu tư nước ngoài cho khu vực đầu tư trong nước cao. Qua đó, góp phần nâng cao giá trị gia tăng nội địa, sức cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam nói chung, nói riêng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Bình Dương đang phát triển chiến lược vùng đổi mới sáng tạo, nhằm thu hút khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Bình Dương.

Với mong muốn nâng cao hình ảnh năng lực cạnh tranh của Bình Dương trong tổng thể chiến lược phát triển quốc gia, thu hút đầu tư thích ứng với tác động của thuế suất tối thiểu toàn cầu, nâng cao năng lực doanh nhân trên địa bàn Tỉnh, phát triển liên kết 3 nhà Chính quyền, Viện nghiên cứu, Doanh nghiệp, Lễ ký kết hợp tác chiến lược của Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương, Tổng công ty Becamex IDC đã được triển khai với sự bảo trợ của VUSTA, UBND tỉnh Bình Dương và Đề án từ Chính sách ra Cuộc sống. Hợp tác thống nhất chiến lược phát triển với mục tiêu xây dựng và thiết kế nội dung nâng cao hình ảnh cạnh tranh “Chiến lược phát triển Bình Dương”. Trong đó, có hoạt động tổ chức Diễn đàn “Chiến lược phát triển Việt Nam” tại Bình Dương; phiên toàn thể “Chiến lược phát triển vùng Đông Nam Bộ và vị thế Bình Dương”; Phát triển chương trình cấp quốc gia: tổ chức hoạt động Điểm sáng Việt Nam: Đổi mới sáng tạo – Chuyển đổi số – Đô thị thông minh tại Bình Dương.

Lễ ký kết hợp tác chiến lược giữa Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển với Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương và Tổng công ty Becamex IDC

Theo ông Phạm Trọng Nhân, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương, hợp tác giữa Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương với Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển và Tổng công ty Becamex IDC bên cạnh hiện thực hóa và thực hiện tốt nhất các cam kết đã ký về liên kết hợp tác trung ương và địa phương trong đổi mới thu hút đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội, còn tổ chức triển khai quy hoạch tích hợp của Tỉnh, đồng thời tiếp tục hoạch định các chiến lược phát triển mới với nhiều tham vọng cho sự phát triển bền vững của tỉnh Bình Dương.

Bình Dương vốn được xem là thủ phủ công nghiệp của cả nước, hiện Tỉnh có hơn 4.000 doanh nghiệp FDI, tuy nhiên chỉ có khoảng 44 doanh nghiệp FDI có khả năng chịu sự tác động của nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu. Khi áp dụng nghị quyết này, ngân sách nhà nước tăng thêm khoảng 2.000 tỷ đồng mỗi năm. Các doanh nghiệp có doanh thu dưới 750 triệu Euro sẽ không chịu sự tác động của nghị quyết và tiếp tục được hưởng ưu đãi đầu tư với mức thuế suất ưu đãi đang được hưởng. Do đó, việc ban hành quy định áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu sẽ không có nhiều tác động tiêu cực đến thu hút đầu tư nước ngoài tại Việt Nam nói chung, Bình Dương nói riêng.

Ông Phạm Trọng Nhân, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương phát biểu tại Hội nghị

Cũng theo ông Phạm Trọng Nhân, với trách nhiệm là người đứng đầu cơ quan chủ trì, tham mưu cho Tỉnh trong kế hoạch, đầu tư, đồng thời với vai trò là một đại biểu Quốc hội của Tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiếp tục có thêm nhiều động lực, bước đi, cùng với những hoạch định khác, nhằm tham mưu tốt hơn nữa cho Tỉnh trong thời gian tới. Chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, kịp thời tháo gỡ các khó khăn nội tại, cũng như thường xuyên, liên tục lắng nghe các phản ánh, góp ý, từ đó tổng hợp và đề xuất chính sách nhằm tiếp tục nâng cao vị thế Tỉnh nhà trong khu vực và trên thế giới, là nơi để nhà đầu tư an tâm tiếp tục mở rộng sản xuất và cũng là nơi nhà đầu tư lựa chọn hàng đầu khi đến Việt Nam tìm hiểu môi trường, hợp tác kinh doanh.

