Kinh phí thực hiện thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 được nêu tại Mục IV Quyết định số 263/QĐ-TTg, ngày 22/02/2022 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.

Ngân sách nhà nước bố trí cho Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025tối thiểu là 196.332 tỷ đồng

Nguồn lực thực hiện giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến khoảng 2.455.212 tỷ đồng

Theo đó, ngân sách nhà nước bố trí cho Chương trình tối thiểu là 196.332 tỷ đồng, trong đó: Vốn ngân sách trung ương: 39.632 tỷ đồng, bao gồm: Vốn đầu tư phát triển: 30.000 tỷ đồng; vốn sự nghiệp: 9.632 tỷ đồng và vốn ngân sách địa phương: 156.700 tỷ đồng.

Văn bản này cũng nêu rõ, trong quá trình điều hành, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cân đối ngân sách trung ương để ưu tiên hỗ trợ thêm cho Chương trình phù hợp với điều kiện thực tế và có giải pháp huy động hợp lý mọi nguồn vốn hợp pháp để thực hiện.

Như vậy, tổng vốn huy động nguồn lực thực hiện giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến khoảng 2.455.212 tỷ đồng, với cơ cấu cụ thể như sau: (1) Vốn ngân sách trung ương bố trí trực tiếp để thực hiện Chương trình: 39.632 tỷ đồng (chiếm 1,6%); (2) Vốn ngân sách địa phương: dự kiến khoảng 156.700 tỷ đồng (chiếm 6,4%); (3) Vốn lồng ghép từ Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025, các Chương trình, dự án khác thực hiện trên địa bàn nông thôn để hỗ trợ hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới: khoảng 224.080 tỷ đồng (chiếm 9%); (4) Vốn tín dụng (dư nợ cho vay trên địa bàn các xã trên toàn quốc giai đoạn 2021 - 2025: dự kiến khoảng 1.790.000 tỷ đồng (chiếm 73%); (5) Vốn doanh nghiệp: dự kiến khoảng 105.500 tỷ đồng (chiếm 4,3%); và (6) Nguồn lực huy động đóng góp tự nguyện của người dân và cộng đồng: dự kiến khoảng 139.300 tỷ đồng (chiếm 5,7%).

Nguyên tắc phân bổ vốn ngân sách trung ương thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới 2021-2025

Mục 4, Điều 1, Nghị quyết số 25/2021/QH ngày 28/7/2021 của Quốc hội quy định nguyên tắc phân bổ vốn ngân sách trung ương hỗ trợ thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 như sau:

1. Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và bền vững; ưu tiên nguồn lực cho các xã, các huyện chưa đạt chuẩn nông thôn mới, nhất là các xã an toàn khu, xã đạt dưới 15 tiêu chí; hỗ trợ các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới đã đạt chuẩn, nhưng chỉ tiêu vẫn còn thấp để nâng cao chất lượng các tiêu chí và bảo đảm bền vững.

2. Bố trí vốn hỗ trợ các Chương trình, dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

3. Ngân sách trung ương hỗ trợ ngân sách địa phương thực hiện Chương trình theo nguyên tắc:

- Năm 2021 tiếp tục thực hiện cơ chế hỗ trợ như giai đoạn 2016 - 2020.

- Giai đoạn 2022 - 2025, căn cứ dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 (năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách mới), thực hiện theo nguyên tắc:

+ Ngân sách trung ương không hỗ trợ các địa phương có điều tiết về ngân sách trung ương (trừ tỉnh Quảng Nam, tỉnh Quảng Ngãi).

+ Ngân sách trung ương chỉ hỗ trợ các địa phương nhận bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương và tỉnh Quảng Nam, tỉnh Quảng Ngãi, trong đó: ưu tiên hỗ trợ các địa phương miền núi, Tây Nguyên, các địa phương nhận bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương từ 60% trở lên.

Căn cứ các nguyên tắc nêu trên, Thủ tướng Chính phủ quy định cụ thể.

4. Căn cứ tổng mức vốn ngân sách trung ương hỗ trợ, cùng với nguồn vốn ngân sách địa phương, HĐND cấp tỉnh quyết định phân bổ, bảo đảm đồng bộ, không chồng chéo, trùng lặp với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 và Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

5. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện Chương trình ở các cấp, các ngành. Có biện pháp phòng ngừa, kịp thời ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực, lãng phí, xử lý nghiêm các vi phạm trong quá trình thực hiện Chương trình.

Sẽ ưu tiên tập trung nguồn vốn ngân sách trung ương để bố trí cho Chương trình

Theo kế hoạch, giai đoạn 2026 - 2030, cả nước có 90% số thôn, bản thuộc các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới theo các tiêu chí nông thôn mới cấp thôn do UBND cấp tỉnh quy định.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, sẽ ưu tiên tập trung nguồn vốn ngân sách trung ương để bố trí cho Chương trình, theo hướng: “Tăng đầu tư ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2030 cho nông nghiệp, nông thôn ít nhất gấp 2 lần giai đoạn 2011 - 2020”.

Trong đó, ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước để tập trung hỗ trợ cho các địa bàn khó khăn để góp phần thu hẹp khoảng cách xây dựng nông thôn mới giữa các vùng, miền, đặc biệt là các huyện nghèo, các xã khu vực II, III vùng dân tộc thiểu số và miền núi, các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục triển khai các giải pháp huy động tối đa các nguồn lực thực hiện chương trình. Quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước được giao bảo đảm hiệu quả. Đồng thời, tăng cường các hoạt động vận động các nhà tài trợ quốc tế, các Tổ chức phi chính phủ (NGOs) hỗ trợ nguồn lực, chia sẻ kinh nghiệm thực hiện các nội dung liên quan đến những vấn đề cấp thiết của Chương trình.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đề nghị Ủy ban Dân tộc, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nghiên cứu, sớm có văn bản hướng dẫn các địa phương bố trí vốn của 2 Chương trình Mục tiêu quốc gia (Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững) thực hiện các dự án thành phần theo hướng ưu tiên hoàn thành các tiêu chí theo Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2021-2025./.