Tổng cục Thống kê công bố, GDP năm 2020 tăng 2,91%. Dù đây là mức tăng trưởng thấp nhất giai đoạn 2011-2020, nhưng trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, thì đây là thành công lớn của Việt Nam với mức tăng trưởng năm 2020 thuộc nhóm cao nhất thế giới.

Năm 2021, kinh tế Việt Nam dự báo chưa thể bứt phá mạnh mẽ

Tất cả các tổ chức tài chính thế giới đều dự báo, năm 2021, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam cao hơn so với mục tiêu được Quốc hội đặt ra (tăng khoảng 6%) như ADB và Ngân hàng Thế giới dự báo năm 2021 Việt Nam tăng 6,8%; IMF dự báo tăng 6,7%; Standard Charterd dự báo tăng 7,8%... thậm chí, cơ quan xếp hạng tín nhiện S&P còn dự báo, năm 2021, Việt Nam có thể tăng trên 11%.

Thế nhưng, Quốc hội lại chỉ “chốt” tăng trưởng GDP năm 2021 là 6%. Có ý kiến cho rằng, mục tiêu Việt Nam đặt ra tăng trưởng GDP năm 2021 khoảng 6% là quá cẩn trọng. Và liệu Việt Nam có thể tăng cao hơn như các tổ chức tài chính quốc tế dự báo?

Trả lời câu hỏi này, tại buổi họp báo Công bố số liệu thống kê kinh tế - xã hội quý IV và cả năm 2020, chiều ngày 27/12/2020, ông Dương Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ Hệ thống Tài khoản quốc gia, Tổng cục Thống kê cho biết, bước sang năm 2021, trước diễn biến chưa sáng sủa của dịch bệnh, kinh tế Việt Nam dự báo cũng sẽ chưa thể đạt bứt phá mạnh mẽ như kỳ vọng.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới đầy khó khăn do đại dịch Covid-19 hiện nay, kinh tế Việt Nam năm 2020, tuy không bị suy giảm mạnh như các nước, nhưng cũng khiến mục tiêu tăng trưởng toàn giai đoạn 2016-2020 không thể hoàn thành.

Ông Hùng nhận định, bước sang năm 2021, trước diễn biến chưa sáng sủa của dịch bệnh, kinh tế Việt Nam dự báo cũng sẽ chưa thể đạt bứt phá mạnh mẽ như kỳ vọng.

Nền kinh tế thế giới có thể đối mặt với một số rủi ro tiềm ẩn bao gồm: (i) Các đợt bùng phát dịch Covid-19 tái diễn ở nhiều nơi; (ii) Các điều kiện tài chính thắt chặt; (iii) Bất ổn xã hội gia tăng; (iv) Căng thẳng địa chính trị; (v) Sự không chắc chắn về chính sách thương mại và những mâu thuẫn về công nghệ; (vi) Thiên tai do biến đổi khí hậu.

Do đó, theo ông Hùng, mục tiêu kế hoạch tăng trưởng năm 2021 được đặt ra khá khiêm tốn so với các năm trước, chỉ khoảng 6% (so với mức tăng khoảng 7% các năm trở về trước).

“Trong điều kiện bình thường, mục tiêu tăng trưởng 6% hoàn toàn khả thi, nhưng trong điều kiện hiện tại, đây sẽ là thách thức không nhỏ cho toàn Đảng, Chính phủ và toàn dân bởi năm 2021 là năm khởi đầu của chu kỳ 5 năm kế hoạch kinh tế - xã hội mới 2021-2025 và thông thường sẽ được nhìn nhận là năm có tính khuyến khích, thúc đẩy, làm động lực cho các năm kế hoạch tiếp sau”, ông Hùng nói.

Do đó, theo ông Hùng, việc đánh giá, nhìn nhận các nguồn lực trong nước, diễn biến kinh tế trong và ngoài nước, một cách thực tế, khách quan, thẳng thắn để xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2021 đã được Chính phủ và các bộ, ngành nghiêm túc thực hiện khi đưa ra mục tiêu tăng trưởng 6%.

Việc xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2021 đã được Chính phủ và các nộ, ngành nghiêm túc thực hiện

Công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là động lực tăng trưởng năm 2021

Về động lực tăng trưởng năm 2021, theo ông Hùng tiếp tục sẽ là các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo với nhiều dự án lớn đang được đầu tư, triển khai, nhiều doanh nghiệp tập trung ở các ngành: ngành sản xuất, chế biến thực phẩm; ngành dệt may, da giầy; ngành chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, tre, nứa, giấy và sản phẩm từ giấy; ngành sản xuất kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn.

Ngành xây dựng sẽ tiếp tục đà tăng trưởng của năm 2020, với các dự án đường cao tốc đang được triển khai và sẽ hoàn thành trong năm 2021.

Ngành sản xuất điện: dự kiến tăng công suất phát điện thêm trên 6200 MW với việc hoàn thành nhiều nhà máy điện gió và điện mặt trời tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên.

Dự báo các ngành dịch vụ, như: bán buôn, bán lẻ, thông tin truyền thông, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm và các hoạt động dịch vụ phi thị trưởng như y tế, giáo dục, quản lý nhà nước tiếp tục duy trì mức tăng trưởng khá trong năm 2021.

“Các ngành dịch vụ có mức tăng trưởng âm trong năm 2020 do ảnh hưởng của dịch Covid 19 như dịch vụ lưu trú ăn uống, vận tải, du lịch… sẽ được phục hồi trong năm 2021”, ông Hùng nhận định.