Hiện tại, chúng ta chưa đánh giá tổng thể về hệ thống các ưu đãi cần có bổ sung hay không nhằm khuyến khích đầu tư, gồm các ưu đãi qua thuế thu nhập doanh nghiệp, và các biện pháp phi thuế để có phương án thay thế sau khi thuế tối thiểu toàn cầu được áp dụng. Tức là nghiên cứu những ưu đãi đầu tư khác phù hợp để “giữ chân”, cũng như thu hút nhà đầu tư nước ngoài mới vào Việt Nam, đồng thời gia tăng vị thế của các nhà đầu tư đang có.

Vấn đề đặt ra là chính sách phi thuế của ta sẽ như thế nào, các điều kiện để hấp dẫn FDI nói chung, đặc biệt là dòng vốn FDI chất lượng cao hơn và hướng tới việc chúng ta có tham gia liên kết sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu với những lĩnh vực như: năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, các dòng vốn FDI chất lượng.

Theo GS,TS. Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Kinh tế, đối với Bình Dương, có 2 thách thức đặt ra trong thu hút quy mô và cơ cấu FDI trong thời gian tới.

Thứ nhất, Tỉnh phải cạnh tranh với chính mình trong việc gia tăng tỷ trọng của nguồn vốn FDI xanh, thúc đẩy đóng góp hướng tới đô thị thông minh, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, gắn kết với doanh nghiệp trong nước của Tỉnh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng tăng trưởng, góp phần sớm vượt qua bẫy thu nhập trung bình. Thứ hai, Bình Dương phải cạnh tranh với các địa phương khác trong việc vẫn phải tiếp tục gia tăng quy mô thu hút FDI. Sự vượt lên của một số địa phương vốn từng là tỉnh ít thu hút FDI là tín hiệu đáng chú ý. Muốn đẩy mạnh việc thu hút các dự án mới, Bình Dương cần nhanh chóng tháo gỡ điểm nghẽn, nâng vị thế và các điều kiện tiên phong của sếu đầu đàn trong việc phát huy lợi thế và kinh nghiệm giảm chi phí và rủi ro thông qua cải cách môi trường kinh doanh, minh bạch, công khai hơn nữa từ quy hoạch, chính sách đến thi hành pháp luật.

GS,TS. Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Kinh tế phát biểu tại Hội nghị

Sự phối hợp giữa tỉnh Bình Dương và Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển mở ra một chiến lược cụ thể, phương hướng rõ nét phát huy những lợi thế đã có, nâng cao hình ảnh năng lực cạnh tranh của Bình Dương trong tổng thể chiến lược phát triển quốc gia, phát triển các hoạt động mục tiêu của VUSTA trong tư vấn, phản biện và giám định xã hội, tập hợp các nhà khoa học, chuyên gia góp ý, tư vấn cho hàng trăm dự thảo văn bản quan trọng của Đảng, các dự án luật của Quốc hội, dự thảo nghị định của Chính phủ hoặc các dự thảo thông tư của các bộ/ngành…

Ông Nguyễn Tất Sơn, Chủ tịch HĐQT Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển

Theo ông Nguyễn Tất Sơn, Chủ tịch HĐQT Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển (VUSTA), Bình Dương là thủ phủ công nghiệp mới, trung tâm công nghiệp miền Đông Nam Bộ đang vươn lên vô cùng mạnh mẽ, địa phương có thu nhập đầu người cao nhất trên 7.000USD/năm. Hoạt động phối hợp tìm kiếm các giải pháp nâng cao hình ảnh, chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh của Bình Dương thông qua các hoạt động hợp tác nghiên cứu, đào tạo và xúc tiến đầu tư; liên kết cộng đồng doanh nghiệp Bình Dương cùng chia sẻ thông tin, tăng cường góp ý chính sách, chia sẻ và liên kết cơ sở dữ liệu để tạo môi trường thuận lợi nhất cho doanh nghiệp; nâng cao năng lực hỗ trợ doanh nghiệp và giải quyết vướng mắc về thủ tục hành chính; liên kết phát triển, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh; nắm tình hình, diễn biến thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa; nghiên cứu xây dựng “Sổ tay hướng dẫn đầu tư năm 2023” cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp, chú trọng thu hút vốn “đầu tư xanh”, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững từ những doanh nghiệp FDI, tập đoàn lớn toàn cầu và các doanh nghiệp lớn của Việt Nam đến đầu tư trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