Cần sự sát sao, quản lý, điều hành của Nhà nước

Để hoàn thành mục tiêu này, theo ông Hùng, ngoài việc tiếp tục khuyến khích, tạo điều kiện cho các hoạt động sản xuất đã hoàn thành tốt nhiệm vụ năm 2020 như đã nêu trên, cũng cần sự sát sao, quản lý, điều hành của Nhà nước. Cụ thể:

(1) Tiếp tục chủ động kiểm soát tốt, nhanh chóng đẩy lùi dịch bệnh; đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và phổ biến vắc xin phòng Covid-19 và các biến thể; tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân và từng bước chuẩn bị tốt các điều kiện để có thể chung sống với dịch bệnh trong trường hợp xấu nhất.

(2) Tận dụng thời điểm hiện tại để đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, xác định các sản phẩm đặc thù, có bản sắc Việt Nam để tập trung nguồn lực đầu tư phát triển theo hướng bền vững, hiệu quả.

(3) Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt góp phần ổn định thị trường tiền tệ, hỗ trợ tăng trưởng và kiểm soát lạm phát. Tăng trưởng tín dụng hợp lý, nâng cao chất lượng tín dụng, tập trung cho các lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp, nông thôn, công nghiệp hỗ trợ, xuất khẩu, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ khởi nghiệp; kiểm soát tín dụng ở một số ngành, lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Điều hành lãi suất, tỷ giá linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường trong và ngoài nước, chủ động quản lý thị trường ngoại hối, thị trường vàng hiệu quả.

(4) Thực hiện chính sách tài khóa chặt chẽ gắn với cơ cấu lại ngân sách nhà nước, nợ công, tiếp tục cơ cấu lại danh mục nợ trong nước của Chính phủ. Giữ vững kỷ luật tài chính - ngân sách nhà nước; tiếp tục mở rộng cơ sở thuế, thực hiện nghiêm các luật thuế, phí và lệ phí; cải cách thủ tục hành chính về thuế; đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, chống thất thu, chuyển giá, gian lận thương mại và nợ đọng thuế. Giám sát chặt chẽ các khoản chi từ ngân sách Nhà nước, triệt để tiết kiệm chi tiêu thường xuyên. Xây dựng lộ trình và phạm vi điều chỉnh giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước quản lý giá, bảo đảm không ảnh hưởng lớn đến mặt bằng giá và phù hợp với mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2021.

(5) Cải thiện mạnh mẽ và thực chất môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh; thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể. Thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp. Thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc, ưu tiên sử dụng công nghệ cao, thân thiện môi trường, gắn với phát triển công nghiệp hỗ trợ; thu hút doanh nghiệp FDI quy mô lớn, có chuỗi giá trị toàn cầu.

(6) Đẩy mạnh liên kết sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm, ứng dụng khoa học kỹ thuật, nhất là công nghệ bảo quản, chế biến nông sản sau thu hoạch. Tập trung chỉ đạo phát triển các ngành công nghiệp chế biến sâu, chế biến sản phẩm nông sản, thủy hải sản chủ lực; công nghiệp phụ trợ, sản xuất hàng tiêu dùng, đồng thời áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong quá trình sản xuất, chế biến để đạt giá trị gia tăng cao.

(7) Chú trọng phát triển thị trường trong nước, chủ động kết nối, phát triển các kênh phân phối sản phẩm hàng hóa của Việt Nam. Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí, loại bỏ những rào cản đối với xuất khẩu. Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tìm kiếm và mở rộng thị trường xuất khẩu chính ngạch cho sản phẩm nông sản. Kiểm soát chặt chẽ hàng hóa nhập khẩu, nhất là hàng tạm nhập, tái xuất, hàng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất. Tăng cường nắm bắt thông tin thị trường và các vấn đề phát sinh ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam, chủ động xây dựng các biện pháp ứng phó và khắc phục kịp thời với những biến động bất lợi trên thị trường thế giới.

(8) Để nền kinh tế có thể hòa nhập, không bị bỏ lại phía sau trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Chính phủ cần xây dựng kế hoạch, phương thức cụ thể để thu hút đầu tư nước ngoài, tập trung thu hút các nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu thế giới, các nước nắm giữ công nghệ nguồn có năng lực quản trị hiện đại, nặng lực cạnh tranh cao đầu tư vào Việt Nam. Đổi mới phương thức và chương trình đào tạo nguồn nhân lực, tập trung đào tạo thực hành kết hợp với lý thuyết để có đội ngũ lao động thực hành giỏi, đáp ứng nhu cầu theo xu thế vận hành của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

(9) Các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát diễn biến dịch bệnh, tình hình giá cả, thị trường trong nước và thế giới, diễn biến cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, biến động của đồng đô la Mỹ, đồng Nhân dân tệ và giá các mặt hàng như xăng dầu, thịt lợn, vật liệu xây dựng, dịch vụ vận tải… để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát đã đề ra.

Đồng thời theo dõi, giám sát định kỳ và thường xuyên nhằm nắm chắc tình hình diễn biến của kinh tế thế giới và trong nước, nắm bắt và tận dụng triệt để các cơ hội để thúc đẩy phát triển nhanh những lĩnh vực chủ chốt, động lực của tăng trưởng kinh tế cũng như để có những điều chỉnh cần thiết khi có sự thay đổi lớn diễn ra.

(10) Các bộ, ngành, địa phương cần nghiêm chỉnh, cảnh giác cao trong công tác phòng chống dịch bệnh; chủ động, chỉ đạo thực hiện đồng bộ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trong từng ngành, lĩnh vực cụ thể đề ra tại chương trình, kế hoạch hành động của bộ, ngành, địa phương ngay từ đầu năm để thúc đẩy sản xuất và tăng trưởng kinh tế./.