Ban chủ trì Hội nghị chụp ảnh cùng chuyên gia, khách mời

Chuyên gia khuyến nghị Chính sách quốc gia và áp dụng cho Bình Dương trong thành lập quỹ hỗ trợ đầu tư; kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương để cung cấp dịch vụ công cho doanh nghiệp theo nguyên tắc lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng, để cải thiện môi trường đầu tư thuận lợi, tạo điều kiện giữ chân các nhà đầu tư đang hoạt động sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam và tiếp tục thu hút đầu tư mới, Chính phủ Việt Nam phải xử lý đồng bộ nhiều vấn đề: Thành lập Quỹ hỗ trợ đầu tư từ nguồn thu tăng thêm khi thực hiện thuế tối thiểu toàn cầu và các nguồn hợp pháp khác; đồng thời thực hiện quản lý, sử dụng nguồn thu này một cách hợp lý, đúng mục đích nhằm ổn định môi trường đầu tư, khuyến khích thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước đối với một số lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư. Cùng với việc thành lâp, quản lý, sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư, phải rà soát tổng thể để hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách, pháp luật về khuyến khích đầu tư đáp ứng yêu cầu phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh nhà Bình Dương, cũng như kinh tế nước nhà.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Hiện nay, phần lớn các dịch vụ công được cung cấp rời rạc, đơn lẻ bởi các cơ quan khác nhau. Điều này khiến cho tổ chức, cá nhân phải thực hiện nhiều thủ tục rời rạc, đi lại nhiều lần tới các cơ quan để điền biểu mẫu với các thông tin lặp đi lặp lại, làm tăng chi phí xã hội. Do vậy làm cho doanh nghiệp, người dân không hài lòng với dịch vụ công của cơ quan nhà nước. Điều này càng nhức nhối đối với các nhóm sự kiện diễn ra trong bối cảnh không thuận lợi.

TS. Nguyễn Đình Lợi, Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Văn phòng Chính phủ phát biểu tại Hội nghị

Theo TS. Nguyễn Đình Lợi, Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Văn phòng Chính phủ: Doanh nghiệp không cần thiết phải biết hoặc không quan tâm tới cơ quan nào giải quyết hồ sơ dịch vụ công. Do vậy, chính phủ các nước đã xây dựng Cổng Dịch vụ công tập trung để tổ chức, cá nhân có thể truy cập, thực hiện. Cổng Dịch vụ công được phát triển theo sự kiện đời sống để đáp ứng, tạo thuận lợi cho người dùng vì thực tế cho thấy, phần lớn người dùng không biết hoặc không có thông tin về các dịch vụ phải thực hiện khi gặp một sự kiện trong cuộc đời của mình. Ví dụ, người dùng muốn biết phải thực hiện những dịch vụ công nào khi thành lập doanh nghiệp, mở chi nhánh... Khi đó, Cổng Dịch vụ công phải được thiết kế, tổ chức lại trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá các thủ tục hành chính, dịch vụ công trên cơ sở thực hiện kết nối, chia sẻ các thông tin, dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương khi doanh nghiệp, công dân đối diện với các sự kiện trong vòng đời một con người hoặc một doanh nghiệp.

TS. Nguyễn Minh Thảo, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương phát biểu

Trong bối cảnh Việt Nam thực thi thuế suất tối thiểu toàn cầu, Chính phủ thể hiện nhiều nỗ lực để củng cố niềm tin, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển. Tuy nhiên, doanh nghiệp cả nước nói chung, ở Bình Dương nói riêng vẫn gặp nhiều khó khăn. Tích lũy của doanh nghiệp trong nhiều năm dần cạn, buộc họ phải thu hẹp sản xuất, kinh doanh, cắt giảm lao động hoặc thậm chí phải ngừng hoạt động. Trong bối cảnh đó, TS. Nguyễn Minh Thảo, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương khuyến nghị, lãnh đạo Tỉnh cần tiếp tục coi trọng cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh, coi đây là giải pháp trợ lực đưa doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng. Đồng thời, cơ quan quản lý nhà nước địa phương cần nâng cao chất lượng dịch vụ công, hoàn thiện và nâng cấp các dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp. Người đứng đầu các cơ quan cần trực tiếp chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp liên quan. Hoạt động đối thoại, trao đổi với nhà đầu tư, doanh nghiệp cần đảm bảo thực chất; giải quyết ngay được các khó khăn, vướng mắc cho nhà đầu tư, doanh nghiệp chứ không chỉ để lắng nghe. Chính quyền địa phương đồng hành cùng doanh nghiệp trong thực hiện chuyển đổi số. Theo đó, chính quyền có thể hỗ trợ một số gói giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bên cạnh đó, Tỉnh cần tăng tốc triển khai toàn diện hơn, thực chất hơn các dịch vụ công trực tuyến; thực hiện kết nối, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước; tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân khi thực hiện các thủ tục hành chính.

Doanh nghiệp và nền kinh tế trong nước đã và đang phải chống chọi với các tác động bất lợi chưa từng có. Áp lực và thách thức dường như vẫn đè nặng doanh nghiệp trong thời gian tới. Trong bối cảnh đó, hơn bao giờ hết họ cần sự hỗ trợ thiết thực và hiệu quả từ cải cách của Chính phủ và sự đồng hành của chính quyền địa phương. Kinh nghiệm quốc tế cũng như trong nước cho thấy, cải cách mạnh mẽ, cải thiện môi trường kinh doanh là hỗ trợ thiết thực, hiệu quả và có giá trị nhất đối với doanh nghiệp trong thời kỳ sau khủng hoảng. Đây cũng là thời điểm để tạo đột phá về cải cách, qua đó giúp địa phương cũng như nền kinh tế phục hồi và phát triển.

Bình Dương tiếp nối thành tựu chặng đường 1/4 thế kỷ, thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050

Bình Dương với triết lý phát triển: Xây dựng một môi trường kinh doanh và đầu tư hiệu quả; xây dựng một xã hội nhân văn, hài hòa và bền vững; xây dựng một chính quyền kiến tạo tích cực, đồng thời chiến lược phát triển các trụ cột để vượt qua bẫy thu nhập trung bình, Bình Dương đã và đang định hình, xây dựng một hướng đi đúng đắn kết hợp giữa nền tảng lý luận và thực tiễn một cách vững chắc. Liên kết hợp tác trong nước - quốc tế, trải thảm đỏ mời gọi người tài, giải quyết các bài toán năng suất lao động, tận dụng nguồn lực đa phương, tiên phong xây dựng chính sách phát triển đất nước, thiết kế quy hoạch Bình Dương, điều chỉnh bố trí và phân bổ nguồn lực tổng thể, trong đó có nguồn lực tài chính, tối ưu hóa quá trình đưa quy hoạch vào cuộc sống, vì một Bình Dương thịnh vượng bền vững và có chiến lược thu hút đầu tư dẫn đầu trong bối cảnh thuế suất tối thiểu toàn cầu./.

Toàn cảnh Hội nghị Xúc tiến đầu tư – Chiến lược phát triển FDI Bình Dương bối cảnh Việt Nam thực thi thuế suất tối thiểu toàn cầu

Một số hình ảnh Hội nghị Xúc tiến đầu tư – Chiến lược phát triển FDI Bình Dương bối cảnh Việt Nam thực thi thuế suất tối thiểu toàn cầu

Lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Bình Dương phát biểu ý kiến tại Hội nghị

Lãnh đạo doanh nghiệp phát biểu tại Hội nghị

Lãnh đạo tỉnh Bình Dương kết luận, bế mạc Hội nghị